یکپارچه‌سازی در پولشویی (Integration in money laundering)
مفهوم:
والد:
بعد:
فرزند:
لید
هدف اصلی مجرم در مرحله یکپارچه¬سازی که آخرین مرحله از فرآیند پولشویی به حساب می¬آید، بازگرداندن وجوه غیرقانونی به چرخه عادی به گونه‌ای است که جلب توجه یا ایجاد شک ننماید. زمانی که هدف یکپارچه¬سازی محقق شد، چرخه پولشویی کامل می‌شود و مجرم می‌تواند آزادانه از پول استفاده کند. واژه پولشویی برای توصيف فرایندی مورد استفاده قرار می¬ گيرد که در آن پول غيرقانونی يا کثيفی که حاصل فعاليت¬های مجرمانه مانند قاچاق مواد مخدر، قاچاق اسلحه و کالا، قاچاق انسان، رشوه، اخاذی، کلاهبرداری و ... است، در چرخه¬ای از فعاليت ها و معاملات مالی و با گذر از مراحلی، شسته شده و به عنوان پولی قانونی، موجه و مشروع جلوه داده می¬شود. هدف پولشویی نه تنها پنهان کردن منشأ پول‌های غیرقانونی، بلکه تبدیل مقادیر زیادی پول به دارایی‌های دیگر است که با این کار رد¬پای فعالیتهای غیر¬قانونی در کسب وجوه اولیه پنهان شود. مرحله پایانی پولشویی یعنی یکپارچه¬سازی در دو بخش اصلی توجیه و سرمایه‌گذاری صورت می¬گیرد.
تعریف به حد
پولشویی فرایندی برای پنهان کردن درآمدهای غیرقانونی بدون به خطر انداختن مجرمانی است که مایل به کسب انتفاع از درآمدهای حاصل هستند و یکپارچه‌سازی مرحله نهایی فرایند پولشویی است که در آن پول به گونه‌ای به اقتصاد برمی‌گردد که همانند یک تراکنش تجاری قانونی به نظر می‌رسد. کشف این مرحله از فرایند پولشویی دشوار است، ولی اگر فرایند یکپارچه‌سازی، یک رد کاغذی به جای گذارد و اشخاص آگاه و نهادهای خارجی همکاری لازم را داشته باشند، شانس کشف آن افزایش می‌یابد.
وجوه افتراق یا شقوق مختلف
یکپارچه¬سازی تنها بخشی از فرآیند پولشویی است در حالی که پولشویی یک فرآیند سه مرحله‌ای پویا است که این موارد در آن انجام می‌شود: در مرحله اول جایگذاری صورت می¬گیرد که به معنی جدا¬سازی پول از ارتباط مستقیم آن با جرم است. مرحله بعدی در فرآیند پولشویی لایه‌بندی است که به پنهان کردن رد پول برای جلوگیری از تعقیب آن گفته می¬شود و در مرحله آخر یکپارچه‌سازی صورت می¬گیرد که مرحله پایانی فرایند پولشویی است و در آن درآمدهای غیرقانونی در یک نظام مالی قانونی وارد می‌شود. یکپارچه-سازی از طرق مختلفی از جمله انتقال پول از یک بانک صوری متعلق به مجرمان به یک بانک قانونی، استفاده از شرکت¬های صوری در کشورهایی که حق محرمانگی را تضمین می¬کنند و روش¬هایی نظیر این صورت می¬پذیرد.
فهرست مطالب
محتویات
پیشینه
پولشویی فرایندی برای پنهان کردن درآمدهای غیرقانونی بدون به خطر انداختن مجرمانی است که مایل به کسب انتفاع از درآمدهای حاصل هستند. دو دلیل وجود دارد که مجرمان -اعم از قاچاقچیان مواد مخدر، اختلاس‌گران یا مقامات دولتی فاسد - پولشویی می‌کنند: اول اینکه رد پول نشانه‌ای از مجرمیت آنها است و دوم این که خود پول در معرض مصادره قرار دارد و باید از آن محافظت شود. صرف نظر از اینکه چه کسی از ابزار پولشویی استفاده می‌کند، اصول عملیاتی به کار گرفته شده در آن یکسان است. پولشویی یک فرآیند سه مرحله‌ای پویا است که موارد ذیل در آن انجام می‌شود:
- جایگذاری: جدا¬سازی پول از ارتباط مستقیم با جرم،
- لایه‌بندی: پنهان کردن رد پول برای جلوگیری از تعقیب آن و
- یکپارچه‌سازی: مرحله پایانی فرایند پولشویی است که در آن درآمدهای غیرقانونی در یک نظام مالی قانونی وارد می‌شود.
تبیین مرحله یکپارچه‌سازی
یکپارچه‌سازی مرحله نهایی فرایند پولشویی است که در آن پول به گونه‌ای به اقتصاد برمی‌گردد که همانند یک تراکنش تجاری قانونی به نظر می‌رسد. کشف این مرحله از فرایند دشوار است، ولی اگر فرایند یکپارچه‌سازی، یک رد کاغذی (مانند سند املاک و مستغلات، صورتحساب، مستندات وام، گزارش‌های معامله در مؤسسات مالی و چک) به جای گذارد و اشخاص آگاه و نهادهای خارجی همکاری لازم را داشته باشند، شانس کشف آن افزایش می‌یابد.
تا زمانی که رد کاغذی حذف نشود یا به‌گونه‌ای پیچیده نباشد که جریان درآمد غیرقانونی به راحتی ردیابی نشود، برنامه پولشویی موفقیت‌آمیز نخواهد بود. تعداد مراحل مورد استفاده برای پولشویی بستگی به این دارد که شخص مجرم بخواهد چه میزان فاصله بین پول غیرقانونی و دارایی‌ای که به آن تبدیل می‌شود، ایجاد کند. افزایش تعداد مراحل، ردیابی پول را پیچیده‌تر می‌کند. البته این کار طول رد کاغذی و احتمال گزارش تراکنش را نیز افزایش خواهد داد.
هدف پولشویی نه تنها پنهان کردن منشأ پول‌های غیرقانونی، بلکه تبدیل مقادیر زیادی پول به دارایی‌های دیگر است. در برخی موارد پول‌های غیرقانونی به دارایی‌های شخصی مانند مسکن، خودرو، جواهرآلات، اثاثیه و غیره تبدیل می‌شوند. ولی معمولاً شخص مجرم همه دارایی‌های خود را به دارایی شخصی تبدیل نمی‌کند، زیرا مقادیر مشخصی ذخایر نقدی برای مصرف نیاز دارد. نگهداری مقادیر زیاد وجه نقد، نامطلوب است، چون پنهان کردن و انتقال آنها دشوار است. از این رو اشخاص مجرم اغلب بخش زیادی از وجوه خود را به ابزارهای مالی قابل معامله مانند چک‌های تضمینی و حواله‌های نقدی صادره توسط مؤسسات مالی تبدیل می‌کنند. مجرمان این ابزارها را به دو دلیل ترجیح می‌دهند: اول این که چک‌های تضمینی و حواله‌های نقدی معمولاً بدون نام هستند و دارنده می‌تواند بدون نیاز به اثبات منشأ پول، از آنها استفاده یا آنها را سپرد‌ه‌گذاری کند. دوم این که این‌گونه ابزارها، نقدشوندگی بالایی دارند و دارنده می‌تواند آنها را به سرعت تبدیل به وجه نقد نماید.
روش‌های پکپارچه‌سازی در پولشویی
شیوه‌های زیادی برای یکپارچه‌سازی پول پولشویی‌شده در اقتصاد وجود دارد. با وجود این هدف اصلی مجرم در این مرحله بازگرداندن وجوه غیرقانونی به چرخه عادی به‌گونه‌ای است که جلب توجه یا ایجاد شک ننماید. اغلب سوءاستفاده مجرمان از طرح‌های موفقیت‌آمیز پولشویی با طمع‌ورزی موجب می‌شود که مؤسسه مالی به او ظنین شود و جرم شناسایی گردد. برای مثال خرید اموال، خودروهای لوکس، آثار هنری، جواهرآلات و غیره شیوه‌های رایجی برای بهره‌مندی از پول شسته شده توسط مجرمان بدون جلب توجه است. ولی این خطر وجود دارد که نمایش آشکار ثروت ممکن است ایجاد شک کند یا منجر به حسادت شود و در نهایت موجب شناسایی اقدامات مجرمانه شود. با وجود این مجرمان نیز پیوسته از راه‌های جدید و خلاقانه‌تر برای دستیابی به اهداف خود استفاده می‌کنند.
در اینجا برخی از رایج‌ترین شیوه‌های مورد استفاده مجرمان برای یکپارچه‌سازی در پولشویی ذکر شده‌اند:
- یکی از ساده‌ترین روش‌های یکپارچه‌سازی، انتقال پول از یک بانک صوری متعلق به مجرمان به یک بانک قانونی است. بانک‌های صوری یا پوسته‌ای که فعالیت قانونی کمی دارند، در مقررات کشورها مد نظر قرار گرفته‌اند و در نتیجه مدیریت این حوزه با پیچیدگی زیادی همراه است.
- مجرمان می‌توانند با ارسال صورتحساب‌هایی که ارزش کالا و خدمات در آنها بیش از حد اظهار شده است، وجوه را از کشوری به کشور دیگر منتقل کنند. صورتحساب‌ها به منزله تأیید مبدأ نزد مؤسسات مالی می‌باشد.
- مجرمان می‌توانند در کشورهایی که حق محرمانگی را تضمین می‌کنند، شرکت‌های ناشناس تأسیس کنند. از این طریق می‌توانند در یک تراکنش قانونی در آینده، وام‌هایی را از محل پول شسته¬شده به خود پرداخت کنند. آنها ممکن است سود خود را افزایش دهند و نیز برای بازپرداخت وام‌ها درخواست مساعدت مالیاتی نمایند و هزینه بهره وام را مد نظر قرار دهند.
- استفاده از حساب‌های معاملاتی نزد مؤسسات مالی، نمونه بارز دیگری از یکپارچه‌سازی در پولشویی است. در این روش، شخص مجرم وجوه را به یک حساب کارگزاری فعال منتقل می‌کند و اجازه می‌دهد که آن نهاد از طرف او معامله کند. در مراحل بعدی، پول شسته¬شده را از حساب خود دریافت می‌کند.
- روش دیگر آن است که شخص مجرم یک بیمه‌نامه را پس از صدور و پرداخت حق بیمه بابت آن، لغو کند. در این صورت حق بیمه بازپرداخت شده توسط شرکت بیمه، جزو پول شسته¬شده محسوب می‌شود.
- شیوه دیگر یکپارچه‌سازی آن است که دارایی‌های کسب‌شده در یک بازار آزاد یا به صورت خصوصی فروخته شود و وجوه دریافت¬شده به صورت الکترونیکی به یک حساب بانکی قانونی منتقل گردد.
البته موارد فوق تنها چند نمونه از روش‌های یکپارچه‌سازی و برگرداندن پول کثیف به اقتصاد عادی است. معمولاً هدف مجرم به دست آوردن وجه نقد از یک بانک قانونی برای انتقال آن به حساب خود در یک بانک قانونی دیگر است. زمانی که این هدف محقق شد، چرخه پولشویی کامل می‌شود و مجرم می‌تواند آزادانه از پول استفاده کند.
دو مرحله یکپارچه‌سازی
مرحله یکپارچه‌سازی را می‌توان به دو بخش اصلی تقسیم کرد: توجیه و سرمایه‌گذاری.
توجیه
هدف این مرحله، ایجاد یک منشأ قانونی آشکار برای درآمدهای غیرقانونی است. این کار از طریق اقداماتی همچون موارد ذیل انجام می‌شود:
- انجام تجارت با خود (به عنوان مثال جعل منابع درآمد، عایدی سرمایه و/یا وام‌ها)
- پنهان کردن مالکیت دارایی‌ها
- استفاده از درآمدهای غیرقانونی در معاملات با اشخاص ثالث
شخص مجرم از طریق معاملات جعلی به پشتوانه مستندات ساختگی و جعلی همانند صورتحساب، گزارش، قرارداد، توافق‌نامه، ثبت حسابداری، سند و نیز اظهارنامه‌های نادرست مکتوب و شفاهی، یک منشأ قانونی برای پول ایجاد می‌کند. رایج‌ترین روش‌های توجیه عبارتند از:
- جعل وام (مانند وام موازی)
- جعل در افزایش ثروت خالص (مانند خرید و فروش املاک و مستغلات و دیگر اقلام، جعل برنده شدن در قمار، وراثت و ...)
- پنهان کردن مالکیت دارایی و تملک شرکت (از طریق خویشاوندان، مؤسسات حقوقی خارجی، اشخاص داوطلب و غیره)
- دستکاری قیمتی (مانند بیش‌اظهاری یا کم‌اظهاری)
- دستکاری گردش مالی/فروش با در هم آمیختن منابع درآمدی قانونی و غیرقانونی
سرمایه‌گذاری
هدف این مرحله نهایی، استفاده از درآمدهای غیرقانونی در راستای منافع شخصی است. ممکن است از پول نقد، پول الکترونیکی و رمزارز در راستای اهداف ذیل استفاده شود:
- حفاظت: مانند پول نقد در دست و رمزارز در کیف پول.
- مصرف: مخارج روزمره، سبک زندگی اسراف¬آمیز، جواهرآلات، وسایط نقلیه، وسایل تفریحی، هنر و غیره .
- سرمایه‌گذاری: حساب‌های بانکی، املاک و مستغلات، سهام، اوراق بهادار، حساب‌های دریافتنی، تأمین مالی فعالیتهای تجاری غیرقانونی، بازپرداخت وام‌ها و غیره .
ممکن است مجرمان بخواهند ثروت و سبک زندگی تشریفاتی خود را با مظاهر ثروت مانند خانه‌های لوکس، وسایط نقلیه، قایق، جواهرآلات و غیره نشان دهند. آنها برای پرداخت وجه این موارد در پی شستن درآمدهای غیرقانونی حاصل از جرایم خود هستند تا از کشف آن توسط مراجع مالیاتی و قانونی جلوگیری کنند.
جستارهای وابسته
- جرایم بخش مالی
- تأمین مالی تروریسم
- اف‌ای‌تی‌اف
- پولشویی
- جایگذاری در پولشویی
- لایه‌بندی در پولشویی
پانویس/ پاورقی
منابع
- https://www.cbi.ir/page/8086.aspx
- Boorman, J., & Ingves, S. (2001). Financial system abuse, financial crime and money laundering-background paper. Washington, IMF.
- Cox, D. (2014). Handbook of anti-money laundering. John Wiley & Sons.
- Force, F. A. T. (2014). Money Laundering Awareness Handbook for Tax Examiners and Tax Auditors. viewed on, 12.
- Irwin, A. S. M., Choo, K. K. R., & Liu, L. (2012). An analysis of money laundering and terrorism financing typologies. Journal of Money Laundering Control.
- Masciandaro, D., Takats, E., & Unger, B. (2007). Black finance: the economics of money laundering. Edward Elgar Publishing.
پیوند به بیرون
الگوهای ناوبری
رده