کنترل ریسک (Risk Control)33

مفهوم:

والد:

بعد:

فرزند:


لید

پس از شناسایی و ارزیابی ریسک‌ها، ابزارهای کنترلی مناسب می‌بایست توسعه داده شده و پیاده شوند. فرآیند ارزیابی ریسک با شناسایی و طبقه‌‌بندی ریسک‌ها سر و کار دارد. ریسک‌هایی که «کنترل شده» هستند به فعالیت‌های مضاعف و جدید نیاز ندارند. کنترل ریسک اصطلاحی برای جلوگیری از سردرگمی بیشتر با استراتژی‌های مدیریت ریسک است که با استفاده از ابزارهای مختلف به کنترل ریسک پرداخته می‌شود  اجتناب از فعالیتی که دارای ریسک است یکی از ابزارهای کنترل ریسک به‌شمار می‌رود. کنترل ریسک ضمن اینکه به شرکت اجازه ادامه فعالیتی را که تولید ریسک می‌کند می‌دهد، توان منحصر به فردی برای پیشگیری یا کاهش خسارت هم در مورد شرکت‌ها و هم در مورد جامعه دارد.

تعریف به حد

کنترل ریسک یکی از مراحل و رویه‌های مدیریت ریسک غیرمتمرکز است و به اقدامی آگاهانه در مورد فرآیندهای ریسک گفته می‌شود که عدم قطعیت در تصمیم‌گیری‌ها را مشخص کرده و بر پیامدهای آن تمرکز می‌کند. طریق برنامه ریزی محتمل الوقوع، حداقل کردن مواجهه با منابع ریسک یا جابه جایی فعالیت و منابع کسب و کار می توان نتایج پیشامد ریسک را کنترل کرده یا کاهش داد.

وجوه افتراق یا شقوق مختلف

کنترل ریسک در کنار شناسایی ریسک، سنجش ریسک و کاهش ریسک از مراحل مدیریت ریسک غیرمتمرکز تلقی می گردد که از لحاظ ویژگی‌ها، شرایط، کارکرد و اثرگذاری با یکدیگر متفاوت می‌باشند.کنترل ریسک مراحل برنامه‌ریزی مدیریت ریسک، برنامه‌ریزی ، نظارت ریسک و اقدامات اصلاحی را شامل می‌شود.

فهرست مطالب

مقدمه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در گذشته، بسیاری از سازمان‌ها با تعیین استانداردها، سیاستها، رویه‌ها، آیین‌نامه‌ها و دیگر ابزارهای راهنما، ریسک را مدیریت می‌کرده‌اند، با این مبنای منطقی که اگر "قوانین" رعایت شوند، نتایج پیامد آن درست خواهد بود. اما این کار، مدیریت ریسک نیست. مدیریت ریسک درست، اقدامی آگاهانه در مورد فرآیندهای ریسک است که عدم قطعیت در تصمیم گیری را مشخص کرده و بر پیامدهای آن تمرکز می‌کند.

مدیریت ریسک در حال بلوغ است. اکنون هزاران نفر خود را به عنوان مدیر ریسک معرفی می‌کنند، در حالی که تنها چند دهه پیش، خارج از صنعت بیمه تعداد کمی از افراد از این عنوان استفاده می‌کردند.

در حال حاضر کمبودی در مورد مدل‌های مدیریت ریسک وجود ندارد. بسیاری از رشته‌ها و سازمان‌ها همانند سایر جنبه‌های تحلیل ریسک، دیدگاه ویژه خود را درباره نحوه مدیریت ریسک منتشر کرده‌اند. توصیف فرایند مدیریت ریسک به روش کلی یک چالش دلهره آور است. غیر ممکن است بتوان مدیریت ریسک را به شکلی تعریف کرد که موجب رضایت همه باشد. انجمن تجزیه و تحلیل ریسک، مدیریت ریسک را با دید خوش‌بینانه اینگونه تعریف می‌کند: "فعالیت‌های مربوط به مقابله با ریسک مانند پیشگیری، کاهش، سازگاری یا به اشتراک گذاری آن." دشوار بودن تعریف ریسک به خاطر کمبود تعاریف نیست، بلکه بیشتر بخاطر تعدد تعاریف  مورد استفاده در سازمان‌ها و موجود در ادبیات است. برای مثال، فرهنگ جامع اصطلاحات آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده آمریکا که در تحلیل ریسک ریزگردها مورد استفاده قرار می‌گیرد، 12 تعریف مختلف برای مدیریت ریسک را ارائه داده است.

کنترل ریسک[ویرایش | ویرایش مبدأ]

با فرض اینکه، هنگام ارزیابی ریسک، ریسک به عنوان یک مقوله غیرقابل قبول در نظر گرفته می‌شود، امروزه کار مدیران ریسک، کاهش ریسک به حد قابل قبول یا قابل تحمل است. کنترل ریسک یک اصطلاح هنرمندانه برای جلوگیری از سردرگمی بیشتر با استراتژی‌های مدیریت ریسک است . بیان این که می‌توانیم برخی از ریسک‌ها را کنترل کنیم، می‌تواند گمراه کننده باشد. شاید بیان صادقانه تر این است که برای مدیریت آنها تلاش می‌کنیم. در هر حال، نامیدن فعالیت مدیریت ریسک با عنوان "مدیریت ریسک" ممکن است باعث سردرگمی بیشتر شود. بنابراین در متن فعلی توجه داشته باشید كه مدیریت ریسک را بیش از حد به معنای واقعی کلمه «کنترل» تفسی رنکنید بلکه مترادف درمان ریسک در نظر بگیرید. میزان مشارکت عمومی و ذینفعان در این مرحله می‌تواند طیف بزرگتری از هر گونه فعالیت مدیریت ریسک را نشان دهد. تصمیمات فردی برای مدیریت ریسک ممکن است افراد خارج از سازمان را درگیر نکند. فرآیندهای تصمیم گیری جمعی می‌توانند شامل برنامه‌های دارایگستره عمومی برای فعالیت‌های مدیریت ریسک شوند.

گزینه‌های مدیریت ریسک[ویرایش | ویرایش مبدأ]

گزینه‌های مدیریت ریسک[۱] (RMO)، استراتژی‌هایی هستند که روش‌های مشخص دستیابی به اهداف مدیریت ریسک سازمان را توصیف می‌کنند. این استراتژی‌ها تابع اهداف سازمان هستند. یک گزینه مدیریت ریسک فقط به اندازه‌ای اهمیت دارد که به سازمان در رسیدن به اهداف خود کمک کند. بر مبنای بهترین روش مدیریت ریسک، تشخیص داده می‌شود که می‌توان از طرق مختلف به هدف دست یافت و استراتژی‌های جایگزینی را تدوین كرد كه این روش‌های مختلف را منعكس می‌كند.

قوانین، مقامات، اولویت‌های بودجه و سیاست‌ها ممکن است آنچه را که می‌توانید انجام دهید محدود کند. با این حال هیچ یک از این موارد نباید آنچه به فکر شما می‌رسد را محدود کند. RMO‌ها را به صورت جامع و خلاقانه و بدون توجه به محدودیت‌ها، تدوین کنید. تفکر خلاقانه و جامع در مورد راه حل‌های مشکلات ریسک زمینه ای است که در بسیاری از سازمان‌ها جایی برای بهبود چشمگیر دارد. جذب مدیران ریسک برای در نظر گرفتن طیف گسترده ای از گزینه‌های مدیریت ریسک ساده ترین کار نبوده است. یکی از دلایل عمده این امر این است که ما تمایل داریم راه حل‌هایی را که با آنها آشنا هستیم یا اختیار و توانایی عمل به آنها را داریم، به کار بگیریم.

درخواست تجدید نظر آشکار، به این نوع از تفکر وجود دارد.اگر روشی مؤثر برای مدیریت ریسک وجود دارد که سازمان شما قادر به پیاده‌سازی آن نیست، اگر ایده به‌اندازه کافی خوب  باشد دیگران ممکن است آن را داوطلبانه به اجرا درآورند.. یا شاید روش هایی برای ایجاد انگیزه برای کسانی که می توانند ایده خوبی را برای انجام این کار داشته باشند وجود دارد.. در نظر داشته باشید که ایده‌های خوب برای دستیابی به اهداف ارزشمند، دلایل خوبی برای جذب مسئولان جدید برای یک سازمان‌ است. RMOها ممکن است توسط تیم تجزیه و تحلیل ریسک با اطلاعاتی که از سهامداران و مدیران می‌گیرند، تهیه شود یا ممکن است از بالا توسط مقامات بالاتر تحمیل شوند. RMO ها ممکن است پیشنهادی از طرف عموم یا  تحولات جدید و توسعه فن‌آوری باشند.

ایده‌ها می‌توانند از طریق کنگره، کارمندان سازمان، صنعت، مقامات دولتی در همه سطوح، دانشگاه‌ها، عموم مردم، تلویزیون، داستان علمی، گوشه چپ مغز شما یا یک نوشیدنی به وجود بیایند. آنها فرزندان تلاش، الهام و تقلید هستند. یک RMO ممکن است در هر نقطه از فرآیند مدیریت ریسک ارائه شود. ممکن است برخی از فرایندها به این دلیل آغاز شود که شخصی مشکلی را در هنگام ارائه یک راهکار ایجاد کرده است (به دلیل عجله چیزی را نادرست اضافه کرده است). فرایند شناسایی RMO با در نظر گرفتن چند مرحله فرمول‌بندی شده، ساده می‌شود. اگر مدیران ریسک شناسایی اهداف و محدودیت‌ها را به  خوبی انجام داده باشند، ساده ترین راه برای شروع، شناسایی اقداماتی است که می‌تواند منجر به دست‌یابی به این  اهداف شود.

هر اقدام، ترکیبی است که بخشی از استراتژی یا RMO را در بر دارد. به ترکیبی فکر کنید که می‌تواند برخی از تغییرات بدنی یا یک فعالیت باشد، جایی که آن فعالیت، یک تغییر در نحوه انجام کارهای ما است. بنابراین، برای هدف اول، ما اقدامات بسیاری را که می‌تواند در رسیدن به این هدف موثر باشد، شناسایی می‌کنیم، سپس این روند را برای هر هدف و محدودیت تکرار می‌کنیم. دوم، RMO‌ها ا از این اقدامات ساخته می‌شوند. تصور کنید اقدامات به عنوان بلوک‌های ساختمانی هستند و RMOها چارچوبی هستند که شما برای حل مشکلات و دستیابی به فرصت‌ها ساختید.

ارزیابی RMOs[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در ابتدا ما از اندازه‌گیری ریسک‌هایی صحبت می‌کنیم که در ارزیابی ریسک، بررسی شده‌اند. با اندازه‌گیریگزینه‌های مدیریت ریسک که برای استفاده در مدیریت  ریسک غیرقابل قبول در حد قابل تحمل در نظر گرفته شده است، اشتباه نکنید. در برخی موارد، عملکرد این RMO‌ها ممکن است همزمان با خود ریسکها در اندازه‌گیری ریسک ارزیابی شود. در شرایط دیگر، حتی پس از اتمام ارزیابی ریسک، RMO‌ها حتی شناسایی نمی‌شوند. توالی واقعی رویدادها می‌تواند با توجه به ماهیت ریسک و اطلاعات موجود در هر زمینه تصمیم گیری متفاوت باشد.

مقایسه RMOs[ویرایش | ویرایش مبدأ]

یک فرایند فرمول‌بندی خوب RMO راه حل‌های جایگزین بی شماری برای یک مشکل ایجاد می‌کند. یک فرایند ارزیابی موفق، چندین مورد از اینها را به عنوان راه حل‌های مناسب معرفی می‌کند. در این مرحله لازم است راه حل‌های واجد شرایط مقایسه شود تا بهترین راه‌حل از بین آنها شناسایی شود. مقایسه یک قدم تحلیلی است. این به مفهوم مشخص‌کردن شباهت‌ها و تفاوت‌های میان RMO‌ها و تضاد بین آنها است.

تصمیم‌گیری[ویرایش | ویرایش مبدأ]

انتخاب بهترین گزینه مدیریت ریسک، تصمیم بعدی مدیر ریسک است. که  باید صرفا پس از در نظر گرفتن عدم قطعیت‌های ابزاری باقیمانده در هر گزینه مدیریت ریسک در نظر گرفته شود. اگر عدم  قطعیت، به هر دلیلی، به اندازه کافی قابل توجه باشد تا بر ماهیت پاسخ سؤالات مدیر ریسک، در انتخاب یک دوره عمل تأثیر بگذارد، یا در نتیجه تصمیم اثرگذار باشد، مدیران ریسک باید به دقت آن شرایط را مورد بررسی قرار دهند. این کار ممکن است از طریق تحقیقات اضافی، تکرار ارزیابی ریسک، تصمیمات مرحله ای  برای استفادهاز حل تدریجی عدم قطعیت‌های کلیدی یا رویکرد مدیریتی تطبیقی برای مدیریت ریسک استفاده کند.

توصیه‌های بازل ۲ در ارتباط با کنترل ریسک[ویرایش | ویرایش مبدأ]

نوآوری حاکی از چارچوب اصلاح شده، استفاده بیشتر از ارزیابی های ریسک ارائه شده توسط سیستم های داخلی بانک ها به عنوان ورودی به محاسبات سرمایه است. در انجام این مرحله، کمیته همچنین مجموعه مفصلی از حداقل الزامات طراحی شده برای اطمینان از یکپارچگی این ارزیابی‌های داخلی ریسک را ارائه می‌دهد.  هدف کمیته این نیست که شکل یا جزئیات عملیاتی از سیاست‌ها و شیوه های مدیریت ریسک بانک‌ها را دیکته کند.

هر ناظر مجموعه‌ای ازروش‌های بازنگری را برای اطمینان از  کافی بودن سیستم‌ها و کنترل‌های بانک‌ها، برای ارائه مبنای محاسبات سرمایه ایجاد می كند. ناظران هنگام تعیین وضعیت آمادگی بانک، به ویژه در طی مراحل اجرایی، باید قضاوت صحیح انجام دهند..    کمیته انتظار دارد ناظران ملی تمرکز خود را به رعایت حداقل الزامات بعنوان ابزاری برای اطمینان از تمامیت توانایی یک بانک در تأمین ورودی‌های محتاطانه به محاسبات سرمایه و نه به عنوان یک هدف نهایی انجام دهند.

کنترل ریسک اعتباری تحت بازل ۲[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بانکها باید واحدهای کنترل ریسک اعتباری مستقلی داشته باشند که وظیفه طراحی یا انتخاب، پیاده‌سازی و عملکرد سیستم‌های رتبه‌بندی داخلی خود را دارند. واحد(ها) باید از لحاظ عملکردی مستقل از پرسنل و وظایف مدیریتی باشند که در معرض خطر هستند. زمینه‌های مسئولیت‌پذیری باید شامل موارد زیر باشد:

  • آزمون و کنترل رتبه‌های داخلی
  • تولید و تجزیه و تحلیل گزارش‌های خلاصه از سیستم رتبه‌بندی بانک، شامل داده‌های تاریخی نکول که بر اساس زمان نکول طبقه‌بندی شده‌اند و یک سال از نکول آنها گذشته است، رتبه جابجایی آنها تحلیل شود و کنترل فرآیندها معیار اصلی رتبه‌بندی باشد.
  • روش‌های اجرایی برای تأیید این که تعاریف رتبه‌بندی به طور مداوم در همه بخش‌ها و مناطق جغرافیایی اعمال می‌شوند
  • بررسی و مستندسازی هرگونه تغییر در روند رتبه‌بندی ، از جمله دلایل تغییرات
  • بررسی معیارهای رتبه‌بندی برای ارزیابی، چنانچه -پیش‌بینی ریسک باقی مانده باشد. تغییرات در فرآیند رتبه‌بندی  معیارها یا پارامترهای رتبه‌بندی فردی باید مستند شده و برای بررسی ناظران حفظ شود.

جستارهای وابسته

  • مدیریت ریسک غیرمتمرکز
  • شناسایی ریسک
  • سنجش ریسک
  • کاهش ریسک

پانویس/ پاورقی

  1. Risk management options

منابع

  • Hubbard, D.W. (2009). The Failure of Risk Management: Why It’s Broken and How to Fix It. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons
  • Wingspread Conference, January, (1998). http://sehn.org/wingspread-conference-on-theprecautionary-principle/.
  • World Bank. (1994). Thailand: Mitigating Pollution and Congestion Impacts in a High-Growth Economy. Washington, DC: World Bank.
  • Yoe, C. (2002) Trade-off Analysis Planning and Procedures Guidebook. IWR report 02-R-2. Alexandria, VA: Institute for Water Resources.
  • Basel II: (2006) International Convergence of Capital Measurement and Capital Standards: a Revised Framework. https://www.bis.org/publ/bcbs107.htm

پیوند به بیرون

الگوهای ناوبری

رده