استصناع موازی (Parallel Istisna)

تعریف

قرارداد استصناع می‌تواند به صورت موازی (غیرمستقیم) در یک بانک یا مؤسسه اعتباری اجرایی ‌شود. استصناع غیرمستقیم یا موازی از انواع عقد استصناع بوده و قراردادی است که ابتدا متقاضی تسهیلات با بانک استصناع اقساطی منعقد می‌کند؛ مبنی بر اینکه بانک کار خاصی را برای او انجام دهد (مثلا بانک یک ساختمان برای مشتری بسازد) و مبلغ قرارداد را به صورت نسیه اقساطی از او دریافت کند. سپس بانک در قرارداد استصناع دیگری که به صورت نقد است، انجام کار ساخت یا تولید را به یک پیمانکار یا مرکز ارائه خدمت واگذار می‌کند؛ یا اینکه خود مشتری از طرف بانک وکیل می‌شود تا انجام کار ساخت یا تولید را به پیمانکار یا مرکز ارائه خدمت واگذار کند. این وکالت اگر به صورت واقعی (غیرصوری) انجام شود، به لحاظ شرعی مجاز است. همچنین، از نظر فقهی چون دو قرارداد استصناع مستقل از هم هستند، زیادی قرارداد اول نسبت به قرارداد دوم (که سود بانک را تشکیل می‌دهد) اشکالی نخواهد داشت.

متون منتخب از منابع غیر‌فارسی

English Definition1: Parallel Istiṣnāʻ,A second istiṣnāʻ contract whereby a third party commits to manufacture/construct a specified asset, which corresponds to the specifications of the asset in the first istiṣnāʻ contract without the presence of any links between the two contracts.

English Definition2: parallel istisna, When the bank provides the customer with the istisna financial instrument, the customer signs the contract with the bank for the specified asset or project. Then the bank (via its manufacturing agent) manufactures the asset or project per the customer’s specifications. However, in some circumstances the bank doesn’t want to produce the item for the customer. In this case,the bank opts to use two mutually independent istisna contracts called parallel istisna.

English Definition3: The parallel istisna' involves: the customer (the buyer); the Islamic bank (the seller); and the manufacturer (in some cases it can also involve sub-contractors), where the buyer can obtain financing from the Islamic bank

ترجمه متون منتخب از منابع غیر‌فارسی

  • منبع اول: استصناع غیرمستقیم یا موازی، یک قرارداد استصناع ثانویه است که در آن شخص ثالث متعهد می‌شود تا کار ساخت دارایی معین یا مشخصی را به انجام برساند و به ویژگی‌های دارایی در قرارداد استصناع اول بدون وجود هر نوع ارتباط یا اتصالی میان این دو قرارداد مربوط می‌شود.
  • منبع دوم: استصناع غیرمستقیم یا موازی، قراردادی است که در آن هنگامی که بانک ابزار مالی استصناع را در اختیار مشتری خود قرار می‌دهد، مشتری مذکور قراردادی را با بانک برای یک دارایی یا پروژه مشخص امضاء می‌کند. سپس، بانک (بوسیله نماینده سازنده خود) دارایی یا پروژه را بر مبنای ویژگی‌های مشتری تهیه می‌کند. با این حال، در برخی شرایط بانک تمایل ندارد که محصول مورد نظر را برای مشتری تولید کند. در چنین حالتی، بانک تصمیم می‌گیرد تا از دو قرارداد متقابل و مستقل با عنوان استصناع غیرمستقیم یا موازی استفاده کند.
  • منبع سوم: استصناع غیرمستقیم یا موازی شامل مشتری (خریدار)، بانک اسلامی (فروشنده)، و سازنده یا تولیدکننده (در برخی موارد شامل پیمانکاران جزء نیز می‌شود) می‌باشد و خریدار، امکان تأمین مالی از سوی بانک اسلامی را دریافت می‌کند.

آدرس منابع غیر‌فارسی

Reference Address1: The Islamic Financial Services Board (IFSB).(2018). LIST OF TERMINOLOGIES AND DEFINITIONS USED IN THE IFSB DOCUMENTS, from Link: https://www.ifsb.org/index.php

Reference Address2: Jamaldeen, Faleel., DBA & Friedman, Joan.(2012). Islamic Finance For Dummies.NJ: John Wiley & Sons, Inc.

Reference Address3: Schoon, Natalie.(2009).Islamic Banking and Finance. London : Spiramus Press.

متون منتخب از منابع فارسی

  • تعریف فارسی اول: اگر شخصیت حقیقی یا حقوقی برای ساخت با فرد حقیقی یا حقوقی دیگر قرارداد امضا نماید، در این صورت استصناع غیرمستقیم یا (موازی) شکل می پذیرد.
  • تعریف فارسی دوم: استصناع موازی (غیر مستقیم)، در این روش سفارش‌دهنده که در صدد احداث پروژه خاصی است و اعتبار مالی لازم برای انجام آن را ندارد، با مراجعه به یک مشاور عرضه تقاضای خود را اعلام می‌کند پس از تشکیل نهاد واسط، بانی تأمین مالی و اجرای پروژه را از طریق قرارداد استصناع به آن می‌سپارد و به جای قیمت آن، اوراق بهادار استصناع با سررسیدهای معین می‌پردازد. نهاد واسط نیز طبق قرارداد استصناع دومی ساخت پروژه مورد نظر را به پیمانکار (سازنده) مربوطه سفارش می‌دهد و در مقابل متعهد می‌شود قیمت پروژه را طبق زمان‌بندی مشخص به سازنده بپردازد، نهاد واسط اوراق بهادار استصناع را از طریق شرکت تأمین سرمایه به مردم می‌فروشد (تنزیل می‌کند) و بدهی خود به پیمانکار را می‌پردازد.

آدرس منابع فارسی

  • آدرس منبع فارسی اول: پژوهشکده پولی و بانکی. (۱۳ مهرماه ۱۳۹۰). مرابحه، خرید دین و استصناع، به مناسبت همایش بررسی ابعاد فقهی، حقوقی و اجرایی کاربردی شدن عقود مرابحه، خرید دین و استصناع. سالن الزهراء بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.

الگوی نوشتار تعریف

این متن یک نوشتار تعریف است.

رده