ویژگی‌ها و مخاطبین

بانکی‌پدیا یک دانشنامه تخصصی پولی و بانکی است که به جمع‌آوری، غربالگری، خلق و به اشتراک گذاری دانش پولی و بانکی از طریق ایجاد یک فضای آزاد، همگانی و قابل اطمینانِ برخط می‌پردازد. از آنجا که هدف بانکی‌پدیا تهیهٔ یک دانشنامهٔ تخصصی است، وجود تعاریف دقیق و رعایت حدود و ثغور مفاهیم بسیار اهمیت دارد. بر این اساس برای درک درست ساختار سلسله‌ مراتبی مفاهیم، در پروژهٔ بانکی‌پدیا ارتباط مفاهیم به کمک خوشه‌های مفهو‌می تعریف می‌شود. براین‌اساس در بانکی‌پدیا هر مفهوم نه به‌عنوان مفهومی جداگانه، بلکه به‌صورت یک بلوک مفهو‌می مشتمل بر والد - که بیانگر مفهو‌می است که واژهٔ مورد نظر از آن نشأت گرفته و عام‌تر است - و فرزندان که بر حالت‌های مختلف و صورت‌های متنوع در ذیل مفهوم موردنظر دلالت دارد، تعریف می‌شود.

خوشه های مفهومی: به مجموعه ای از بلوک های مفهومی که در آن مفاهیم ( Attributes) در ارتباط سلسله مراتبی که در آن روابط آنها در طول و عرض یکدیگر تبیین شده و بر اساس معیارهای مختلف (Dimensions) دسته‌بندی می‌شوند خوشه مفهومی گویند.

بلوک مفهومی: برای هر مفهوم، یک بلوک مفهومی به مجموعه ای از مفاهیم گفته می‌شود به مفاهیم شامل بر آن والد و به مفاهیم مشمول آن فرزندان گفته می‌شود.

با نگاهی به مباحثی که اخیرا در عرصه وب معنایی Semantic Web مطرح می شود می توان ادعا کرد که برای ارتباط بین مفاهیم دو رویکرد وجود دارد. نخست رویکرد متمایل به تاکسونومی Taxonomy است که در آن تاکید بر روابط سلسله مراتبی است. دوم رویکرد تیساروس Thesaurus است که در آن فارغ از روابط سلسله مراتبی هدف برشمردن همه گونه ارتباطات ممکن به صورت جامع و فراگیر می باشد.

واقعیت آن است که هر دو این رویکردها در حوزه پولی و بانکی قابل استفاده می باشند. به عنوان مثال در زمینه تبادل اطلاعات مالی بر بستر وب از زبان توسعه پذیر کسب و کار استفاده می شود که مبتنی بر تاکسونومی مفاهیم مالی است حال آن که برای تعریف خصوصا ابزارها و محصولات مالی چارچوبی که اخیرا تعریف شده و در حال گسترش می باشد آنتولوژی صنعت بانکداری یا FIBO  می‌باشد که عمدتا مبتنی بر رویکرد تیساروس است.

اصول اساسی بانکی‌پدیا

دانشنامه‌ای بودن: بانکی‌پدیا دارای ویژگی های یک دانشنامه تخصصی است و یک فضای وبلاگ نویسی، ارائه دیدگاه ها، نظرات شخصی و تبلیغات نیست. نوشتارها نباید شامل نظریه‌ها، داده‌ها، عبارت‌ها، مفاهیم و یا عقاید غیرمعتبر باشد. نویسندگان باید بر دقت، صحت و درستی نوشتارها تمرکز ویژه‌ای داشته باشند.

بی طرفی: هدف بانکی‌پدیا  ارائه تمامی دیدگاه ها در مورد هر مقوله است. گاهی این کار مستلزم بیان کردن چندین دیدگاه مختلف و گسترش هریک به حد کافی است؛ تا کاربر بداند هر دیدگاه از کدام منبع می‌آید و هیچ دیدگاهی نباید به عنوان «حقیقت محض» یا «بهترین دیدگاه» معرفی شود. برای رسیدن به چنین هدفی، آوردن منابع معتبر و قابل استناد در هر جای ممکن و به خصوص در موضوع‌های مورد اختلاف، ضروری است. وقتی در مورد اینکه کدام نسخه بی‌طرف‌تر است، اختلاف نظری پیش آید، بر اساس شیوه حل اختلاف بانکی‌پدیا به آن رسیدگی می‌گردد.

مشارکت آزاد: در خلق نوشتارها احترام به حق تکثیر و در ویرایش نوشتارها رعایت جانب انصاف ضروری است. در بانکی‌پدیا هیچ نویسنده ای مالک نوشتار خود نخواهد بود و ویرایش نوشتارها همچنین استفاده از آن برای عموم آزاد است. توزیع نوشتارها بانکی‌پدیا با رعایت قوانین حق تکثیر مجاز است.

روش تعامل: در مواردی که اختلاف نظر در محتوای نوشتارها وجود دارد، بانکی‌پدیا دارای روش تعامل، مباحثه و نتیجه گیری می‌باشد. بهتر است نویسندگان نوشتارها با صبر و اطمینان در بحث ها شرکت کنند، به یکدیگر احترام بگذارند و پذیرای نظرات مخالف باشند و در نهایت به شیوه حل اختلاف بانکی‌پدیا پایبند باشند.

دسترسی آسان: خلق یا ویرایش نوشتارها در بانکی‌پدیا نه تنها کار دشواری نیست بلکه دلپذیر نیز می باشد. نویسنده اولیه در هنگام خلق یک نوشتار لزومی ندارد که به تمامی جوانب موضوع بدون هیچ کاستی بپردازد و نوشتاری کامل و بدون نقص ارائه دهد، زیرا نوشتارها به تدریج با ویرایش و مشارکت سایر نویسندگان به بلوغ می‌رسند. کار ویرایش نوشتارها هم بسیار راحت است زیرا نسخه‌های قبلی نوشتارها محفوظ می‌باشند و نگرانی بابت از بین رفتن نوشتارها وجود ندارد.

مخاطبین

مخاطبان بانکی‌پدیا افراد حقیقی و حقوقی می‌باشند که امکان بهره‌برداری و همچنین مشارکت در دانشنامه بانکی‌پدیا برای آن‌ها فراهم می‌باشد. این افراد عبارتند از:

• موسسات مالی به ویژه بانک‌ها و موسسات اعتباری
• دست‌اندرکاران نظام بانکی
• دانش‌پژوهان، اساتید دانشگاهی و متخصصین حوزه پولی و بانکی
• نهادهای نظارتی
• فعالان و علاقه‌مندان حوزه پولی و بانکی