نوشتار محتوا:زنجیره بلوکی (Blockchain)

مفهوم:

والد:

بعد:

فرزند:

---

لید

بلاکچین یک دفترکل دیجیتال توزیع شده و غیرمتمرکز است. بلاکچین به عنوان یک پایگاه داده غیرمتمرکز عمل می‌کند که توسط کامپیوترهای متعلق به یک شبکه همتا به همتا اداره می‌شود. هر کدام از این کامپیوترهای موجود در شبکه توزیع شده نسخه‌ای از دفترکل را در اختیار دارند و همه نسخه‌ها به صورت همزمان به‌روزرسانی و معتبر می‌شود.

تعریف به حد

بلاکچین یک دفترکل دیجیتال و غیرمتمرکز است و با دفترکل‌های دیجیتال متمرکز به لحاظ ساختاری تفاوت دارد.

وجوه افتراق یا شقوق مختلف

بلاکچین یکی از انواع دفترکل دیجیتال توزیع شده است که هیچ مرجع نظارتی و یا قانونی مالکیت آن را بر عهده ندارد. در واقع در بلاکچین هر نوع اطلاعات یا ارزشی در یک سرور مرکزی ذخیره و پردازش نمی‌شود، بلکه تمامی آن‌ها در هزاران کامپیوتر ذخیره و نگه‌داری می‌شود. به سرورهایی که این اطلاعات را ذخیره می‌کنند و به نوعی سرویس‌دهنده شبکه هستند، گره یا نود می‌گویند. این در حالی است که دفترکل دیجیتال متمرکز از سوی تعدادی از افراد، شرکت و یا سازمانی خاص کنترل می‌شود.

فهرست مطالب

تاریخچه

روزهای ابتدایی

ایده فناوری بلاکچین در اوایل سال ۱۹۹۱ میلادی مطرح شد. هنگامی که محققانی چون «استوارت هابر» و «دبلیو اسکات استورنتا» یک راهکار محاسباتی کاربردی را برای اسناد دیجیتالی دارای برچسب زمانی معرفی کردند که نمی شد تاریخ آن‌ها را تغییر داد و آن‌ها را دستکاری کرد.

سیستم از زنجیره‌ای از بلوک‌های رمزنگاری‌شده و ایمن جهت ذخیره‌سازی اسناد دارای برچسب زمانی استفاده می‌کرد و در سال ۱۹۹۲ مفهوم «درخت مرکل» نیز در طرح گنجانده شد، و آن را از طریق امکان‌پذیر ساختن گردآوری چندین سند در یک بلوک کارآمدتر ساخت. با این حال، این فناوری بلااستفاده بود و در سال ۲۰۰۴ (چهار سال قبل از اختراع بیت‌کوین) حق اختراع آن نیز منقضی شد.

اثبات کار قابل استفاده مجدد

در سال 2004، دانشمند علوم کامپیوتری و فعال در عرصه ارز رمزنگاری، هال فینی (هارولد توماس فینی دوم) سیستمی به نام RPoW، اثبات کار قابل استفاده مجدد، را معرفی کرد. سیستم از طریق دریافت یک هش‌کش غیرقابل تبدیل یا غیرقابل تعویض مبتنی بر توکن اثبات کار عمل می‌کرد و در عوض یک توکن RSA-signed را ایجاد کرد که می‌توانست از شخصی به شخص دیگر انتقال یابد.

RPoW مسئله دوبار خرج کردن را به‌وسیله حفظ مالکیت توکن‌های ثبت شده بر روی یک سرور قابل اعتماد که به کاربران در سراسر جهان امکان بررسی صحت و یکپارچگی خود را به‌صورت آنی می‌داد، حل کرد.

RPoW می‌تواند به‌عنوان یک نمونه اولیه و یک گام آغازین مهم در تاریخ رمزنگاری‌ در نظر گرفته شود.

شبکه بیت‌کوین

در اواخر سال 2008، وایت‌پیپری که یک سیستم نقدی غیرمتمرکز، همتا به همتا و الکترونیک -به نام بیت‌کوین- را معرفی می‌کرد توسط یک شخص یا گروهی با نام مستعار «ساتوشی ناکاموتو» به ایمیل تعدادی از افرادی که در حوزه رمزنگاری فعال بودند، ارسال شد.

بیت‌کوین بر پایه الگوریتم هش‌کش اثبات کار بود، اما به جای آن از یک عملکرد محاسباتی سخت‌افزاری و مورد اعتماد مانند RPoW استفاده می‌کرد، حل مسأله دوبار خرج کردن در بیت‌کوین توسط یک پروتکل غیرمتمرکز و همتا به همتا جهت پایش و بررسی تراکنش‌ها فراهم شده بود. خلاصه این که، بیت‌کوین‌ها با هدف دستیابی به یک پاداش توسط ماینرهای مستقل با استفاده از مکانیسم اثبات کار "استخراج" می‌شوند و سپس به‌وسیله نودهای غیرمتمرکز موجود در شبکه بررسی می‌شوند.

در تاریخ سوم ژانویه سال ۲۰۰۹، بیت‌کوین هنگامی که اولین بلوک‌اش توسط ساتوشی ناکاموتو استخراج شد، به وجود آمد که یک پاداش ۵۰ بیت‌کوینی به همراه داشت. اولین گیرنده بیت‌کوین، هال فینی بود، او ۱۰ بیت‌کوین را از ساتوشی ناکاموتو در اولین تراکنش بیت‌کوین در جهان در تاریخ ۱۲ ژانویه سال ۲۰۰۹ دریافت کرد و بدین طریق اولین ارز رمزنگاری شده جهان متولد شد.

بلاکچین چگونه کار می‌کند؟

هنگامی که یک تراکنش جدید در بلاکچین انجام می‌پذیرد و یا تغییری در تراکنش‌های موجود در یک بلاکچین به وجود می‌آید، به‌طورکلی اکثر نودهای موجود در یک بلاکچین باید الگوریتم‌هایی را اجرا کنند که تاریخچه بلوکی که در آن تغییر به وجود آمده را ارزیابی و تأیید کنند. اگر اکثر نودها در مورد اعتبار تاریخچه و امضا به توافق برسند، بلوک جدید در دفترکل پذیرفته می‌شود و به زنجیره تراکنش‌ها اضافه می‌شود. اگر اکثریت در مورد آن به اجماع نرسند این بلوک رد شده و به زنجیره اضافه نمی‌شود. این مدل اجماع توزیع شده چیزی است که بلاکچین را قادر به راه‌اندازی یک دفترکل توزیع شده بدون نیاز به مرجع مرکزی و یکپارچه که بگوید کدام تراکنش معتبر است و (شاید از آن مهم‌تر) کدام نیست، می‌کند.

ویژگی‌های بلاکچین

غیرقابل تحریف

بلاکچین ویژگی‌های متعددی دارد اما در میان آن‌ها بدون شک "تغییرناپذیری" کلیدی‌ترین ویژگی فناوری بلاکچین است. تغییرناپذیری به معنای چیزی است که نمی‌تواند دچار تغییر یا تعویض شود.

فناوری غیرمتمرکز

شبکه غیرمتمرکز بدان معناست که هیچ مرجع حاکمیتی یا شخص خاصی جهت مراقبت از چارچوب ندارد. در عوض گروهی از نودهایی که شبکه را حفظ می‌کنند، آن را غیرمتمرکز ساخته‌اند.

امنیت پیشرفته

با رهایی از نیاز به مرجع مرکزی، هیچ کس نمی‌تواند به‌سادگی مشخصات شبکه را به سود خود تغییر دهد. استفاده از رمزگذاری لایه دیگری از امنیت را برای سیستم تضمین می‌کند.

استفاده از فناوری دفترکل توزیع شده

معمولاً یک دفترکل عمومی هر اطلاعاتی در مورد یک تراکنش و شرکت‌کننده را تأمین خواهد کرد. همه چیز در فضای باز انجام می‌گیرد، هیچ جایی برای پنهان‌کاری وجود ندارد. دلیل این امر این است که دفترکل موجود در شبکه توسط سایر کاربران موجود در سیستم نگه‌داری می‌شود. این قدرت محاسباتی در سراسر کامپیوترها توزیع شده تا نتایج بهتری را تضمین کند. هر چند مورد مربوط به بلاکچین خصوصی یا هیبریدکمی متفاوت است.

اجماع

هر بلاکچین به دلیل الگوریتم‌های اجماع رونق پیدا می‌کند. ساختار به طور هوشمندانه‌ای طراحی شده و الگوریتم‌های اجماع در مرکز این ساختار قرار دارند. هر بلاکچین دارای یک اجماع است تا به شبکه در تصمیم‌گیری کمک کند.

تسویه سریع‌تر

سیستم‌های بانکداری سنتی بسیار کند هستند. گاهی ممکن است روزها طول بکشد تا پردازش یک معامله پس از نهایی کردن همه تسویه‌ها انجام شود و هم‌چنین می‌تواند به‌راحتی هر چه تمام‌تر تحریف شود. بلاکچین یک تسویه سریع‌تر را در مقایسه با سیستم‌های بانکداری سنتی ارائه می‌کند. از این طریق یک کاربر می‌تواند پول را نسبتا سریع‌تر انتقال دهد که این موضوع در طولانی‌مدت زمان زیادی را صرفه‌جویی می‌کند.

رابطه بلاکچین و رمزارز

بسیاری از افراد در درک تفاوت بین بلاکچین و ارز رمزنگاری‌شده سردرگم می‌شوند. یک روش قابل بیان در توصیف این رابطه، مقایسه آن با یک اپلیکیشن در موبایل شما (مثل اوبر یا واتس‌اپ)، و پلتفرمی است که این اپلیکیشن در آن به اجرا در می‌آید (مثل اندروید یا IOS). بلاکچین یک پلتفرم و ارز رمزنگاری‌شده اپلیکیشنی است که بر روی پلتفرم بلاکچین اجرا می‌شود. سردرگمی از جایی نشأت می‌گیرد که پلتفرم (بلاکچین) و ارز رمزنگاری‌شده (بیت‌کوین) در یک زمان راه‌اندازی شده‌اند.

انواع بلاکچین

سه نوع اصلی بلاکچین وجود دارد که شامل دیتابیس‌های سنتی یا فناوری دفترکل توزیع شده (DLT) که اغلب یا بلاکچین‌ها اشتباه گرفته می‌شوند، نیست.

1.بلاکچین‌های عمومی

2.بلاکچین‌های خصوصی

3.بلاکچین‌های هیبرید

بلاکچین عمومی چیست؟

بلاکچین‌های عمومی پلتفرم‌های متن بازی هستند که به هر کس این امکان را می‌دهند که به عنوان کاربر، ماینر، توسعه‌دهنده یا عضو انجمن مشارکت کند. همه تراکنش‌هایی که بر روی بلاکچین‌های عمومی به وقوع می‌پیوندند، به طور کامل شفاف هستند، به این معنی که هر کس می‌تواند جزئیات تراکنش‌ها را بررسی کند.

بلاکچین خصوصی چیست؟

بلاکچین‌های خصوصی که با نام بلاکچین‌های مجوزدار هم شناخته می‌شوند، با بلاکچین‌های عمومی تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند.

بلاکچین‌های خصوصی برای شرکت‌هایی که می‌خواهند با یکدیگر همکاری کنند و داده‌هایشان را به اشتراک بگذارند، اما نمی‌خواهند که داده‌های کسب‌وکاری محرمانه آن‌ها بر روی یک بلاکچین عمومی قابل مشاهده باشد، ارزشمند است. این بلاکچین‌ها، به لحاظ ماهیت، متمرکزتر هستند؛ نهادهایی که زنجیره را به راه می‌اندازند کنترل قابل‌توجهی بر شرکت کنندگان و ساختارهای مدیریتی آن دارند.

بلاکچین هیبرید چیست؟

بلاکچین‌های هیبریدی آنهایی هستند که در صدد ادغام مزایای یک بلاکچین خصوصی (حفظ حریم شخصی) با مزایای یک بلاکچین عمومی ( امنیت و شفافیت) هستند. این نوع از بلاکچین به کسب‌وکارها در انتخاب این که کدام داده‌ها را عمومی و شفاف کنند و کدام‌یک را خصوصی نگه دارند، انعطاف‌پذیری قابل‌توجهی می‌دهد.

کاربردهای بلاکچین

خدمات مالی

خدمات مالی بلاکچین در حال بازتعریف ریل‌های زیرساخت بازارهای مالی فعلی هستند و از تصفیه و تسویه بک‌اند گرفته تا ساختار بازارهای سرمایه‌ جهانی را تحت تاثیر خود قرار داده‌اند. سیستم‌های دفترکل توزیع شده در بعضی از این موارد نیاز نیست که به طور کامل غیرمتمرکز باشند و مؤسسات مالی متعددی به دنبال ایجاد "بلاکچین‌های خصوصی" خود هستند.

دولت

فناوری بلاکچین (که فناوری دفترکل توزیع شده هم خوانده می‌شود) یک محرک بالقوه در بهبود خدمات دولتی و شفاف‌تر ساختن روابط دولت-شهروند است. این فناوری توزیع شده می‌تواند در جهت بهینه‌سازی قابل‌توجه فرآیندهای کسب‌وکاری از طریق کارآمدتر و ایمن‌تر ساختن اشتراک‌گذاری داده‌ها عمل کند.

خدمات درمانی

فناوری بلاکچین این پتانسیل را دارد که عملیات متمرکز صنعت خدمات درمانی را متحول کند که این موضوع دری به سوی کسب‌وکارها و ارائه خدمات بهینه می‌گشاید. فناوری دفترکل توزیع شده (DLT) یک نوآوری مستعد با امکان بهبود شفافیت، امنیت و کارآمدی است. قراردادهای هوشمند بر روی بلاکچین به‌صورت خودکار و بدون نیاز به شخص ثالث که جهت تأیید اسناد یا اقدامات خاص نیازمند استفاده از فرآیندهای قلم و کاغذ بودند، به اجرا در می‌آید. با اتوماسیونی که از این طریق ایجاد می‌شود، بروکراسی خسته‌کننده‌ای که در حال حاضر بر سر راه بیمارانی که قصد دارند بهترین درمان ممکن را دریافت کنند وجود دارد، کاهش پیدا می‌کند.

هویت

فناوری بلاکچین موتور ایده‌آلی را جهت توانمندسازی هویت‌های دیجیتال ارائه می‌کند. اکنون که هویت‌های دیجیتال به عنوان یک بخش اجتناب‌ناپذیر در جهان ارتباطی ما در حال پدیدار شدن هستند، چگونه می‌توانیم اطلاعات آنلاین خود که تحت موشکافی‌های شدیدی قرار می‌گیرند را ایمن کنیم؟ بلاکچین بر پایه سیستم‌های هویتی است که می‌توانند راهکاری را برای این مشکل از طریق رمزنگاری و دفترکل توزیع شده فراهم کند.

اینترنت اشیاء

فناوری بلاکچین موتور ایده‌آلی را جهت توانمندسازی یک مفهوم نسبتا جدید راجع به جهان ارتباطی جدید ما ارائه می‌کند: اینترنت اشیاء. انتظار می‌رود که سرمایه‌گذاری در بازار اینترنت اشیا در سال‌های آتی به رقمی بالاتر از یک تریلیون دلار برسد. این فرصت برای اینترنت اشیای بلاکچین فراهم شده است تا مداخله کند و سیستم نهایی را جهت ردیابی سوابق منحصربه‌فرد میلیاردها دستگاه هوشمندی که طی چند سال آینده به‌صورت آنلاین در می‌آیند، ارائه کند.

بیمه

بلاکچین این امکان را به بازیگران صنعت بیمه می‌دهد که به طور چشمگیری فرآیندهای کسب‌وکاری را از طریق به اشتراک‌گذاری داده‌ها در قالب یک روش کارآمد، ایمن و شفاف بهینه‌سازی کنند. استفاده از بلاکچین جهت تحول سیاست‌های بیمه، طی چند سال آینده سیستم‌ها را به سمت قراردادهای هوشمندی که به طور خودکار بر روی شبکه‌های همتا به همتا انجام می‌شوند، سوق می‌دهد، که این کمک می‌کند که فرآیندهای قدیمی از دور خارج شوند و تشریفات اداری که صنعت بیمه به طور مشهودی با آن‌ها سروکار دارد حذف شوند.

پول

ارز رمزنگاری‌شده برای مردم در سراسر جهان پول فوری، ایمن و بدون اصطکاک فراهم می‌کند و بلاکچین‌ها منبع ثبت دائمی را برای تراکنش‌های آن‌ها فراهم می‌کند. سیستم‌های قبلی کاربران را ملزم می‌کرد که به یک مرجع مرکزی برای این که عرضه پولی و انتقال پرداخت دست‌کاری نشود، اعتماد کنند. فناوری بلاکچین این روش انتقال پرداخت به‌وسیله یک محیط غیرقابل اعتماد را منسوخ می‌کند به‌طوری که دیگر از این به بعد نیازی به اتکا به یک شخص ثالث جهت تضمین نقل و انتقالات پرداخت‌ها نباشد.

موسیقی

اعمال فناوری بلاکچین در عملکردهای موسیقی یک الگوواره در نظر گرفته می‌شود که به مسیری سوق داده می‌شود تا هنرمندان بتوانند کار موسیقیایی خود را کنترل کنند. از حق مالکیت گرفته تا حق تألیف و حق چاپ، کارکردهای فناوری بلاکچین این توانایی را به هنرمندان می‌دهند که مالکیت معنوی کارهای خود را به دست می‌آورند.

مستغلات

فناوری بلاکچین به طور اجتناب‌ناپذیری به یک ستون اساسی صنعت مستغلات تبدیل خواهد شد. عمدتا در یک صنعت مبتنی بر اسناد کاغذی، بلاکچین به عنوان یک ارتقای بی‌نظیر در نحوه ذخیره و ثبت اسناد در نظر گرفته می‌شود. با استفاده از کارکردهای بلاکچین در عملکردهای ضروری مثل پرداخت، حساب امانی و سند مالکیت هم‌چنین می‌توان کلاه‌برداری را کاهش، حریم خصوصی مالی را افزایش داد، تراکنش‌ها را تسریع و بازارها را بین‌المللی کرد.

زنجیره تأمین

مدیریت زنجیره تامین مدرن شامل مجموع‌ ای از فرآیندهای فشرده‌ای است که نیازمند هماهنگی کامل میان بسیاری از بخش‌های متحرک و بازیگران موجود است. لینک کردن و ایجاد لینک‌ها برای کالاها و خدمات توزیع شده بیشتر شبیه عملکرد شبکه وب است تا یک زنجیره در جهان روزبه‌روز کوچک‌تر ما.

قرارداد هوشمند

در کارکردهای قانونی بلاکچین، قرارداد هوشمند بر روی بلاکچین تأیید می‌شوند، که به عنوان قراردادهای برنامه‌ریزی‌شده، خودبه‌خود قابل اجرا و اعمال در نظر گرفته می‌شوند. بلاکچین ایده "شرکت‌های هوشمند" را هم در بر می‌گیرد که شامل مفاهیمی مانند شرکت‌های غیرمتمرکز مستقل (DAC) یا سازمان غیرمتمرکز مستقل (DAO) است.

شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های فعال در زمینه بلاکچین در ایران

ققنوس

شبکه ققنوس، پلتفرمی بر مبنای فناوری دفتر کل توزیع‌شده است که متشکل از میزبان‌های غیرمتمرکز است. این میزبان‌ها که در حال حاضر شرکت‌های گروه داده‌پردازی (بانک پارسیان)، سرمایه‌گذاران فناوری تک وستا (گروه توسن)، فناوری اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد آریان (بانک پاسارگاد)، هلدینگ داده‌ورزی سداد (بانک ملی) و گروه فن‌آوران هوشمند بهسازان فردا (بانک ملت) هستند و به‌عنوان اعضای بنیاد ققنوس، این شبکه را به‌صورت غیرمتمرکز اداره می‌کنند .شبکه ققنوس پلتفرمی جهت توکنایز کردن انواع دارایی‌ها است و از فناوری بلاکچین استفاده می کند. شاید بتوان گفت جدی ترین پروژه مبتنی بر بلاکچین و دفترکل توزیع شده در کشور پروژه ققنوس است.

نیلین

نیلین از جمله استارت‌آپ‌های ایرانی است که به طور جدی بر روی حوزه بلاکچین در حال فعالیت است. این استارت‌آپ در حال حاضر، دو پروژه بلاکچینی را در دست اقدام دارد.

1. زیرساخت رهگیری مواد غذایی بر بستر بلاکچین راهکاری است برای ذخیره داده‌های مختلف مرتبط با مسیر تولید و عرضه محصولات غذایی (اعم از اصالت منشا، تأییدیه‌های آزمایشگاهی، شیوه تولید، شیوه حمل و نگهداری و …)‌ بر روی شبکه‌های مبتنی بر اتریوم.

2. کیف‌پول شهروندی مبتنی بر بلاکچین (وراپول)‌ نیز یک پلتفرم موبایل محور است که به شهرداری‌ها امکان می‌دهد بدون نیاز به هزینه‌های زیرساختی راه‌اندازی شبکه کارت شهروندی، نسبت به ایجاد یک شبکه امتیاز / اعتبار محلی اقدام کنند. این امتیاز شهروندی امکان بهره‌گیری از خدمات شهری یا خرید کالا و خدمات از کسب‌وکارهای محلی را فراهم می‌سازد. استفاده از فناوری بلاکچین با رعایت اصول پیاده‌سازی، امنیت حساب‌های ذیل شبکه را تضمین می‌کند؛ به نحوی که دسترسی و ایجاد تغییر در دارایی‌ها حتی توسط کارشناسان فنی وراپول ممکن نخواهد بود.

کارچین

کارچین یک سامانه درخواست خودروی آنی آنلاین مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین است. تکنولوژی بلاکچین این امکان را فراهم می‌کند که حاکمیت و مدیریت شبکه به‌صورت غیرمتمرکز انجام شود. به‌عبارت‌دیگر در کارچین تعیین میزان کارمزدها و هزینه سفرها به‌صورت کاملا رقابتی تعیین می‏شود و هیچ نهاد بالادستی امکان دخالت در این موارد را ندارد. به‌علاوه برای اعمال هرگونه تغییر در قوانین و قواعد شبکه به اجماع کاربران شبکه (صاحبان توکن) نیاز است.

در کارچین بر خلاف سامانه‏‌های سنتی، تخصیص سفر به‌صورت غیرمتمرکز و توسط سرورهای مشارکت‌کنندگان در شبکه صورت می‏گیرد. این مسئله باعث ایجاد رقابت و کاهش کارمزدها و بالتبع کرایه‏ها می‏شود. همچنین با استفاده از توکن کارچین (CarNC) امکان پرداخت امن و تقریبا آنی کرایه فراهم می‏گردد و هیچ نهاد واسطی در این بین وجود ندارد. حفظ حریم خصوصی در عین شفافیت و امنیت بالا از دیگر ویژگی‌های کارچین است. کارچین هنوز در مرحله طراحی و جذب سرمایه است و به زودی به مرحله اجرایی می‌رسد .

جستارهای وابسته

پانویس/ پاورقی

منابع

• https://searchcio.techtarget.com/definition/blockchain
• https://www.binance.vision/blockchain/history-of-blockchain
• https://www.cio.com/article/3055847/what-is-blockchain-and-how-does-it-work.html
• https://dragonchain.com/blog/differences-between-public-private-blockchains
• https://dragonchain.com/blog/differences-between-public-private-blockchains
• https://www.blockchaintechnologies.com/applications/
• https://101blockchains.com › introduction-to-blockchain-features
• Way2pay.ir

پیوند به بیرون

الگوهای ناوبری

رده