نوشتار محتوا:کاهش ارزش دارایی‌های مالی (Impairment)

مفهوم:

والد:

بعد:

فرزند:

---

لید

کاهش ارزش دارایی‌های مالی بخشی از استاندارد گزارشکری IFRS9 می‌باشد و به این معناست که کاهش ارزش جریان‌های نقدی پیش‌بینی‌شده آتی دارایی مالی که می‌تواند ناشی از یک یا چند رویداد رخ داده باشد و تأثیرات زیانباری به جا گذاشته باشد در گزارش‌ها منعکس شوند. کاهش ارزش دارایی مالی با کاهش ارزش دارایی واقعی تفاوت دارد.

تعریف به حد

کاهش ارزش متفاوت از سایر الزامات در استاندارد گزارشکری IFRS9 مانند مصون سازی و اندازه گیری است.

وجوه افتراق یا شقوق مختلف

فهرست مطالب

نشانه ها

موارد زیر نشانه‌­هایی هستند که دارایی‌ ­مالی یا گروهی از دارایی‌ها ممکن‌ ­است کاهش‌ ­ارزش داشته­ باشند:

الف) مشکلات مالی مهم ناشر

ب) نقض قرارداد، نظیر عدم پرداخت بهره یا اصل مبلغ

پ) اعطای کمک بلاعوض ازسوی قرض‌­دهنده به قرض­‌گیرنده، که قرض­‌دهنده بنابه دلایل مرتبط با مشکلات­ مالی قرض‌­گیرنده، مورد توجه قرار نمی‌دهد.

ت) محتمل باشد که قرض­‌گیرنده ورشکست خواهد شد.

ث) فقدان بازار فعال برای دارایی مالی موردنظر به دلیل مشکلات مالی.

ج) خرید یا ایجاد دارایی‌ مالی در تنزیل­ عمیقی که زیان اعتباری رخ­داده را انعکاس­ می‌­دهد.

همیشه این ­‌امکان وجود ندارد که رویداد ویژه‌­ای‌ ­را جدا کرد؛ درعوض، ممکن‌ ­است چند رویداد با هم ترکیب شوند تا سبب کاهش‌ ­ارزش ­اعتباری دارایی مالی شوند.

الگوی زیان اعتبار موردانتظار

کاهش‌­ ارزش ­دارایی‌­های‌­ مالی بر اساس ­«الگوی ­زیان­ اعتبار مورد انتظار» قرار دارد که­ زیان‌های­ اعتبار مورد انتظار را برای تمام ابزارهای‌ مالی مقید به حسابداری کاهش ارزش، شناسایی می‌کند.

الگوی­ کاهش ­ارزش در IFRS9 براساس ­قضیه­­ آمادگی برای زیان‌های ­اعتباری قرار دارد. صورت­‌های ­مالی باید الگوی­ کلی ­تخریب یا بهبود کیفیت ­اعتباری ابزارهای ­مالی ­را در دامنه IFRS9 انعکاس دهند. این ­موضوع، الگوی کاهش­ ارزش آینده­‌نگر است.

هدف الگوی کاهش ­ارزش IFRS9

هد­ف الگوی کاهش­‌ارزش IFRS9، شناسایی زیان­‌های ­­اعتباری مورد انتظار برای تمام ­ابزارهای‌ مالی­ در دامنه ­­الزامات ­‌­آن­ است. زیان‌های ­‌اعتباری­ ­مورد انتظار،­ کمبودهای­ ­مورد انتظار در جریان­‌های‌­ نقدی قراردادی­ هستند. شخص یا شرکت­ باید زیان‌­های ­­اعتباری­­ مورد انتظار را با در نظر گرفتن ­رویدادهای گذشته، شرایط­ جاری و پیش­‌بینی‌های­ معقول و قابل ­تحمل برآورد کند.

مفاهیم

زیان اعتباری: تفاوت بین تمام جریان­های نقدی قراردادی که برای شرکت یا شخص مقرر می­‌شوند و تمام جریانهای­‌نقدی ­که شرکت یا شخص انتظار دارد دریافت کند (یعنی، تمام کمبودهای نقدی تنزیل‌ شده).

زیان‌­های ­اعتباری­ موردانتظار: میانگین ­موزون ­زیان­‌های ­اعتباری با ریسک‌­های ­مربوط­ رخداد عدم ­پرداخت به­‌عنوان وزن‌­ها.

زیان‌های ­اعتباری موردانتظار طول­ عمر: زیان­های­ اعتباری مورد انتظاری که از تمام رویدادهای عدم پرداخت ممکن در طول عمر مورد انتظار ابزارمالی ناشی می‌­شود.

سررسید گذشته: دارایی‌مالی هنگامی سررسید گذشته است که یک طرف نتواند پرداختی را که طبق قرارداد سررسید شده، انجام دهد.

دارایی­‌مالی کاهش­‌ارزش­‌اعتباری‌­یافته‌ی خریداری­ یا ایجادشده: دارایی‌­ مالی ­خریداری یا ایجاد شده‌­ای که در شناسایی اولیه، کاهش ارزش ­اعتباری دارد.

دامنه

موارد کاربرد

الگوی کاهش ارزش برای موارد زیر بکار می­‌رود:

الف) دارایی­‌های­‌ مالی اندازه­‌گیری­‌شده با بهای مستهلک شده.

 ب)  دارایی­‌های­‌ مالی ­که اجباراً برحسب ­ارزش‌ ­منصفانه در سایر ­سود یا زیان ­جامع اندازه­‌گیری­‌ می­‌شوند.

 پ)   تعهدات ­وام هنگامی‌ ­که تعهدجاری برای گسترش اعتبار وجود دارد (بجز شرایطی ­که برحسب ارزش‌ ­منصفانه در سود یا زیان اندازه­‌گیری ­می­‌شوند).

 ت)  قراردادهای تضمین ­مالی ­­که IFRS9 برای ­آن‌ها بکار می‌­رود (بجز آن‌هایی ­که برحسب ارزش­‌ منصفانه از طریق سود یا زیان اندازه‌­گیری ­می‌­شوند).

 ث)  حساب‌های دریافتنی اجاره در دامنه IFRS16 – اجاره‌­ها؛ و

  ج)   دارایی­‌های­‌ قراردادی دردامنه IFRS15- درآمد حاصل از قراردادها با مشتریان (یعنی ­اختیارات نسبت به مابه ­ازاء بعد از انتقال کالاها و خدمات).

اصول اساسی در پشت این الگو وجود دارد. نخست آن که صورت­‌های­ مالی باید الگوی­ کلی­ تخریب یا بهبود کیفیت ­اعتباری ابزارهای ­مالی ­را در دامنه این ­الگو انعکاس دهند. دوم IFRS9 اشخاص ­را ملزم­ می­ کند که اندازه­ گیری زیان­های ­اعتباری ­مورد انتظار را براساس ­اطلاعات معقول و قابل­ حمایتی انجام­ دهند که بدون­ بها و تلاش­ بی ­مورد در دسترس­ ­هستند. این‌ها شامل اطلاعات­ تاریخی، جاری و پیش­‌بینی خواهند بود. نهایتا این که زیان‌های ­اعتباری ­مورد انتظار، بابت اطلاعات­ جدید و تغییرات در انتظارات، در هر تاریخ گزارشگری به روز می‌­شوند، حتی اگر افزایش قابل ­توجهی در ریسک ­اعتبار رخ­ نداده­ باشد.

توجه ­کنید که اگر دارایی‌­های­ مالی برحسب ارزش­ منصفانه از طریق سود یا زیان اندازه‌گیری­ شوند، هرگونه کاهش­‌ ارزش دارایی به‌­طور خودکار در مبانی اندازه‌­گیری منعکس می‌­شود، بنابراین، نیازی نیست که این الگو به کار رود.

شناسایی

در شناسایی اولیه شخص یا شرکت باید ذخیره ­زیان­­ اعتبار معادل زیان­‌های­­ اعتبار ­مورد انتظار دوازده ­ماهه ایجادکند. این ذخیره، ­با ضرب ­‌کردن ­احتمال­ رخداد نکول ­در ۱۲ ماه، ­در کل­ زیان­‌های­­ اعتبار ­مورد انتظار طول­­ عمری که نتیجه این­ نکول خواهد بود، محاسبه ­می‌شود (این ­بحث، شبیه­ کمبودهای مورد انتظار وجه ­نقد در طول ۱۲ ماه آتی نیست).

هدف این­‌است ­­که مبلغ شناسایی‌­شده در شناسایی‌­اولیه، به‌­عنوان ­نماینده­ برای انتظار اولیه ­زیان­های اعتباری ­عمل­ کند که عاملی­ در ­قیمت­‌گذاری این­ ابزار است ­و بیانگر زیان­ اقتصادی­ شرکت یا شخص نیست، زیرا هنگام قیمت‌­گذاری ابزار، مورد انتظار است.

در سال­های بعد اگر ریسک‌­اعتبار بعد از شناسایی ­اولیه، افزایش قابل­‌توجهی ­داشته‌ ­باشد، این ­‌مبلغ ­جای ­خود را به زیان‌های اعتباری ­مورد انتظار طول­ عمر خواهد داد. اگر کیفیت ­­اعتبار ­­بعدی ­بهبود یابد و ملاک­ زیان‌های ­اعتباری ­مورد انتظار طول عمر، دیگر تأمین ­نشود، مبنای­ زیان­ اعتباری ­مورد انتظار ۱۲ ماهه ­مجدداً برقرار می‌شود.

ابزارهای ­مالی با ریسک­ اعتبار پایین:

ابزارهای ­مالی ­خاصی، ریسک ­اعتبار پایینی ­دارند و بنابر این، معیار زیان‌های­ اعتباری مور دانتظار طول­ عمر را برآورده­ نمی‌­کنند. شرکتها یا اشخاص، زیان‌های ­اعتباری ­مورد انتظار طول­ عمر را برای­ ابزارهای­ مالی که ­معادل «درجه ­سرمایه­‌گذاری» هستند، شناسایی نمی‌­کنند؛ به‌­ این ­معنا که دارایی، ریسک ­‌نکول پایینی دارد.

مبلغ کاهش‌ ­ارزش

مبلغ کاهش­ ارزشی ­که برای ­این ­ابزارهای ­مالی شناسایی ­می‌­شود، بستگی به‌ ­این‌ ­دارد که آیا از زمان ­شناسایی اولیه­، تخریب قابل ­توجهی داشته‌­اند یا نه.

در مورد ابزارهای ­مالی ­که ­کیفیت ­اعتباری ­آنها از ­زمان ­شناسایی ­اولیه، تخریب ­قابل ­توجهی ­نداشته ­است، کاهش­ ارزش، ارزش ­فعلی­ زیانهای ­اعتباری­ مورد ­انتظاری را نشان‌­می‌دهد که درصورتی­ نتیجه خواهند داد که نکول، ۱۲ ماه­ بعد از تاریخ ­گزارشگری ­­­رخ­ دهد (زیان‌های ­اعتباری ­موردانتظار ۱۲ ماهه).

در مورد ابزارهای­ مالی ­­که­ کیفیت­ اعتباری ­آنها از ­زمان ­شناسایی ­اولیه، تخریب ­­قابل­‌توجهی­ داشته ­است‌یا ابزارهای ­مالی که شواهد واقعی کاهش­ ارزش آنها در تاریخ گزارشگری وجود دارد، این کاهش ارزش، در ارزش­ فعلی ­کمبودهای­ ­اعتباری­ موردانتظار در طول­ عمر باقی­‌مانده­‌ ­آنها شناسایی ­می‌­شود (زیان­ اعتباری ­مورد انتظار طول­ عمر). شرکت‌ها یا اشخاص ملزم­ هستند که مبلغ ­دفتری ­ناخالص دارایی­ مالی را در دوره­ایی کاهش دهند که دیگر انتظار معقولی برای بهبود وجود ندارد.

در آمد بهره

درمورد ابزارهای­ مالی­ که کیفیت ­اعتبار آنها تخریب ­قابل­‌توجهی نداشته­ است و ابزاهایی­ که کیفیت اعتبارشان تخریب قابل‌­توجهی داشته‌­است، درآمدبهره روی مبالغ­ دفتری­ ناخالص­ آنها محاسبه ­می‌­شود. درآمد بهره ­­برای ­ابزارهای ­مالی­ که ­شواهد واقعی­ کاهش ­ارزش­ وجود دارد، بر مبنای­ خالص شناسایی ­می‌­شود (یعنی، پس­ از کسر زیان‌های اعتباری­ مورد انتظار از مبلغ­ دفتری­ آن‌ها).

جدول زیر، خلاصه­ مفیدی از این­ فرآیند را ارائه ­می­‌دهد و برای کمک به یادگیری این روش مناسب است:

	مرحله 1: کیفیت اعتبار، تخریب قابل‌توجه ندارد	مرحله 2: کیفیت اعتبار، تخریب قابل توجه دارد	مرحله 3: شواهد واقعی از کاهش ارزش
چه موقع؟	شناسایی‌اولیه(وبعدی، اگرتخریب‌قابل‌­توجهی در ریسک اعتباری وجود نداشته باشد)	ریسک‌اعتباری به­‌شدت افزایش یابد(فرضیه قابل‌­رد، اگر بیشتر از 30 روز سررسید ­گذشته باشد)	شواهدواقعی کاهش‌­ارزش درتاریخ گزارشگری وجود دارد
زیان­های‌اعتباری شناسایی­‌شده	زیان­های اعتباری موردانتظار12ماهه	زیان­های اعتباری موردانتظارطول­ عمر	زیان­های اعتباری موردانتظارطول­ عمر
محاسبه نرخ بهره موثر	روی مبلغ دفتری ناخالص	روی مبلغ دفتری ناخالص	روی­ مبلغ ­دفتری­‌خالص ­مجاز برای ­زیان­های‌­اعتباری بعد از تاریخ موجودبودن شواهد

جستارهای وابسته

پانویس/ پاورقی

منابع

پیوند به بیرون

الگوهای ناوبری

رده