نوشتار محتوا:بانکداری خرد (Retail Banking)

مفهوم:

والد:

بعد:

فرزند:

---

لید

بانکداری خرد به معنای تهیه و تدارک محصولات و خدمات بانکداری است که به مشتریان منفرد، نوعا برای ‌مقاصد غیرکارآفرینی عرضه می‌شود. امروزه بانکداری خرد با سه ویژگی اساسی توصیف می‌شود: محصولات متعدد (سپرده‌ها، کارت‌های اعتباری، بیمه، سرمایه‌گذاری و اوراق بهادار)؛ کانال‌های متعدد توزیع (مراکز تلفنی، شعب، اینترنت و کیوسک)؛ و گروه‌های مشتری متعدد (مصرف‌کننده، کسب‌وکار کوچک، و شرکت‌ها). مهمترین پیش‌شرط برای موفقیت بانکداری خرد حضور یک سازوکار تحویل کارا است. آنچه ضرورتا مشتریان را به بانک‌‎ خود متعهد می‌‎کند، کیفیت خدمت ارائه شده، انصاف و استطاعت‎پذیری قیمت‎گذاری و سرعت‌عمل خدمت است. دومین پیش‌شرط اساسی برای موفقیت بانکداری خرد، مناسب بودن محصول و خدمات برای مشتریان است. مجموعه بعدی پیش‌شرط اساسی مرتبط با قیمتگذاری مناسب است.

تعریف به حد

بانکداری خرد به معنای تهیه و تدارک محصولات و خدمات بانکداری است که به مشتریان منفرد، عرضه می‌شود. وقتی درباره بانکداری خرد صحبت می‌کنیم تمرکز ما بر طرف دارایی یعنی وام‌دادن به بخش خرد است. بانکداری خرد همچنین دربردارنده پیشنهاد کارت‌های اعتباری، خدمات سپرده، و سایر محصولات و خدمات شبه‌بانکی یعنی محصولات بیمه، محصولات بازار سرمایه و غیر آن به افراد است.

وجوه افتراق یا شقوق مختلف

بانکداری خرد مرئی‌ترین چهره بانکداری برای عامه مردم است. کانال تحویل برای بانکداری خرد به شعب و عابربانک‎ها محدود نمی‎شود بلکه تلفن و کانال به سرعت در حال رشد اینترنت را دربرمی‌گیرد. بانکداری خرد عموما به ارائه خدمات به مشتریان منفرد می‌پردازد. در بانکداری خرد، برخلاف سایر انواع بانکداری تمرکز بر وام‌دادن به بخش خرد است.

فهرست مطالب

مقدمه

بانکداری خرد به معنای تهیه و تدارک محصولات و خدمات بانکداری است که به مشتریان منفرد، نوعا برای ‌مقاصد غیرکارآفرینی عرضه می‌شود. این نکته را هم درباره بانکداری روشن کنیم که بانکداری در طرف بدهی، همیشه «خرد» بوده است یعنی بانک‌ها منابع را از تعداد زیادی سپرده‌گذار خرد جمع‌آوری می‌کنند. با چنین معنایی وقتی درباره بانکداری خرد صحبت می‌کنیم تمرکز ما بر طرف دارایی یعنی وام‌دادن به بخش خرد است. بنابراین در کل، بانکداری خرد عرضه داشتن محصولات در دو طرف ترازنامه یعنی حساب‌های ثابت، جاری/پس‌انداز در طرف بدهی؛ و وام‌های رهنی، وام‌های (مثلا شخصی، مسکن، خودرو و تحصیلی) در طرف دارایی است. علاوه بر این، بانکداری خرد همچنین دربردارنده پیشنهاد کارت‌های اعتباری، خدمات سپرده، و سایر محصولات و خدمات شبه‌بانکی یعنی محصولات بیمه، محصولات بازار سرمایه و غیر آن به افراد است. بنابراین خدمات بانکداری خرد تناظر گسترده‌ای با خدمات بانکداری ارائه شده در مرحله میانی تکامل بانکداری دارد. شایان ذکر است که اقتصادهای کشورهای در حال توسعه، به حد کافی به بلوغ رسیده‌اند تا کالاها و خدماتی را تقاضا کنند که نه فقط در مرحله میانی بلکه همچنین طی مرحله پیشرفته بانکداری خرد ارایه می‌شود.

بانکداری خرد مرئی‌ترین چهره بانکداری برای عامه مردم است. این خدمات نوعا در شعب فیزیکی و در عابر بانک‌‎های همه جا حاضر عرضه می‎شوند. کانال تحویل برای بانکداری خرد حالا دیگر به شعب و عابربانک‎ها محدود نمی‎شود بلکه تلفن و کانال به سرعت در حال رشد اینترنت را دربرمی‌گیرد. در واقع برخی بانک‎های خرد در غرب منحصرا از طریق اینترنت فعالیت می‎کنند و برای خدمات‎دهی به مشتریان هیچ‌گونه تسهیلاتی در مجاری فیزیکی ندارند. اما معمولا بانک‌هایی که منحصرا بر مشتریان خرد تمرکز می‌کنند نسبتا اندک هستند و فعالیت‌های بانکداری خرد معمولا توسط واحدهای جداگانه درون بانک‌ها انجام می‌شود.

ویژگی‌های بانکداری خرد

بخش بانکداری خرد امروز با سه ویژگی اساسی توصیف می‌شود:

محصولات متعدد (سپرده‌ها، کارت‌های اعتباری، بیمه، سرمایه‌گذاری و اوراق بهادار)؛

کانال‌های متعدد توزیع (مراکز تلفنی، شعب، اینترنت و کیوسک)؛ و

گروه‌های مشتری متعدد (مصرف‌کننده، کسب‌وکار کوچک، و شرکت‌ها).

ویژگی‌های بانکداری خرد شامل اینهاست:

• حساب‌های بانکی مانند حساب‌های دیداری، حساب‎های پس‎انداز، و حساب‎های بازنشستگی است. حساب‌های دیداری اغلب با کارت بدهی می‌آید تا خریدها و پرداخت قبوض به شکل آنلاین یا الکترونیکی انجام شود. حساب‌های بازار پول اندکی بیشتر می‌پردازد با معدود محدودیت‌ها بر اینکه چند مدت یکبار می‎توانید پول خرج کنید.

• پرداختی به گواهی‌های سپرده بیشتر از حساب‎های پس‌انداز است، اما معمولا نیاز است که پولتان برای دست‎کم چند ماه دست‌نخورده باقی بماند تا متحمل پرداخت جرایم برداشت زودهنگام نشوید.

• صندوق‌های سپرده امن که دارایی باارزش را درون دیوارهای امن بانک نگه می‌دارد (هنگامی که در خانه‌تان هستید آنها را نمی‎توان دزدید یا نابود کرد.

• وام خرید خانه به مردم کمک می‌کند تا خانه بخرند و وام‌ رهنی دوم به وام‌گیرنده اجازه می‌دهد تا وام‌های موجود را تجدید کنند یا از سهم سرمایه خانه پول نقد دریافت کنند.

• وام خرید خودرو به مردم کمک می‌کند تا خودرو بخرند و همچنین می‌توان وام را تجدید کرد.

• وام‌های شخصی بدون سلیقه را می‌توان برای هر هدفی استفاده کرد و نیازی به گذاشتن وثیقه ندارد. خطوط اعتباری گردان (شامل کارت‌های اعتباری) به وام‌گیرندگان اجازه می‌دهد تا پول خود را خرج کنند و به طور مکرر بدون درخواست یک وام جدید بازپرداخت کنند.

این خدمات باعث می‌شود تا افراد تامین مالی خود را ساده‌تر انجام دهند. امکان زندگی کردن بدون حساب بانکی وجود دارد اما زندگی دشوارتر خواهد بود. بدون بانک‌ها و اتحادیه‌های اعتباری، احتمال دارد زمان بیشتری را صرف انجام کارهای عادی روزمره بکنید و حق‌الزحمه بیشتری برای معاملات یک‌دفعه‌ای بپردازید.

نوع بانکداری خرد

معمولا، خدمات بانکداری خرد با یک مشتری هدف شروع می‌شود که توده‎های مردم هستند و به کندی از میان مرحله‌ای عبور می‌کند که می‌توان «بانکداری خرد طبقه» نامید. «بانکداری خرد انبوه» مرحله‌ای است که بانک محصولات و خدمات بانکداری استانداردشده به مشتریان خود عرضه می‌کند. بانک‌ها در این مرحله تلاش می‌کنند تا پایه مشتری را به حد کافی گسترده کنند که می‌تواند به عنوان یک منبع باثبات تامین مالی عمل کند. از طرف دیگر، «بانکداری خرد طبقه» مرحله‌ای است که بانک محصولات و خدمات سفارشی‌شده هدفگذاری به یک بخش مشتری جاپا عرضه می‌دارد، یعنی افرادی که ارزش خالص بالایی دارند. بانکداری خرد منحصرا بر یک بخش مشتری جاپا، که بانکداری خصوصی نیز نامیده می‌شود، تمرکز کرده است.

ویژگی بانکداری خرد (انبوه)

اینک به ویژگی‌های اصلی بانکداری خرد توجه می‌کنیم؛ محصولات و خدماتی که زیر بانکداری خرد از قرار معلوم استاندارد شده هستند. به بیان دیگر، آنها محصولات «خارج از قفسه» بدون هر گونه سفارشی‌سازی برای افراد هستند. در مقام مقایسه، ما آنها را معادل محصولاتی می‌گیریم که در یک فروشگاه خرده‌فروشی دارای نشان‌ تجاری (برند) عرضه می‌شوند. در فروشگاه خرده‌فروشی، شما پول آنچه را می‌بینید و آنچه روی برچسب قیمت گذاشته شده است می‌پردازید. در آنجا یکسانی، شفافیت و عدم تبعیض درباره محصولات و خدمات ارائه شده وجود دارد. بنابراین محصولات ارائه شده توسط بانک‌های خرد نیز باید ویژگی‌های مشابهی داشته باشند. به علاوه، محصولات بانکداری خرد در کانال‎های متعدد و در مکان‎های متعدد (شعبه، اینترنت، عابر بانک، تلفن) عرضه می‎گردند. هدف بانک‎ها باید تحویل این خدمات به کارآترین شکل ممکن باشد. همان گونه که بانکداری خرد (انبوه) مستلزم رسیدن به گروهی از افراد است بانک‎ها نیز باید سامانه‎ها، ساختار، نیروی انسانی و فرایندهای مناسب مستقر شده داشته باشند تا با گروه، ویژگی‎های گروهی، رفتار گروهی، و پویایی گروه برای مشتریان هدفگذاری شده سروکار پیدا کند.

پیش‌شرط‌های موفقیت بانکداری خرد

شکل و شمایل بانکداری خرد و ویژگی‌های نوعی بانکداری خرد را تشریح کردیم؛ اینک به برخی از پیش‌شرط‎های ضروری برای موفقیت بانکداری خرد توجه می‌کنیم. مهمترین پیش‌شرط برای موفقیت بانکداری خرد حضور یک سازوکار تحویل کارا است. آنچه ضرورتا مشتریان را به بانک‌‎شان متعهد می‌‎کند، کیفیت خدمت ارائه شده، انصاف و استطاعت‎پذیری قیمت‎گذاری و سرعت‌عمل خدمت است. درحالی که قلمروی زیادی برای بانک‌ها وجود دارد تا ارائه محصول و خدمت خود را متمایز سازند مادامی که به محصولات اساسی مربوط است، برای بانک مهم است تجربه مشتری را ارتقا دهد. با تضمین اینکه خدمات هر وقت و هر جایی که مشتری آنها را تقاضا می‌کند در دسترس باشد.

دومین پیش‌شرط اساسی برای موفقیت بانکداری خرد، مناسب بودن محصول و خدمات برای مشتریان است. از آنجا که بانک‌ها تلاش می‌کنند تا مشتریان جدیدی را وارد حلقه خویش نموده و همچنین مشتریان موجود را حفظ کنند، آنها باید سرمایه‌گذاری سنگینی در تحلیل و ارزیابی داده‌ها بکنند که چه محصولات و خدماتی برای گروه‌های معین مشتریانشان مناسب هستند.

مجموعه بعدی پیش‌شرط اساسی مرتبط با قیمتگذاری است. قیمت‌گذاری محصولات و خدمات در هر دو طرف بدهی و دارایی به شدت علیه مشتریان خرد به عنوان یک گروه سنگینی می‌کنند. در واقع، ما شواهدی از مشتریان خرد داریم که نرخ‌های بهره متفاوتی بر سپرده‌های‌شان برای همان زمان درون همان بانک اعمال می‌شود.

چالش‌ها برای بانکداری خرد

تضمین حمایت مشتری از طریق قیمتگذاری شفاف و مناسب محصول و خدمات، مهار فروش گمراه‌کننده، درک «مشتریت را بشناس» در همه جلوه‌های آن، مدیریت ریسک، عدم کفایت سیستم اطلاعات مدیریت، مقابله با اثرات فناوری‎های جدید تحول‎آفرین، حفظ وفاداری مشتری، مدیریت هزینه و تضمین رشد برخی از چالش‌هایی هستند که بانک‌های خرد باید همزمان در بزنگاه حاضر با آنها مقابله کنند.

جستارهای وابسته

• بانکداری شرکتی
• بانک
• مؤسسه سپرده‌ای
• مؤسسه مالی

پانویس/ پاورقی

منابع

• Chakrabarty, K. C. (2013). What, why and how of retail (mass) banking: issues and challenges. The Bank CEOs Roundtable. Available at https://www.bis.org/review/r131008d.pdf
• Gopinath, S. (2005, May). Retail banking-opportunities and challenges. In The IBA-Banking Frontiers International Conference on “Retail Banking Directions: Opportunities & Challenges, Mumbai (Vol. 28).  Available at https://www.bis.org/review/r050531f.pdf

پیوند به بیرون

الگوهای ناوبری

رده