بیت کوین (Bitcoin)
مفهوم:
والد:
بعد:
فرزند:
بیتکوین یک رمزارز عمومی و یک شبکه همتا به همتا برای پرداختهای مستقیم و بدون واسطه است که توسط هیچ دولت و یا بانک مرکزی پشتیبانی نمیشود. تراکنشها در شبکه بیتکوین به وسیله گرههای موجود در شبکه تأیید و در یک دفترکل توزیع شده با نام بلاکچین ثبت میشود.
بیتکوین از سایر رمزارزهای عمومی نظیر اتریوم و لایتکوین متمایز است.
بیتکوین از الگوریتم SHA-256 استفاده میکند و این در حالی است که اتریوم از الگوریتم Ethash و لایتکوین از الگوریتم Scrypt استفاده میکند. از طرفی میانگین زمان ایجاد یک بلوک جدید در بیتکوین ۱۰ دقیقه، در لایتکوین دو و نیم دقیقه و در اتریوم ۱۲ ثانیه است. بیتکوین و لایتکوین یک شبکه برای پرداختهای مستقیم و بدون واسطه هستند و این در حالی است که اتریوم یک پلتفرم توزیع شده، متنباز و غیرمتمرکز است که ایجاد قراردادهای هوشمند و اپلیکیشنهای غیرمتمرکز را امکانپذیر میکند. بیتکوین و لایتکوین از اثبات کار استفاده میکنند، اتریوم نیز هر چند از اثبات کار استفاده می کند اما در حال توسعه و جایگزین کردن الگوریتم اثبات سهام است.
محتویات
- ۱ تاریخچه
- ۲ هویت ساتوشی ناکاموتو (مخترع بیتکوین)
- ۳ بازار سیلکرود در وب تاریک
- ۴ متگاکس؛ اولین صرافی بیتکوین
- ۵ ماینرها چه کسانی هستند؟
- ۶ استخراج بیتکوین
- ۷ بزرگترین استخرهای استخراج بیتکوین در جهان
- ۸ معروفترین صرافیهای بیتکوین در جهان
- ۹ کیف پولهای بیتکوین
- ۱۰ ارزش بیتکوین
- ۱۱ بیتکوین در ایران
تاریخچه
ایده ایجاد یک ارز دیجیتال چیز جدیدی نیست. قبل از بیتکوین، تلاشهای زیادی برای ایجاد یک ارز دیجیتال صورت گرفته بود اما مشکل اصلی بر سر راه ایجاد آنها، مساله خرج دوباره بود که به راحتی قابل حل نبود. برای یک سیستم پرداخت دیجیتال، تأیید اینکه دو یا چند نفر، یک ارز را دو بار خرج نکردهاند، بدون دخالت یک واسطه، امکانپذیر نبود. ۱۰ سال قبل از اختراع بیتکوین، مفهوم رمزارز توسط مهندسی به نام «Wei Dai» معرفی شد. در سال ۱۹۹۸ او مقالهای منتشر کرد که در آن از مفهومی با عنوان «پولB» و ایده ارز دیجیتالی سخن گفته بود که میتوانست توسط اسامی مستعار دیجیتالی رد و بدل شود و قابل ردیابی نیز نباشد. در همان سال فرد دیگری به نام نیک زابو در تلاشی دیگر برای ساخت یک ارز دیجیتال، «بیت گولد» را اختراع کرد. در حالی که هر دو این ایدهها به صورت رسمی راهاندازی نشدند اما آنها الهامبخش اختراع بیتکوین بودند. در اکتبر سال ۲۰۰۸ ساتوشی ناکاموتو سپیدنامهای را با نام «بیتکوین: یک سیستم پول نقد الکترونیکی همتا به همتا» منتشر و در آن قابلیت شبکه بلاکچین بیتکوین را توصیف و در ژانویه سال ۲۰۰۹ ساتوشی ناکاموتو که هویت واقعی وی همچنان ناشناخته باقی مانده است، اولین بلوک شبکه بیتکوین را استخراج کرد و به طور مؤثر فناوری بلاکچین را به کار گرفت. بیتکوین به کندی در حال پذیرش از سوی گروههای مختلف بود. در ماه می سال ۲۰۱۰ اولین خرید کالا به وسیله بیتکوین انجام شد. لازلو هانیچ یکی از طرفداران بیتکوین دو پیتزا را با پرداخت ۱۰ هزار بیتکوین خریداری کرد و در مارس همان سال اولین دادوستد رمزارزها در سایت bitcoinmarket.com انجام گرفت و چهارماه بعد صرافی متگاکس اولین صرافی بیتکوین راهاندازی شد. در فوریه سال ۲۰۱۱ بیتکوین توانست با دلار آمریکا برابری کند و در همان سال چند رمزارز رقیب پدیدار شدند. هر چند با وجود فعالیت صرافی متگاکس بیت کوین روند رو به رشدی به خود گرفته بود اما این صرافی آنلاین به دلیل ضعفهای امنیتی چندین بار مورد هک واقع شد و در فوریه سال ۲۰۱۵،
۸۵۰ هزار بیتکوین معادل 4۴۸۰ هزار دلار به سرقت رفت و بدین ترتیب صرافی ورشکست شد و لطمه شدیدی به اعتبار بیتکوین وارد آمد و ارزش آن به شدت سقوط کرد. با این حال رسوایی هک شدن صرافی متگاکس هر چند به طور موقت اعتبار بیتکوین را زیر سوال برد اما به تدریج تعداد کسبوکارهایی که بیتکوین را در معاملات خود میپذیرفتند افزایش پیدا کرد. در سال ۲۰۱۷ بیتکوین اعتبار بیشتری در میان قانونگذاران پیدا کرد و در برخی از کشورها روند قانونی به خود گرفت. دادوستد بیتکوین به طرز قابلتوجهی افزایش یافت. قیمت بیتکوین در دسامبر ۲۰۱۷ به ۲۰ هزار دلار نزدیک شد که بالاترین قیمت در طول تاریخ این رمزارز به حساب میآید. در حال حاضر بیتکوین مشروعیت بیشتری در کشورها و جوامع مختلف پیدا کرده و بسیاری از کشورها آن را به صورت یکی از روشهای پرداخت پذیرفتهاند و قیمت این رمزارز هم از ۳۵۰۰ تا ۱۳ هزار دلار در نوسان بوده است.
هویت ساتوشی ناکاموتو (مخترع بیتکوین)
تلاشهای زیادی صورت گرفته تا هویت واقعی خالق بیتکوین را آشکار سازد، اما همه آنها با شکست همراه شده است و همچنان هویت واقعی مخترع بیتکوین ناشناخته باقی مانده است:
• در اکتبر ۲۰۱۱ «جاشوا دیویس» خبرنگار مجله «نیویورکر» این ادعا را مطرح کرد که «مایکل کلین» متخصص کامپیوتر همان ساتوشی ناکاموتو است. وی ادعایش را بر اساس سوابق او در حوزه رمزنگاری، مشخصات نگارشی مورد استفاده وی (با تطبیق دادن با نوشتههای ساتوشی ناکاموتو) و عدم انکار مایکل کلین در نخستین باری که از او در این رابطه سوال شد، بنا نهاد (هرچند بعدها کلین این موضوع را کاملا رد کرد).
• «آدام پننبرگ» (از وبسایت Fast company) معتقد است که ناکاموتو باید یکی از این سه رمزنگار یعنی «نیل کینگ»، «ولادیمیر اوکسمن» یا «چارلز بری» باشد که نامشان در یک اپلیکیشن ارز رمزنگاری شده، درست سه روز قبل از اینکه ساتوشی ناکاموتو دامنه Bitcoin.org را ثبت کند، مشاهده شده است، اما در نهایت کاشف به عمل آمد که این ارتباطات اتفاقی بوده است.
• گروهی از کاربران انجمن بیتکوین در سال ۲۰۱۲ از «جد مک کالب» بنیانگذار «متگاکس» نام بردند و این ادعا را مطرح کردند که ممکن است او ساتوشی باشد.
• متون دیگر انجمنها حولوحوش تئوری توطئه میچرخید؛ جایی که این اعتقاد وجود داشت که بیتکوین توسط سازمان سیا یا آژانس امنیت ملی ایالات متحده بهمنظور به دام انداختن مجرمان از همهجا بیخبر بنیان گذاشته شده است.
• در سال ۲۰۱۳ و پس از دستگیری «راس اولبریکت» بنیانگذار فروشگاه غیرقانونی سیلکرود در وب تاریک، دو پژوهشگر اسرائیلی به این نتیجه رسیدند که اولبریکت همان ناکاموتوی معروف است.
• در مارس ۲۰۱۴ «لی مکگراث» خبرنگار هفتهنامه «نیوزویک» ادعایی را مطرح کرد که مثل بمب ترکید. او گفت که نام اصلی خالق بیتکوین، واقعا ساتوشی ناکاموتو است. هرچند او با نام کوچکش «دوریان» شناخته میشود. او ادعایش را بر اساس تجربه و مهارت برنامهنویسی دوریان ناکاموتو و اقامت طولانی مدت وی در سیلیکونولی مطرح کرد.
• «اندی گرینبرگ» نویسنده مجله فوربس برای از اعتبار ساقطکردن فرضیه پیشین (دوریان ناکاموتو) تحقیقات خود را آغاز کرد و به این نتیجه رسید که این امکان وجود دارد که «هال فینی» (از پیشگامان و توسعهدهندگان بیتکوین) ناکاموتوی واقعی باشد، اما خیلی زود این فرضیه را رد کرد.
• «ناتانائیل پوپر» نویسنده کتاب «طلای دیجیتال» اظهار میکند که «نیک زابو» (سایفرپانک، سرمایهگذار بیتکوین و خالق نخستین ارز مجازی یعنی بیتگولد) ساتوشی ناکاموتو است. زابو علنا این ادعا را رد کرده است.
در اواخر سال ۲۰۱۵ مجله «وایرد» و همچنین وبسایت «گیزمودو» به اسنادی دست پیدا کردند که نشان میداد کریگ رایت برنامهنویس استرالیایی ساتوشی ناکاموتوی واقعی است. او هرچند در ابتدا این موضوع را انکار کرد، اما در بهار سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که ناکاموتو است و او بوده که با همکاری «دیو کلایمن» (در زمان حیاتش) بیتکوین را ساخته است. هرچند کریگ رایت توانست شواهد قابلتوجهی را در این زمینه ارائه دهد، اما این برای راضیکردن بسیاری از افراد شکاک کافی نبود و بنابراین این راز همچنان ناشناخته باقی ماند.
بازار سیلکرود در وب تاریک
بیتکوین از آغاز پیدایشش، با جرائم زیرزمینی اینترنتی پیوند داشته است. این موضوع توسط سیلکرود، اولین بازار ارز رمزنگاری شده و سقوط بنیانگذارش (رابرت دزد دریایی ترسناک) ظهور پیدا کرده است. ماجرای سیلک رود یکی از نقاط عطف تاریخ بیتکوین است که فعالیت آن موجب شد بیتکوین بیشتر مورد توجه قرار گیرد. بیتکوین پول رایج بازار سیلک رود در وب تاریک به شمار میآمد و برای نخستین بار به صورت گسترده به عنوان ابزاری برای پرداخت مورد استفاده قرار میگرفت.
در ژانویه ۲۰۱۱ راس اولبریکت، که خودش را با اسم مستعار «رابرت دزد دریایی ترسناک» معرفی میکرد، وبسایتی با نام «سیلکرود» را راه انداخت که هدفش ساخت فروشگاهی همانند آمازون برای محصولات غیرقانونی و قاچاق با هدف به سخره گرفتن نظارت و کنترل دولت بود. سیلکرود یک فلسفه داشت و آن هم فروش محصولاتی نظیر مواد مخدر و اسناد جعلی دولتی بود که صدمه جانی برای دیگران نداشته باشند و این در حالی بود که فروش اسلحه، پورنوگرافیهای غیرمجاز و کارتهای شناسایی سرقتی ممنوع بود. وبسایت سیلکرود تنها برای کاربرانی که از سامانهای به نام تور (که برای ناشناس ماندن کاربران در محیط اینترنت به کار میرود) استفاده میکردند، قابل نمایش و استفاده بود. این ناحیه پنهانشده بهعنوان وب تاریک شناخته میشود. بیتکوین تنها ارزی بود که در سیلکرود مورد پذیرش قرار میگرفت. خریدوفروش با بیتکوین در قیاس با کارتهای اعتباری، گمنامی بهمراتب بیشتری را برای کاربران به ارمغان میآورد. به همین دلیل بود که قاچاقچیان مواد مخدری که بهخوبی از امکانات اینترنت برای پیشبرد مقاصدشان بهره میبردند، سیلکرود را با وجود آسیبپذیریاش یک مکان عالی قلمداد میکردند. سیلک رود هر چند به طور قابلتوجهی محبوب شد اما بالاخره پلیس مبارزه با مواد مخدر آمریکا با همکاری FBI توانستند گردانندگان اصلی این وبسایت را شناسایی کرده و آنها را دستگیر کنند. راس اولبریکت در دادگاه به حبس ابد محکوم شد.
متگاکس؛ اولین صرافی بیتکوین
متگاکس اولین صرافی بیتکوین بود که بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ فعالیت میکرد که در اوج فعالیت خود حدود ۷۰ درصد از تراکنشهای بیتکوین را مدیریت میکرد. جد مککالب بنیانگذار متگاکس خیلی زود و پس از گذشت مدت کوتاهی از شروع به کار صرافی، آن را به مارک کارپلس فروخت. مارک کارپلس از همان آغاز فعالیتش به عنوان مدیرعامل صرافی با مشکلات امنیتی متعددی مواجه شد. هکر یا هکرهایی به سیستم نفوذ کردند و در طول چند سال ۸۵۰ هزار بیتکوین را به سرقت بردند که ارزش این تعداد بیتکوین در آن زمان حدود ۴۸۰ میلیون دلار بود. صرافی متگاکس در فوریه سال ۲۰۱۴ اعلام ورشکستگی کرد و مدیرانش تحت پیگرد قانونی قرار گرفتند.
ظهور و سقوط متگاکس یکی از مهمترین وقایع تاریخ کوتاه بیتکوین به شمار میآید. فعالیت متگاکس موجب رشد قیمت بیتکوین در سالهای اولیه فعالیت این صرافی شد و سقوط آن ریزش شدید قیمتها در بازار بیتکوین را به همراه داشت.
ماینرها چه کسانی هستند؟
کلمه استخراج[۱] در دنیای رمز ارزها به معنی تولید و تأیید تراکنش ارز رمزنگاری شده از طریق حل مسائل کامپیوتری است. از آنجا که ارزهای رمزنگاری شده مانند بیتکوین ماهیت غیرمتمرکز دارند، برای کار کردن شبکه آنها نیاز است تا افرادی در سراسر دنیا برای پیشبرد این شبکه فعالیت داشته باشند و سرویسها و خدماتی را در اختیار شبکه قرار دهند. برای افرادی که در این امر مشارکت میکنند پاداشهایی در نظر گرفته شده است که در قالب ارزهای دیجیتالی به آنها تعلق خواهد گرفت. بیتکوین یکی از اولین ارزهای دیجیتالی است که برای تسهیل پرداختهای فوری از فناوری همتا به همتا و بلاکچین استفاده کرده است. افراد و شرکتهایی که دارای قدرت محاسباتی و پردازشی برای حل مسائل کامپیوتری هستند و در شبکه بیتکوین مشارکت دارند، «ماینر» نامیده میشوند. این افراد و شرکتها به وسیله پاداشی که برای استخراج بیتکوین در نظر گرفته شده است، انگیزه پیدا میکنند که در شبکه فعالیت کنند. ماینرها، رمزارزها را خریداری نمیکنند یا اینکه آنرا از شخص دیگری به دست نمیآورند، بلکه با صرف هزینه و انرژی آنها را استخراج میکنند.
استخراج بیتکوین
استخراج فرایندی است که تراکنشهای بیتکوین را تایید میکند. شرکتکنندگان در شبکه یعنی همان ماینرها معادلات ریاضی سخت و دشواری را جهت یافتن چیزی که به آن بلوک میگویند، انجام میدهند و تقریبا هر 10 دقیقه یک بار یک بلوک جدید ایجاد میشود و ماینرها در ازای انجام این کار به عنوان پاداش از شبکه، بیتکوین دریافت میکنند. شبکه بیتکوین حاوی یک دفترکل عمومی است که همه تراکنشها در آن ثبت میشود که به آن بلاکچین میگویند.
یک نود در شبکه بیتکوین، کامپیوتر قدرتمندی است که نرمافزار بیتکوین را اجرا و با مشارکت در انتقال اطلاعات به حفظ کارکرد شبکه بیتکوین کمک میکند. هر کسی میتواند با دریافت رایگان نرمافزار بیتکوین و اختصاص برق و فضای ذخیرهسازی کامپیوتر خود ( در حال حاضر بیش از ۱۴۵ گیگابایت) یک نود را اجرا کند. نودها تراکنشها را در تمام شبکه پخش میکنند.
بعضی از نودها شرایطی ویژه دارند که به آنها نود ماینینگ (همان ماینر) میگویند. در ابتدای کار بیتکوین همه نودها ماینر بودند اما امروزه نودهای ماینینگ با نودهای صرفا اعتبارسنج کمی تفاوت دارند. نودهای ماینر، تراکنشها را در بلوکها جمعآوری و سپس آنها را به بلاکچین اضافه میکنند.
کامپیوترهای قدرتمند ماینر، اعداد را یکی پس از دیگری امتحان میکنند تا بتوانند جواب معادله هر بلوک را به دست آورند. راهکاری به نام تابع هش این امکان را فراهم میکند تا بتوان خروجی را پیشبینی کرد. بنابراین ماینرها راهی جز امتحان کردن اعداد در تابع هش ندارند تا سرانجام به نتیجه درست برسند. همچنین هش ایجاد شده باید با چند صفر شروع شود که کار حدس عدد را بسیار سخت میکند.
این یک فرایند رقابتی است. اولین ماینری که به جواب معادله و هش صحیح برسد، برنده میشود و آن را به بقیه نودها اعلام میکند. بلافاصله تمام ماینرها از کار بر روی آن بلوک خاص دست برمیدارند و برای بلوک بعدی دوباره رقابت از سر گرفته میشود. به عنوان پاداش این کار، مقداری مشخص از بیتکوین که توسط پروتکل تعیین شده است به ماینر برنده تعلق میگیرد. ماینر همچنین تمام کارمزد تراکنشهای یک بلوک را هم دریافت خواهد کرد.
بزرگترین استخرهای استخراج بیتکوین در جهان
افزایش سختی شبکه و همچنین رقابت زیاد، موجب شده دیگر با کامپیوترهای معمولی و همچنین کارتهای گرافیک و یا سیپییو نتوان عمل استخراج را انجام داد. لذا قدرت پردازشی و محاسباتی بیشتری برای استخراج ارزهای دیجیتال مورد نیاز است. افزایش قدرت محاسباتی برای یک ماینر تنها، به دلیل هزینه بالای انرژی و دستگاههای مخصوص پردازش بسیار پرهزینه است و مقرون به صرفه نیست. بدین منظور ماینرها قدرت پردازشی خود را در محلی به نام «استخر» جمع میکنند تا بتوانند هزینههای مربوط به این پردازش را کاهش دهند. در زیر نام بزرگترین استخرهای استخراج بیتکوین در جهان ارائه شده است:
1. BTC.COM (چین)
2. Antpool (چین)
3. SLUSH (روسیه)
4. F2pool (چین)
5. ViaBTC (چین)
6. BTC.top (چین)
7. DPOOL (چین)
8. Bitclub.Network (استرالیا)
9. Bitfury (انگلیس)
10. COIN58 (چین)
معروفترین صرافیهای بیتکوین در جهان
هر چند پس از هک صرافی متگاکس و همچنین اعلان ورشکستگی آن، شوک زیادی به بازار و علاقهمندان بیتکوین وارد شد اما خیلی زود صرافیهای دیگری پیدا شدند که توانستند جای خالی متگاکس را در بازار پر کنند. در زیر اسامی ۸ صرافی مشهور حال حاضر جهان ارائه شده است:
۱. بیت استمپ
۲. بیت فاینکس
۳. کوین بیس
۴. کریپتسی
۵. بیتیسی-ای
۶. کراکن
۷. بیتیسی چاینا
۸. بیتکوین سورس
شایان ذکر است دستهبندیهای مختلفی از مشهورترین و یا بهترین صرافیهای بیتکوین در جهان وجود دارد. برای مثال به لیست فوق میتوان صرافی بایننس و بیترکس را هم اضافه کرد.
کیف پولهای بیتکوین
کیف پول ابزاری است که به وسیله آن شما میتوانید با شبکه بلاکچین ارتباط برقرار کنید. به طور کلی سه نوع کیف پول وجود دارد: کیف پولهای سختافزاری، کیف پولهای نرمافزاری و کیف پولهای کاغذی. بسته به مکانیسم مورد استفاده در هر یک از انواع کیف پولها میتوان آنها را به دو دسته سرد و گرم نیز بخشبندی کرد. کیف پولهای گرم آنهایی هستند که به اینترنت متصل میشوند و آنلاین هستند و در مقابل کیف پولهای سرد به صورت آفلاین کار میکنند.
اغلب کیف پولهای بیتکوین نرمافزاری هستند که به دلیل سهولت استفاده نسبت به سایر کیف پولها رواج بیشتری در میان کاربران پیدا کردهاند اما در عوض کیف پولهای سختافزاری امنیت بیشتری نسبت به کیف پولهای نرمافزاری دارند.
- انواع کیف پولهای نرمافزاری
کیف پولهای نرمافزاری انواع مختلفی دارند و اغلب آنها به طور مستقیم به اینترنت متصل هستند. کیف پول وب، کیف پول دسکتاپ و کیف پول موبایل از رایجترین کیف پولهای نرمافزاری هستند.
۱. کیف پول وب
این خدمات توسط شرکتهای خدمات کیف پول شخص ثالث در سرویسهای ابری ارائه میشود. دسترسی به این کیف پول، تنها با استفاده از یک مرورگر اینترنتی امکانپذیر است. Coinbase، Circle و blockchain چند مورد از ارائهدهندگان این خدمات هستند.
۲. کیف پول دسکتاپ
همانگونه که از نام آن مشخص است، کیف پول دسکتاپ نرمافزاری است که بر روی لپتاپها و رایانههای شخصی اجرا میشود.کیف پول Armory یکی از بهترین کیف پولهای دسکتاپ در حال حاضر است.
۳. کیف پول موبایل
کیف پول موبایل نیز اپلیکیشن موبایلی است که بر روی گوشیهای هوشمند اجرا میشود. کیف پولهای Mycelium و Blockchain هر دو برای پلتفرم های اندروید و IOS در دسترس هستند.
- کیف پولهای سختافزاری
کیف پولهای سختافزاری دستگاههای کوچکی هستند که بیتکوینها را به صورت آفلاین و با امنیت فوقالعاده بالا ذخیره میکنند و میتوان از آنها برای انجام تراکنشها (ارسال و دریافت بیتکوین) استفاده کرد. لازم به ذکر است که این کیف پولها برای انجام تراکنش به صورت خیلی امن به اینترنت متصل میشوند. توسعهدهندگان این دستگاهها از رمزنگاریهای سطح بالا استفاده میکنند و به طور مداوم آنها را بهروز و بررسی میکنند.
- کیف پولهای کاغذی
یک کیف پول کاغذی در واقع سندی کاغذی است که حاوی یک آدرس عمومی است که میتواند برای دریافت بیتکوین مورد استفاده قرار گیرد و یک کلید خصوصی که به شما این امکان را میدهد که بیتکوینهای ذخیره شده در آن آدرس عمومی را خرج کنید و یا انتقال دهید. این موارد اغلب به صورت کدهای کیوآر (QRCODE) بر روی یک برگه چاپ میشوند. یک کیفپول کاغذی را میتوان با استفاده از خدمات وبسایتهایی نظیر BitAddress.com و یا Bitcoinpaperwallet.com ایجاد کرد.
ارزش بیتکوین
یکی از انتقاداتی که همواره به بیتکوین وارد میشود، موضوع عدم ثبات قیمتی این ارز رمزنگاری شده و غیرقابل پیشبینی بودن آن است. این بیثباتی قیمت بیتکوین به حدی است که در دسامبر سال ۲۰۱۷ قیمت این رمزارز در بازارهای جهانی به 20 هزار دلار نزدیک شد و در ماههای ابتدایی سال ۲۰۱۹ تا ۳۵۰۰ دلار سقوط کرد. در زمان نگارش این متن قیمت بیتکوین در حدود ۱۱ هزار دلار است.
بیتکوین در ایران
بیتکوین در ایران به صورت رسمی هنوز قانونی نیست اما استفاده از بیتکوین در کشور جرم هم نیست. طبق ماده ۲ قانون مجازات عمومی، به دلیل عدم وجود مجازات برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال یا نگهداری بیتکوین نمیتوان این اعمال را جرم دانست. اما بانک مرکزی ایران در تاریخ ۹ دی ماه ۱۳۹۶، طی اطلاعیهای بهکارگیری ابزار بیتکوین و سایر ارزهای مجازی در تمام مراکز پولی و مالی کشور را ممنوع اعلام کرد. طبق این اطلاعیه هرگونه استفاده و خرید و فروش بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال در بانکها، موسسات مالی و صرافیهای دارای مجوز بانک مرکزی رسما ممنوع اعلام شد. بانک مرکزی همچنین به دلیل آنچه که پولشویی و کلاهبرداری عنوان میشد، دستور مسدودسازی گسترده سایتهای خرید و فروش بیتکوین و ارزهای دیجیتال را صادر کرد. در حال حاضر هیچگونه مجوز رسمی برای تاسیس صرافی یا سایت خرید و فروش ارزهای دیجیتال توسط بانک مرکزی صادر نمیشود و تمامی سایتها و مراکز فعلی به صورت غیررسمی فعالیت میکنند. بانک مرکزی همچنین در این خصوص اطلاعیهای صادر کرد.
از طرفی استخراج بیتکوین یا هر ارز دیجیتال دیگری در ایران قانونی است اما باید برای انجام آن از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز دریافت شود. استخراج ارزهای دیجیتال در ایران بدون مجوز غیرمجاز اعلام شده است.
در روز ۳۱ تیر ۱۳۹۸، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از موافقت کمیسیون اقتصادی دولت با به رسمیت شناختن صنعت «بیتکوین» خبر داد. اما بانک مرکزی بارها در اطلاعیههایی ورود ارزهای دیجیتال به حوزه پرداخت کشور را ممنوع کرده است.
تا پیش از تیرماه ۹۸، اداره گمرک ایران، واردات دستگاههای استخراج را ممنوع کرده بود و این دستگاهها عمدتا به صورت قاچاق وارد کشور میشدند. همین باعث شده که قانون، حق ضبط و توقیف این دستگاهها را داشته باشد.
در ۲۲ تیر ۹۸، گمرک ایران اطلاعیهای به ستادهای نظارت و گمرکات اجرایی ابلاغ کرد که بر اساس آن دستگاه استخراج ارز دیجیتال با عنوان ماینر در ردیف گمرکی ۸۴۷۱۹۰۹۰ قرار میگیرند. در این ردیف گمرکی عمدتاً دستگاههای کارتخوان، پینپد یا رمزخوانها و برخی دیگر از ابزارهای بانکی قرار میگیرند. با این حال در ۳۱ تیر ۹۸، معاون گمرک ایران گفت که گمرک فقط ردیف تعرفه دستگاههای استخراج ارزهای دیجیتال را تعیین کرده است و این به معنای آغاز ترخیص این دستگاهها نیست. طبق گفته معاون گمرک، برای ترخیص دستگاههای استخراج هم اخذ مجوز از وزارت صنعت ضروری است.
بنابراین استخراج بیتکوین در ایران یک صنعت بوده و قانونی است اما باید مجوزهای لازم را از وزارت صنعت دریافت کرد، در غیر این صورت وزارت نیرو میتواند جلوی استفاده از برق برای این فعالیت را بگیرد و همچنین نیروی انتظامی حق ضبط دستگاهها و حتی انجام اقدامات قضایی را دارد.
- ↑ Mining
- https://whatis.techtarget.com/definition/Bitcoin
- https://www.ledger.com/how-it-all-began-a-brief-history-of-bitcoin-cryptocurrencies/
- The End of Money: The story of bitcoin, cryptocurrencies and the blockchain revolution
- The End of Money: The story of bitcoin, cryptocurrencies and the blockchain revolution
- https://thenextweb.com/hardfork/2019/03/14/a-brief-history-of-mt-gox-the-3b-bitcoin-tragedy-that-just-wont-end/
- https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%AC_%D8%B1%D9%85%D8%B2_%D8%A7%D8%B1%D8%B2
- https://arzdigital.com/how-bitcoin-mining-works/
- https://www.investopedia.com/articles/investing/111914/look-most-popular-bitcoin-exchanges.asp
- https://www.binance.vision/blockchain/crypto-wallet-types-explained
- https://cointelegraph.com/bitcoin-for-beginners/what-is-bitcoin-wallets
- https://arzdigital.com/iran-bitcoin/