رمز ارز (Cryptocurrency)

مفهوم: رمز ارز

والد: پول دیجیتال

بعد: تکنولوژی

فرزند: رمزارز خصوصی، رمزارز بانک مرکزی، رمزارز عمومی

---

لید

رمزارز نوعی پول دیجیتال و یا دارایی دیجیتال است که به عنوان واسطه مبادله کارکرد دارد و برای تأمین امنیت تراکنش‌های مالی، تأیید انتقال دارایی‌ها و کنترل ایجاد واحدهای جدید از روش رمزنگاری استفاده می‌کند. رمزارزها بر خلاف ارزهای دیجیتال بانک مرکزی از سیستم کنترلی غیرمتمرکز استفاده می‌کنند.

تعریف به حد

رمزارز از انواع دیگر پول دیجیتال از جمله پول الکترونیک متفاوت است.

وجوه افتراق یا شقوق مختلف

رمزارز و پول الکترونیک هر چند هر دو ماهیت دیجیتالی دارند اما تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند. پول الکترونیک در واقع وجه الکترونیک ارزهای رسمی فیات نظیر دلار، یورو یا یوان است و معمولا توسط سیستم‌های بانک مرکزی کنترل می‌شود و از مقررات FATF متابعت می‌کند. در نتیجه هویت افراد در نقل و انتقالات مالی احراز می‌شود. این در حالی است که رمزارزها نماینده هیچ پول و یا ارز فیزیکی نیستند و ارزش و اعتبار خود را از عرضه و تقاضا و همچنین از اعتمادی که در سیستم وجود دارد، می‌گیرند و می‌توانند به صورت کاملاً ناشناس ردوبدل شوند.

فهرست مطالب

تاریخچه

در سال ۱۹۸۳، رمزنگار آمریکایی دیوید چام ایده یک پول الکترونیکی رمزنگاری‌شده ناشناسی را که «ای‌کش» نامیده می‌شد را متصور شد. در سال ۱۹۹۵ او آن را از طریق دیجی‌کش پیاده‌سازی کرد که یک شکل ابتدایی از پرداخت‌های الکترونیکی رمزنگاری‌شده بود که برای برداشت پول از بانک و ارسال به گیرنده، به نرم‌افزار کاربر و همچنین تعیین کلیدهای اختصاصی نیاز داشت. طرح پیشنهادی چام به کاربران این امکان را می‌داد تا بتوانند از یک بانک، ارز دیجیتالی به دست بیاورند و آن را به روشی خرج کنند که توسط هیچ بانک، نهاد یا شخص ثالثی قابل ردیابی نباشد.

در سال ۱۹۹۶، محققان آژانس امنیت ملی آمریکا مقاله‌ای با عنوان «چگونه یک ضرابخانه ایجاد کنیم: پول الکترونیکی رمزنگاری‌شده ناشناس» نوشتند و در آن یک سیستم رمزارز را توصیف کردند. این مقاله نخستین بار در فهرست پستی دانشگاه ام‌آی‌تی و بعدها در سال ۱۹۹۷، در مجله حقوقی آمریکا منتشر شد.

در سال ۱۹۹۸، «وی دای» در مقاله‌ای مفهوم «B-money» را توضیح داد و آن را با عنوان یک سیستم پول الکترونیک توزیع‌شده ناشناس تعریف کرد. اندکی پس از آن، نیک زابو «بیت‌گولد» را ترسیم کرد. مانند بیت‌کوین و سایر رمزارزهایی که به دنبال آن آمدند، بیت‌گولد به‌عنوان یک سیستم ارزی الکترونیک توصیف شد که برای تکمیل وظایف اثبات کار با راهکارهایی که به‌صورت رمزنگاری‌شده در کنار هم قرار گرفته و منتشر شدند نیاز به کاربرانی داشت. بعدها یک سیستم ارزی مبتنی بر یک اثبات کار قابل استفاده مجدد توسط هال فینی که از کار «وی دای» و «زابو» پیروی می‌کرد، ایجاد شد.

بیت‌کوین، اولین رمزارز غیرمتمرکز، در سال ۲۰۰۹ توسط توسعه‌دهنده‌ای با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو ایجاد شد که همه شرایط لازم برای فراگیر شدن و مورد پذیرش واقع شدن را داشت و مسائل و مشکلات تلاش‌های پیشین در این زمینه را برطرف کرده بود. این رمزارز از الگوریتم SHA-256، یک تابع هش رمزنگاری‌شده به‌عنوان اثبات کار استفاده کرد. در آوریل سال 2011، «نام‌کوین» در نتیجه تلاشی برای تشکیل یک DNS غیرمتمرکز ایجاد شد. کمی پس از آن، در اکتبر سال ۲۰۱۱، «لایت‌کوین» منتشر شد. این نخستین رمزارزی بود که به جای SHA-256 از الگوریتم اسکریپت به‌عنوان تابع هش خود استفاده کرد.«پیرکوین» دیگر رمزارزی بود که برای نخستین بار از ترکیب اثبات کار/اثبات سهام استفاده کرد.

ویژگی‌های رمزارز

طبق گفته جان لانسکی، یک رمزارز، سیستمی است که شش شرط را رعایت می‌کند:

1.     سیستم نیازی به یک مرجع مرکزی ندارد، وضعیت آن از طریق اجماع توزیع شده حفظ می‌شود.

2.     سیستم یک نمای کلی را نسبت به واحدهای رمزارز و مالکیت آن‌ها حفظ می‌کند.

3.     سیستم تعیین می‌کند که آیا واحدهای رمزارز جدید می‌تواند ایجاد شود یا خیر. اگر واحدهای رمزارز جدید می‌تواند ایجاد شود، سیستم موقعیت منشأ آن‌ها و چگونگی تعیین مالکیت این واحدهای جدید را تعریف می‌کند.

4.     مالکیت واحدهای رمزارز منحصراً می‌تواند به صورت رمزنگاری‌شده اثبات شود.

5.     سیستم به تراکنش‌ها این امکان را می‌دهد که طوری انجام شوند که در آن‌ها مالکیت واحدهای رمزارز تغییر پیدا کند. بیانیه یک تراکنش می‌تواند صرفاً توسط یک نهاد که مالکیت فعلی این واحدها را اثبات می‌کند صادر شود. اگر دو دستورالعمل متفاوت برای تغییر مالکیت واحدهای رمزنگاری‌شده مشابه به طور همزمان وارد شوند، سیستم حداکثر یکی از آن‌ها را انجام می‌دهد.

انواع رمزارز

بلاکچین اجازه ایجاد سه نوع اصلی رمزارز را فراهم می‌کند؛ بیت کوین، آلت‌کوین و توکن.

• بیت‌کوین

بیت‌کوین یک رمزارز عمومی است و یک شبکه برای پرداخت‌های مستقیم و بدون واسطه است که توسط هیچ دولت و یا بانک مرکزی پشتیبانی نمی‌شود.

• آلت‌کوین

بیش از هزار آلت‌کوین وجود دارد. اکثر آلت‌کوین‌ها صرفاً جایگزین نسخه‌های بیت‌کوین با تغییرات کم هستند. به این ترتیب آن‌ها «آلت‌کوین» نام گرفته است. البته درک این نکته مهم است که همه آلت‌کوین‌ها صرفا نسخه‌های جایگزین بیت‌کوین نیستند. بعضی از آن‌ها بسیار نسبت به بیت‌کوین متفاوت هستند و اهداف و مقاصد بسیار متفاوتی دارند. بعضی از آلت‌کوین‌ها از الگوریتم‌های متفاوتی نسبت به بیت‌کوین استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، فاکتوم که یک آلت‌کوین است که از PoS (اثبات سهام) استفاده می‌کند.

• توکن

در مقایسه با دو نوع دیگر رمزارز، آن‌ها کاملاً منحصر به فرد هستند به این دلیل که آن‌ها بلاکچین خاص خود را ندارند. آن‌ها در نرم‌افزارهای غیرمتمرکز (DApps) استفاده می‌شوند؛ این‌ها نرم‌افزارهایی هستند که بر روی بلاکچین‌های اتریوم و نئو ساخته می‌شوند. DApps برای استفاده از قراردادهای هوشمند ساخته می‌شوند، برای همین از توکن‌ها استفاده می‌کنند. توکن‌ها همیشه قیمتی دارند که با آن می‌توانند به فروش بروند، به این دلیل که بعضی از افراد آن‌ها را می‌خرند. بعضی از افراد توکن‌ها را به جای خرید آن‌ها جهت استفاده در DApps آن‌ها را می‌خرند تا بعدها با یک قیمت بالاتر به فروش رسانند. تراکنش توکنی از طریق نودهای موجود در بلاکچین اتریوم یا نئو بررسی می‌شود. این بدان معناست که کارمزد تراکنش همچنان به صورت اتر یا نئو و نه به صورت توکن پرداخت می‌شود.

استخراج رمزارزها

فرایند تولید رمزارز، «معدن‌کاوی» یا «استخراج» نام دارد، اما این تصور که این معدن‌کاوی شامل کلنگ زدن، کندن تونل‌های زیرزمینی و به دست آوردن فلزات گران‌بهاست، اشتباه است. تنها ابزارهایی که برای این معدن‌کاوی یا استخراج مورد نیاز است، کامپیوترهایی قدرتمند، تعدادی نرم‌افزار تخصصی و یک اینترنت پرسرعت است. قلب همه ارزهای رمزنگاری‌شده مبتنی بر اثبات کار، یک دفتر کل دیجیتال است که بلاکچین نام دارد. کامپیوترها در شبکه ارزهای رمزنگاری‌شده به‌طور مستمر در مسابقه‌ای برای به‌روزرسانی بلاکچین با یکدیگر رقابت می‌کنند. این مسابقه شامل یک فرایند جست‌وجوی فراگیر پرزحمت و پراشتباه در کامپیوترهایی است که به‌سادگی امضای رمزنگاری‌شده را حدس می‌زنند، یا هش می‌کنند تا سوابق جدیدترین تراکنش‌های ارز به علاوه راه‌حل اثبات کار و امضا برای بلوک‌های قبلی را با هم ترکیب کنند. وقتی یک بلوک جدید ايجاد شد، به بلاکچین اضافه می‌شود و مسابقه برای پیدا کردن هش جدید از نو آغاز می‌شود.

در واقع بلاکچین خودبه‌خود ایجاد نمی‌شود و وابسته به قدرت پردازش کامپیوتری است تا بلوک‌های جدید را به زنجیره اضافه و کارایی سیستم را حفظ کند. هدف اصلی استخراج همین است. بیت‌کوین‌ها پاداش ماینرهایی است که یا بلوک‌های جدید خلق می‌کنند یا اطلاعات تراکنش‌ها را در بلاکچین درج می‌کنند. برای اینکه فردی ماینر بشود و کار استخراج رمزارز را انجام دهد، باید به بلاکچین بپیوندد و به نودهای دیگر متصل شود. پس از برقراری ارتباط کامل، ماینر باید شش وظیفه زیر را انجام دهد:

۱) بر تراکنش‌ها نظارت کند.

۲) بر فرایند ایجاد بلوک‌های جدید نظارت و از بلاکچین نگهداری کند. اگر بلوک جدیدی ایجاد شود، ماینر باید آن را اعتبارسنجی کند.

۳) ماینر بر مبنای تراکنش‌هایی که مشاهده کرده است، بلوك معتبر جدیدی تشکیل می‌دهد.

۴) یک نانس پیدا کند تا بلوک را معتبر کند (نانس عددی اختیاری است که فقط یک بار می‌توان از آن استفاده کرد).

۵) امیدوار باشد همه افراد حاضر در شبکه بلاکچین بلوك جدید را بپذیرند.

۶) سود کسب کند، اگر همه بلوك جدید را بپذیرند، ماینر به تناسب پاداش می‌گیرد.

ماینرها باید بلوک‌های جدید را اعتبارسنجی کنند (ورود بلوک‌های جدید به معنای ورود تراکنش‌های جدید به شبکه است). این کار حیاتی‌ترین کار در زمینه برقراری گردش رمزارز است. ماینرها در عین حال باید بلوك جدید خلق کنند که فعالیتی فوق‌العاده رقابتی است. ماینرها برای به‌دست آوردن بلوک‌ها با هم رقابت می‌کنند. این بخش برای سرپا نگه داشتن سیستم یک رمزارز ضروری نیست، اما نقش مشوقی را دارد که ماینرها را تشویق می‌کند كه بخش اعتبارسنجی را انجام دهند.

چه روش‌های رمزنگاری در رمزارزها استفاده می‌شود؟

روش‌های متعددی جهت رمزنگاری در رمزارزها مورد استفاده قرار می‌گیرد. اولین مورد، الگوریتم رمزنگاری متقارن است. در این الگوریتم از کلید مخفی یکسان در رمزگذاری پیام خام در مبدأ، سپس انتقال پیام رمزگذاری شده به گیرنده و در نهایت رمزگشایی پیام در مقصد، استفاده می‌کند.

دومین روش، الگوریتم رمزنگاری نامتقارن است که از دو کلید متفاوت – عمومی و خصوصی – جهت رمزگذاری و رمزگشایی داده‌ها استفاده می‌کند. کلید عمومی می‌تواند به صورت علنی منتشر شود، مانند آدرس گیرنده وجه، در حالی که کلید خصوصی تنها برای مالک مشخص می‌شود. در این روش، یک شخص می‌تواند پیامی را با استفاده از کلید عمومی گیرنده رمزگذاری کند، اما این پیام تنها توسط گیرنده کلید خصوصی رمزگشایی می‌شود.

سومین روش رمزنگاری هشینگ است که جهت بررسی صحت داده‌های تراکنش‌های موجود در شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع رمزنگاری ساختار داده‌های بلاکچین را حفظ می‌کند، آدرس‌های حساب افراد را به صورت رمز در می‌آورد، بخشی از فرآیند یکپارچه تراکنش‌هایی است که بین حساب‌ها صورت می‌گیرد و همچنین استخراج بلوک را ممکن می‌سازد.

معروف‌ترین رمزارزها در جهان

پس از موفقیت بیت‌کوین، صدها رمزارز دیگر نیز به بازار معرفی شدند. در زیر ۱۰ رمزارز مطرح دنیا ارائه شده است. حجم بازار هر یک از این رمزارزها شاخصی بوده است که در این دسته‌بندی مورد توجه قرار گرفته است. با توجه متغیر بودن ارزش رمزارزها، حجم بازار آن‌ها نیز به‌صورت لحظه‌ای در حال تغییر است و به همین دلیل از ذکر حجم بازار خودداری شده است. لذا دسته‌بندی زیر را نمی‌توان قطعی فرض کرد. هر چند که بیت‌کوین، اتریوم، ریپل و بیت‌کوین‌کش در طول چند سال گذشته تقریباً همواره جزو ۴ رمزارز برتر به لحاظ حجم بازار و ارزش بوده‌اند.

1. بیت‌کوین؛

2. اتریوم؛

3. ریپل،

4. بیت‌کوین‌کش؛

5. تتر؛

6. لایت‌کوین؛

7. بایننس‌کوین؛

8. ای او اس؛

9. بیت‌کوین اس‌وی؛

10. استلار.

وضعیت قانونی رمزارزها در جهان

رمزارزها تطابق دقیقی با تعریف پول چه در گذشته و چه در حال ندارد. هر چیزی که هست فعلاً در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، همانگونه که در قضاوت‌های مقامات دولتی نیز، این ابهام وجود دارد. سازمان‌های متنوع دولتی در حوزه قانون‌گذاری در سراسر جهان، در نوع مواجهه‌شان با رمزارزها، تکامل پیدا کرده‌اند و این روند همچنان ادامه دارد. این تکامل یک پذیرش در حال رشد با سرعت کم را نشان می‌دهد. به هر حال نگرانی‌هایی در مورد اطمینان یافتن از این موضوع که ارز رمزنگاری‌شده از موقعیت مناسبی به‌عنوان ارز، کالا و یا دارایی برخوردار است وجود دارد.

سازمان خدمات درآمد داخلی (IRS) ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۱۴، با صدور اطلاعیه‌ای رسمی وضعیت قانونی رمزارزها را روشن کرد. اداره مالیات به این نتیجه رسید که رمزارزها در حقیقت ارز نیستند، اما «دارایی» به حساب می‌آیند. فروش رمزارزها مانند فروش هر دارایی دیگری مشمول مالیات قرار گرفت (برای مثال شبیه سهام شرکتی). این موضوع به‌سادگی تصمیم‌گیری درباره اینکه چگونه یک رمزارز غیرمتمرکز ممکن است در سیاست‌های مالی دولتی گنجانده شود را آسان کرد و در عوض آن را به‌عنوان یک ابزار مالی دیجیتال غیرعادی طبقه‌بندی کرد. در حال حاضر، این موضوع در آمریکا حل‌وفصل شده است. رمزارزها نه‌تنها قانونی هستند بلکه مشمول مالیات هم می‌شوند. آن‌ها پول رایج قانونی نیستند اما می‌توانند به‌عنوان پول استفاده شوند.

با این وجود، دیگر کشورها به نتایج متفاوتی دست یافته‌اند. در سپتامبر سال ۲۰۱۴ HMRC که یک نهاد مرتبط با مالیات در انگلستان است، تعیین کرد که برای مالیات شرکتی، بیت‌کوین یک ارز در نظر گرفته می‌شود. بنابراین، آن‌ها این استدلال را آوردند که هیچ قانون ویژه‌ای در این خصوص لازم نیست و هر سود و زیانی که مبتنی بر تبادل ارز باشد به طور طبیعی مشمول مالیات می‌شود. این رویه جدید همچنین شامل مالیات بر درآمد استاندارد و نیز مالیات بر سود سرمایه نیز می‌شود.HMRC پاسخ به این پرسش که نحوه جمع‌آوری مالیات بر ارزش افزوده (مالیات فروش) برای خرید بیت‌کوین به چه نحوی است را به بعد موکول و آن را منوط به تصمیم‌گیری اتحادیه اروپا دانست، اما به این موضوع توجه کرد که خرید کالاها با بیت‌کوین، به طور طبیعی مشمول دریافت مالیات بر ارزش افزوده برابر با ارزش پوند می‌شوند.

در اکتبر سال ۲۰۱۵ دیوان دادگستری اروپا این استدلال را پذیرفت و اعلام کرد که خرید بیت‌کوین و تبادل آن مشمول مالیات نیستند، زیرا ماهیت آن‌ها به ارز، اسکناس و سکه که به‌عنوان پول رایج قانونی استفاده می‌شوند، شباهت دارد. این منطق اساساً متفاوت با دیدگاه‌های مقامات آمریکایی بود.

در سایر کشورها این مسائل باز هم متفاوت است. آرژانتین، بنگلادش، بولیوی، اکوادور، اندونزی، تایلند و ویتنام برخی از جنبه‌های رمزارزها را غیرقانونی اعلام کرده‌اند. در چین، بیت‌کوین بسیار مشهور است اما مقامات دولتی، نهادهای مالی را از انتقال سرمایه به تجارت‌هایی که شامل بیت‌کوین می‌شوند، منع کرده‌اند. این موضوع رمزارزها را ممنوع نمی‌کند اما کاربردشان را سخت‌تر می‌کند.

به طور کلی روند پذیرش رمزارزها در کشورهای مختلف رو به افزایش اما کند است.

ارزش رمزارزها

از سال ۲۰۱۳ تا سال ۲۰۱۷، بازار رمزارز رشد پایداری را به نمایش گذاشت. یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ توسط پژوهشگران در دانشگاه «لندن سیتی» که وضعیت ۱/۴۶۹ رمزارز را بین آوریل سال ۲۰۱۳ تا ژوئن سال ۲۰۱۷ تجزیه و تحلیل کرده بود به این نتیجه رسید که در طول این دوره زمانی، بازار رمزارز با پیدایش و ناپدید شدن مداوم کوین‌ها، یک افزایش تصاعدی در ارزش بازار به دست آورده است.

سال ۲۰۱۷، تا حد زیادی به لطف رونق ICO (عرضه اولیه سکه) سالی بسیار مهم برای بازار رمزارز بود و حجم بازار آن‌ها تا بیش از ٪۳۳۰۰ رشد داشت. به عبارت دیگر حجم بازار رمزارزها از حدود ۱۸ میلیارد دلار در ماه‌های ابتدایی سال۲۰۱۷ به ۶۱۳ میلیارد دلار در پایان سال رسید. بیت‌کوین، قدرتمندترین رمزارز بازار، در دسامبر سال ۲۰۱۷ با قیمت ۱۹/۷۸۳ دلار و با حجم بازار بیش از ۳۱۹ میلیارد دلار به اوج بهای خود رسید.

علی‌رغم این که ICOها و تبلیغات مروج آن‌ها در تعدادی از حوزه‌های قضایی و پلتفرم‌ها در سال ۲۰۱۷ ممنوع اعلام شده بود، حجم بازار رمزارزها هم چنان به رشد خود ادامه داد تا این که به رکورد ۸۳۵ میلیارد دلار در اولین هفته ژانویه سال ۲۰۱۸ دست یافت. با این حال، این رقم خیلی زود کاهش پیدا کرد.

اوایل سال ۲۰۱۸، شاهد یک حرکت نزولی در بازار بود، که با افزایش بررسی‌های دولتی بر ICOها و تجارت رمزارز در سراسر جهان همزمان بود. همچنین محدودیت‌هایی که فیس‌بوک، توییتر و گوگل بر تبلیغات مربوط به رمزارزها اعمال کردند از دلایل افت قیمت رمزارزها شد. حجم بازار بیت‌کوین از حدود ۲۹۰ میلیارد در اولین هفته ژانویه به ۱۱۱ میلیارد دلار در اول آوریل سال ۲۰۱۸ سقوط کرد و سایر رمزارزها نیز چنین سقوط قیمتی را تجربه کردند.

مطابق با اطلاعات سایت Coinmarketcap.com، در تاریخ دوم آوریل سال ۲۰۱۸ مجموع حجم بازار رمزارزها در حدود ۲۶۳ میلیارد دلار بود، ۱/۵۹۶ کوین مختلف ایجاد شده بود، بیت کوین ٪۴۵/۵ از کل بازار را با حجم بازار ۱۱۹/۵ میلیارد دلاری در اختیار گرفته بود. اتریوم با ارزش بازار ۳۸.۴۰۶.۶۰۲.۴۹۵ دلاری در رده دوم قرار داشت، پس از آن ریپل با ارزش بازار ۱۹.۵۶۹.۸۹۶.۰۳۹ دلاری، بیت‌کوین‌کش با ۱۱.۴۰۳.۶۹۰.۱۵۵ دلار و لایت کوین با ۶.۶۲۲.۷۹۲.۹۲۴ دلار در رده‌های بعدی قرار داشتند.

جستارهای وابسته

پانویس/ پاورقی

منابع

• https://en.wikipedia.org/wiki/Cryptocurrency
• https://en.wikipedia.org/wiki/Cryptocurrency#cite_note-18
• Lansky, Jan (January 2018). “Possible State Approaches to Cryptocurrencies”. Journal of Systems Integration. 9/1: 19–31. doi:10.20470/jsi.v9i1.335. Archived from the original on 12 February 2018. Retrieved 11 February 2018
• Book: Crypto Economy: How Blockchain, Cryptocurrency, and Token-Economy Are Disrupting the Financial World, Aries (Wanlin) Wang,Skyhorse (November 20, 2018)
• https://www.investopedia.com/tech/explaining-crypto-cryptocurrency/
• https://coinmarketcap.com/

پیوند به بیرون

الگوهای ناوبری

رده