ریسک غیر سیستماتیک (Unsystematic Risk)
مفهوم: ریسک غیر سیستماتیک
والد: عدم قطعیت در علوم مالی
بعد: دلایل عمده
فرزند: ریسکهای مالی، ریسکهای کسب و کار (غیر مالی)
ریسک غیرسیتماتیک یکی از انواع ریسکهای سرمایهگذاری بوده و ناشی از ریسک منحصر بفرد شرکت یا صنعتی خاص است که در آن سرمایهگذاری شده است .ریسک غیرسیستماتیک با ایجاد یک سبد اعتباری متنوع، کاهش مییابد. به ریسک غیرسیستماتیک، ریسک حذفشدنی هم گفته میشود. این ریسک را میتوان از طریق متنوعسازی و تشکیل سبد سرمایهگذاری کاهش داد. در پرتفویی که بهخوبی تنوعبخشی شده باشد، ریسک غیرسیستماتیک ناچیز است و میتوان از آن صرف نظر کرد. در این میان، ریسکهای مالی و ریسکهای غیر مالی (کسبوکار) از انواع ریسک غیر سیستماتیک به شمار میروند.
ریسک غیرسیستماتیک یکی از دلایل عمده ریسکهای عدم قطعیت در امور مالی به شمار میرود که به عنوان ریسک خاص، ریسک قابل حذف یا ریسک باقیمانده هم شناخته میشود. این قبیل از ریسکها منشأ درونی دارد و به طور طبیعی و ذاتی در یک صنعت یا شرکت خاص وجود دارد و میتواند از طربق متنوعسازی کاهش یابد.
ریسک غیر سیستماتیک در کنار ریسک سیستماتیک از دلایل عمده ریسکهای عدم قطعیت در امور مالی تلقی میگردد که از لحاظ ساختار، ویژگیها و مدیریت آن با یکدیگر متفاوت میباشند. ریسک غیر سیستماتیک ریسکی است که مخصوص یک کسب و کار یا صنعت است و بهترین راه برای کاهش ریسک غیر سیستماتیک، متنوعسازی گسترده است. این نوع ریسک منشأ درونی دارد و میتوان گفت که ریسک غیر سیستماتیک فقط به محدوده خاصی از بازار مربوط میشود و فقط همان بخش را تحت تأثیر قرار میدهد. تفاوت ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک این است که ریسک غیر سیستماتیک را میتوان از طریق متنوعسازی مدیریت کرد.
مقدمه
ریسک غیرسیستماتیک که به عنوان ریسک متغیر یا ریسک خاص نیز شناخته میشود، ریسکی است که میتوان با داشتن یک سبد اعتباری متنوع، آنرا از بین برد. از نظر تئوری میتوان ریسکهای خاص کلیه شرکتهای بزرگ (ریسکهای صنعتی، داخلی و مالی) را متنوع کرد. به عنوان مثال، صنعت آزبست به ویژه در ایالات متحده با تعهدات شدید محصولات روبرو شد که بسیاری از شرکتها در این صنعت را ورشکست کرد. اما بانکی که عاقلانه سبد اعتباری خود را متنوع کرده بود و - بیش از 2٪ سرمایه سهام خود را در این صنعت نگه نداشته بود، در مقابل با یک موسسه مالی که بیش از حد در معرض خطر(تمرکز) صنعت آزبست قرار گرفته بود، متحمل آسیب نشد.
شایان ذکر است که کلیه مدیران موفق پرتفوی اعتباری در طول خدمت خود دچار زیان اعتباری میشوند. با این حال، مدیران بدِ پرتفوی اعتباری،پورتفولیوی خود را تنزل میدهند، که ممکن است ضررهای اساسی یا حتی ورشکستگی را برای بانک یا موسسه ایجاد کند. درواقع، آگاهی از تنوع ریسک، متنوعسازی مناسب را تسهیل میکند، که یکی از بهترین راههای -ترقی تدریجی سبد اعتباری است.
کل معادله ریسک پرتفوی اعتباری میتواند مطابق شکل زیر ارائه شود:
کل ریسک سبد اعتباری برابر است با ریسک غیر سیستماتیک (قابل تنوع) + ریسک سیستماتیک( غیرقابل تنوع)
ریسک غیر سیستماتیک ریسکی است که بطور طبیعی و ذاتی در یک صنعت یا شرکت خاص وجود دارد.
با سرمایهگذاری در طیف وسیعی از شرکتها و صنایع، ریسک غیرسیستماتیک میتواند به شدت از طربق متنوعسازی کاهش یابد. مترادف این ریسک شامل ریسک قابل متنوع، ریسک غیر سیستماتیک ، ریسک باقیمانده (پس مانده یا رسوبی) و ریسک خاص میباشد.
نمونههایی از ریسک غیرسیستماتیک
ریسک غیر سیستماتیک ریسکی است که مخصوص یک کسب و کار یا صنعت است. نمونههایی از ریسک غیر سیستماتیک عبارتند از:
- تغییر در مقرراتی که بر یک صنعت اثرگذار است
- ورود رقبای جدید در یک بازار
- یک شرکت مجبور است یکی از محصولات خود را فراخوانی کند.
- به نظر میرسد که یک شرکت صورتهای مالی تقلبی تهیه کرده است.
- اتحادیه یک را شرکت برای کارکنان شرکتی هدف قرار میدهد
- دولت خارجی داراییهای یک شرکت خاص را مصادره میکند.
ممکن است یک سرمایهگذار از برخی از ریسکهای مرتبط با یک شرکت یا صنعت خاص آگاهی داشته باشد، اما همیشه ریسکهای اضافی وجود دارد که هر از چند گاهی باعث برداشت لحظه به لحظه میشوند.
وجود ریسک غیر سیستماتیک به این معنی است که صاحب سهام یک شرکت به دلیل ریسک مرتبط با آن سازمان، در معرض ریسک تغییرات منفی در ارزش آن سهام قرار دارد. این نوع ریسک را میتوان با سرمایهگذاری در سبدهای متنوع سرمایه گذاری کاهش داد. با این کار، ریسکهای مرتبط با هر اوراق در پورتفولیو به خنثی کردن یکدیگر متمایل میشوند.
بهترین راه برای کاهش ریسک غیر سیستماتیک، تنوعسازی گسترده است. بهعنوان مثال، یک سرمایهگذار میتواند در اوراقبهادار اولیه تعدادی از صنایع مختلف و اوراق بهادار دولتی سرمایهگذاری کند.
ریسک غیرسیستماتیک برای سبد اعتباری
بسیاری از دانشگاهیان معتقدند که پاداش ریسک اعتباری از زاویه پورتفولیو ، بازده ریسک سیستماتیک است که توسط وامدهنده گرفته میشود (زیرا همه ریسکهای غیرسیستماتیک میتوانند از یکدیگر متمایز شوند). پس از دستیابی به این وظیفه چالش برانگیز - متنوع کردن همه ریسکهای غیرسیستماتیک ، - مدیر پورتفولیو ممکن است سبد سهام را به اندازه کافی تعدیل کند به طوریکه از شدت سقوط اقتصاد کلان (ریسکهای سیستماتیک) کاسته شود.
در مدیریت سبد اعتباری توجه به این دو نکته ضروری است: (1) نظارت بر ریسک سیستماتیک که میتواند به چرخه تجاری یا شوکهای اقتصاد کلان منجر شود و (ب) استفاده از ابزارها و استراتژیهای تحلیلی پورتفولیو برای به حداقل رساندن ریسک متنوعسازی در سبد اعتباری.
آزمون استرس (استرس تست) سبد دورهای برای اندازهگیری آسیبپذیری سبد اعتباری در برابر رکود اقتصادی و سایر وقایع سیستماتیک نامطلوب باید بطور روزمره اعمال شود. از آنجا که تنوعبخشی راهی برای حذف ریسک غیرسیستماتیک فراهم میکند، منطقی است استدلال شود که تنها ریسک اعتباری که باید به آن بها داده شود، ریسک سیستماتیک است. این هدفی است که در آن هر مدیر پرتفوی مایل است سبد خود را بهگونه ای سوق دهد که روی آن متمرکز شود و راهکارهایی را برای مقابله با محرکها در عوامل ریسک سیستماتیک ابداع کند.
- ریسک سیستماتیک
- ریسک مالی
- ریسک غیر مالی
- عدم قطعیت
- Shiller, R. (1995). "Aggregate Income Risks and Hedging Mechanisms". Quarterly Review of Economics and Finance. 35 (2): 119–152. CiteSeerX 10.1.1.143.9207. doi:10.1016/1062-9769(95)90018-7.
- Joel Bessis. (2015). Risk Management in Banking ,Wiley Finance.