اصول وولفسبرگ (Wolfsburg Principles)
مفهوم:
والد:
بعد:
فرزند:
اصول و استانداردهای وولفسبرگ[۱] شامل مجموعه¬های مختلف از اصول مبارزه با پولشویی و نیز بیانیههای مرتبط است که توسط گروه وولفسبرگ از زمان تشکیل آن در سال 2000 در قلعه وولفسبرگ در شمال شرقی سوئیس منتشر شدهاند. این اصول مشابه الزامات تعیین¬شده توسط افایتیاف [۲]است. همچنین بخشی از این اصول در مورد روابط برنامه مدیریت ارتباط سوئیفت [۳]( RMA) یا به طور کلی استفاده از رویکرد مبتنی بر ریسک است. رهنمود¬های وولفسبرگ اغلب ناظر بر بانکداری اختصاصی بوده و شامل اصول کلی برای بانکها بهویژه در رابطه با شناخت مشتری و ریزکاوی است. طبق این رهنمود¬ها بانکها باید تلاش کنند تا تنها مشتریانی را بپذیرند که منبع ثروت و وجوه آنها به شکل معقولی قانونی باشد. مسئولیت اصلی این امر بر عهده بانکداران اختصاصی است که مشتری را پذیرش میکنند. استفاده از واژه «تلاش» بدان دلیل است که قواعد وولفسبرگ، اجباری نیستند.
اصول وولفسبرگ درباره مبارزه با پولشویی در بانکداری اختصاصی در اکتبر سال ۲۰۰۰ منتشر و در می سال ۲۰۰۲ و نیز ژوئن سال ۲۰۱۲ بازنگری شد. استانداردهای وولفسبرگ شامل مجموعه¬های مختلف از اصول مبارزه با پولشویی و نیز بیانیههای مرتبط است که توسط گروه وولفسبرگ از زمان تشکیل آن منتشر شده است. گروه وولفسبورگ، انجمنی متشکل از سیزده بانک جهانی است که هدف آنها تدوین چارچوبها، استانداردها و رهنمودهایی برای مدیریت ریسکهای جرایم مالی بهویژه در رابطه با سیاستهای شناخت مشتری ( KYC[۴])، مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم است.
اصول وولفسبرگ اغلب ناظر بر بانکداری اختصاصی و نیز بانکداری کارگزاری است. بانکداری اختصاصی با بانکداری خصوصی دو مفهوم متمایز هستند به این معنی که بانکداری خصوصی در برابر بانکداری عمومی یا دولتی مطرح می شود که به مالکیت بانک اشاره دارد. در حالی که بانکداری اختصاصی به انگلیسی (Private banking) به طیف وسیعی از خدمات مالی و غیرمالی با کیفیت بالا برای مشتریان ثروتمند و افراد خانواده آنها اطلاق می شود، که توسط بانکها ارائه میگردد. ویژگی اصلی «بانکداری اختصاصی» بیشتر به کیفیت و نحوه ارائه خدمت بر میگردد، نه به خود خدمت. اگر چه امروزه بانکها به ارائه خدماتی نظیر حسابداری، وکالت، کارگزاری، سرمایه گذاری، بیمه و مشاوره مالی که ارتباط زیادی با بانک ندارد نیز، میپردازند. این بانکها با بررسی دقیق بازارها مبتنی بر میزان و منشأ ثروت در مناطق گوناگون، مشتریان هدف خود را انتخاب میکنند و با ارائه خدمات متنوع و با کیفیت به آنها، سعی در افزایش میزان سودآوری هر مشتری دارند. خدمات سرمایهگذاری در بازارهای مالی در سراسر دنیا بخش عمده تشکیل¬دهنده خدمات این بانکهاست. بانکداری کارگزاری نیز اشاره به خدماتی دارد که یک بانک به بانک دیگر، اغلب در خارج از کشور ارائه می کند. به عبارت دیگر، بانک به جای ایجاد شعبه در یک کشور یا منطقه جغرافیایی دیگر برای ارائه خدمتی خاص، از امکانات بانکی دیگر به عنوان کارگزار خود استفاده می کند.
محتویات
1. گروه وولفسبرگ
گروه وولفسبورگ، انجمنی متشکل از سیزده بانک جهانی است که هدف آنها تدوین چارچوبها، استانداردها و رهنمودهایی برای مدیریت ریسکهای جرایم مالی بهویژه در رابطه با سیاستهای شناخت مشتری (KYC)، مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم است. این گروه در سال ۲۰۰۰ در قلعه وولفسبرگ در شمال شرقی سوئیس با مشارکت نمایندگانی از سازمان بینالمللی شفافیت از جمله استنلی موریس و پرفسور مارک پیچ از دانشگاه بازل برای کار کردن روی پیشنویس رهنمودهای مبارزه با پولشویی برای بانکداری اختصاصی تشکیل شد. اصول وولفسبرگ درباره مبارزه با پولشویی در بانکداری اختصاصی در اکتبر سال ۲۰۰۰ منتشر و در می سال ۲۰۰۲ و نیز ژوئن سال ۲۰۱۲ بازنگری شد. استانداردهای وولفسبرگ شامل مجموعه¬های مختلف از اصول مبارزه با پولشویی و نیز بیانیههای مرتبط است که توسط این گروه از زمان تشکیل آن منتشر شده و در ادامه مطرح شدهاند.
2. اصول وولفسبرگ درباره مبارزه با پولشویی در بانکداری کارگزاری (۲۰۱۴)
این اصول نسخه بهروز شده از اصول منتشر شده در نوامبر ۲۰۰۲ و مشابه الزامات تعیین¬شده توسط افایتیاف است. همچنین بخشی از این اصول در مورد روابط برنامه مدیریت ارتباط سوئیفت (RMA) یا به طور کلی استفاده از رویکرد مبتنی بر ریسک است.
مسئولیتپذیری و نظارت. علاوه بر الزامات عادی مربوط به سیاستها و رویهها و حکمرانی، این الزام وجود دارد که دستکم یک شخص مافوق یا مستقل از کارمند مربوطه باید رابطه بانکداری کارگزاری را تأیید کند. همچنین الزام به بررسی مستقل وجود دارد.
ریزکاوی مبتنی بر ریسک. در این رابطه نیز از رویکرد مبتنی بر ریسک استفاده شده است که ماهیت محیط نظارتی که بنگاه در آن فعالیت میکند را در نظر میگیرد. ریسکهای خاص ارتباط باید به همراه اطلاعات بهروز شده بر مبنای ریسک، از جمله رویدادهای آستانهای در نظر گرفته شود. این موارد شامل رفتارهای نامناسب یا ابزارهای نامطلوب مرتبط با پولشویی است که منجر به تغییر عمده در وضعیت مشتری میشود و مستلزم بررسی فوری مستندات و اطلاعات مربوطه است. عناصری که باید برای شناسایی شاخصهای ریسک خاص مورد استفاده قرار گیرند، به شرح ذیل است:
- ریسک جغرافیایی مشتری بانکداری کارگزاری
- شعبهها، واحدهای تابعه و وابسته مشتریان بانکداری کارگزاری
- شعبهها، واحدهای تابعه و مشتریان مؤسسه
- ساختارهای مالکیت و مدیریت مشتری بانکداری کارگزاری
- کسبوکار مشتری بانکداری کارگزاری
- پایگاه مشتری بانکداری کارگزاری
- محصولات و خدمات ارائه شده به مشتری بانکداری کارگزاری
- وضعیت و سابقه مقرراتی
- کنترلهای ضد پولشویی
- عدم مراودات تجاری با بانکهای پوستهای
- ملاقات با مشتری
3. اصول وولفسبرگ درباره بانکداری اختصاصی (می ۲۰۱۲)
این رهنمود شامل اصول کلی برای بانکها بهویژه در رابطه با شناخت مشتری و ریزکاوی است. طبق این رهنمود بانکها باید تلاش کنند تا تنها مشتریانی را بپذیرند که منبع ثروت و وجوه آنها به شکل معقولی قانونی باشد. مسئولیت اصلی این امر بر عهده بانکداران اختصاصی است که مشتری را پذیرش میکنند. انجام رویههای بازرسی داخلی، بانکدار اختصاصی را از این مسئولیت بینیاز نمیکند. خطمشی بانک مشخص خواهد کرد که این مسئولیت شامل چه مواردی است. استفاده از واژه «تلاش» بدان دلیل است که قواعد وولفسبرگ، اجباری نیستند.
شناسایی
بانک، شناسایی مشتریان و مالکان ذینفع را پیش از برقراری روابط تجاری با آنها انجام خواهد داد. کار شناسایی معمولاً از طریق بررسی نام، تاریخ تولد (در رابطه با افراد)، نشانی و اطلاعاتی از این قبیل که در قوانین کشور مربوطه ذکر شده است انجام میگیرد. لازم است بانک با در نظر گرفتن الزامات قانونی، سنجههای معقولی را برای تأیید هویت در هنگام برقراری روابط تجاری انجام دهد.
اشخاص حقیقی: شناسایی افراد توسط بانک بر اساس مدارک رسمی هویت یا دیگر مستندات معتبر و مستقل، دادهها یا اطلاعات به نحو مقتضی انجام میگیرد.
شرکتها، شرکا و بنیادها: شناسایی بر اساس مستندات موجود درباره ساختار و موجودیت انجام میگیرد.
تراستها: شناسایی بر اساس شواهد موجود در زمینه تشکیل و موجودیت یا سایر مستندات مشابه انجام میشود. شناسایی متولیان باید اجرا شود و مورد تأیید قرار گیرد. مدارک شناسایی باید در زمان افتتاح حساب موجود باشد و رونوشت آنها دریافت شود.
مالکیت ذینفع
برای اهداف مبارزه با پولشویی، باید مالکیت ذینفع برای همه تعیین شود. در این رهنمود حالتهای مختلف مربوط به مالکیت ذینفع مشخص شده است:
اشخاص حقیقی: هنگامی که حساب به نام یک شخص باشد، بانکدار اختصاصی باید مشخص کند که آیا شخص از طرف خود اقدام کرده است یا خیر. اگر در این رابطه تردید وجود داشته باشد، بانک باید مشخص کند که دارنده حساب از طرف چه کسی اقدام کرده است.
اشخاص حقوقی: اگر مشتری یک شرکت سرمایهگذاری خصوصی باشد، بانکدار اختصاصی باید ساختار شرکت را به خوبی شناسایی کند تا بتواند تأمینکننده وجوه، مالک (مالکان) ذینفع داراییهای نگهداری شده توسط شرکت و کسانی که قدرت هدایت هیئت مدیره شرکت را دارند تعیین کند.
مشارکتها: هنگامی که مشتری یک شریک باشد، بانکدار اختصاصی باید ساختار مشارکت را به اندازه کافی بشناسد تا بتواند فراهمکننده وجوه و شرکای تضامنی را بشناسد.
ریزکاوی
علاوه بر اطلاعات مطرح شده در بالا، طبق این رهنمود باید اطلاعات ذیل برای مشتریان و مالکان ذینفع جمعآوری و ثبت شود:
- منبع ثروت
- ثروت خالص
- منبع تأمین مالی اولیه حساب
- اطلاعات حساب
- هدف افتتاح حساب
- مبلغ مورد انتظار حساب
- گردش مورد انتظار حساب
- شغل
- ماهیت کسبوکار مشتری (یا مالک ذینفع)
- نقش/رابطه اختیارات نماینده یا اشخاص ثالث مجاز
- سایر اطلاعات مرتبط
4. رهنمود وولفسبرگ درباره مبارزه با فساد (۲۰۱۱)
در آگوست سال ۲۰۱۱، گروه وولفسبرگ، بیانیه وولسفبرگ درباره مبارزه با فساد ۲۰۰۷ را با یک نسخه جدید و توسعهیافته به نام رهنمود وولفسبرگ درباره مبارزه با فساد جایگزین کرد. این رهنمود تعدادی از پیشرفتهای جدید را مد نظر قرار داد و توصیههای مناسبی برای مؤسسات مالی بینالمللی برای پشتیبانی از تلاشهای آنها برای توسعه برنامههای مبارزه با فساد مد نظر قرار داد تا ریسکهای ارتشاء مربوط به مشتریان یا تراکنشها و نیز ارتشاء داخلی را کاهش دهد.
ارتشاء یا رشوه دادن معمولاً به وعده، پیشنهاد/پذیرش یا انتقال یک مزیت به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در ازای اجرای یک کارکرد یا فعالیت نادرست گفته میشود. ارتشاء ممکن است در مرادوات تجاری صورت گیرد (رشوه تجاری) یا شامل سوءاستفاده از موقعیت دولتی برای نفع شخصی به منظور کسب، حفظ یا هدایت کسبوکار یا تأمین هرگونه مزیت دیگر در انجام کسبوکار باشد.
5. بیانیه-رهنمود وولفسبرگ درباره خدمات پرداخت اینترنتی و همراه (۲۰۱۴)
این رهنمود، مکمل رهنمود منتشر¬شده در زمینه انتشار و تملک کارت اعتباری/شارژ و کارتهای پیشپرداخت و ذخیره ارزش است. در این رهنمود درباره نقشها و عملیات خدمات پرداخت اینترنتی و همراه ( MIPS[۵]) و نیز ارائهدهندگان خدمات غیربانکی (NBSPs [۶]) بحث شده است.
عوامل ریسک خدمات پرداخت اینترنتی و همراه
نگرانیها درباره خدمات پرداخت اینترنتی و همراه مربوط به مواردی است که خدمات ذیل نیز در کنار ارائه محصول مد نظر قرار گیرد:
- توانایی انتقال وجوه (داخلی و/یا بینالمللی)
- سرعت انتقال وجوه
- فقدان یا مشکل در ارائه سوابق حسابرسی
- فقدان یا مشکل در تدوین یک دیدگاه کامل از معاملات چندگانه
- فقدان تماس رودررو
- عدم در نظر گرفتن ابزارهای شناسایی یا عدم تأیید آنها
- توانایی بارگزاری مجدد
- توانایی بارگزاری/بارگزاری مجدد با وجه نقد
- توانایی برداشت وجه نقد
- توانایی بارگزاری/انتقال از منابع مالی مختلف
تحلیل موارد فوق شرکت را قادر میسازد تا ریسکهای پولشویی پیش روی خود را ارزیابی کند و کنترلهای لازم را برای کاهش آنها در نظر بگیرد.
6. سایر استانداردهای وولفسبرگ
- رهنمود وولفسبرگ درباره کارتهای پیشپرداخت و ذخیره ارزش (۱۴ اکتبر ۲۰۱۱)
- بیانیه درباره انتشار رهنمود مبارزه با فساد وولفسبرگ (آگوست ۲۰۱۱)
- اصول تأمین مالی تجارت وولفسبرگ (۲۰۱۱)
- سند پایش، نظارت و جستجوی وولفسبرگ (۹ نوامبر ۲۰۰۹)
- رهنمود مبارزه با پولشویی وولفسبرگ درباره فعالیتهای انتشار و تملک کارت اعتباری/شارژ (می ۲۰۰۹)
- اصول تأمین مالی تجارت وولفسبرگ (ژانویه ۲۰۰۹)
- بیانیه گروه وولفسبرگ و اتاق پایاپای درباره استانداردهای پیام پرداخت (آوریل ۲۰۰۷)
- اطلاعیه گروه وولفسبرگ برای مشتریان بانکداری کارگزاری (آوریل ۲۰۰۷)
- بیانیه وولفسبرگ درباره مقابله با فساد (فوریه ۲۰۰۷)
- بیانیه-رهنمود وولفسبرگ درباره رویکرد مبتنی بر ریسک برای مدیریت ریسکهای پولشویی (مارس ۲۰۰۶)
- بیانیه-رهنمود مبارزه با پولشویی وولفسبرگ برای صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و دیگر ابزارهای سرمایهگذاری جمعی (مارس ۲۰۰۶)
- بیانیه وولفسبرگ درباره پایش، نظارت و جستجو (سپتامبر ۲۰۰۳)
- بیانیه وولفسبرگ درباره جلوگیری از تأمین مالی تروریسم (ژانویه ۲۰۰۲)
- جرایم بخش مالی
- افایتیاف
- گروه اگمونت واحدهای اطلاعات مالی
- همگرایی ملل متحد درباره پولشویی
- Cox, D. (2014). Handbook of anti-money laundering. John Wiley & Sons.
- Forget, L., & Hočevar, V. Š. (2004). Financial intelligence units: an overview. International Monetary Fund.