صفحهٔ اصلی

مقدمه

برای دست‌اندرکاران و متخصصینی که در حوزه مالی و بانکی به فعالیت‌های حرفه‌ای و پژوهشی اشتغال دارند بسیار اهمیت دارد که درک مشترک و برداشت یکسانی از عبارات، واژگان و مفاهیم خاص این حوزه فراهم بوده و مرجع قابل اتکایی به این منظور وجود داشته باشد. اما برای حصول به درک مشترک لازم است تا محیطی برای هم‌اندیشی و هم‌افزایی دانش تخصصی و به اشتراک‌گذاری یافته‌های ایشان ایجاد گردد. این نیاز خصوصاً در پروژه مدرن‌سازی نظام بانکی (مبنا) که با همکاری پژوهشکده پولی و بانکی و شرکت خدمات انفورماتیک انجام گرفت احساس شد و این سرآغازی بر شکل‌گیری پروژه ایجاد دانشنامه تخصصی پولی و بانکی بانکی‌پدیا گردید. اقدامات اولیه پروژه بانکی‌پدیا از اواخر سال ۹۳ شکل گرفت و نهایتاً آغاز پروژه در خرداد ماه ۱۳۹۴ با حضور رئیس کل وقت بانک مرکزی و وزیر امور اقتصادی و دارایی در حاشیه بیست و پنجمین همایش سالانه‌ سیاست‌های پولی و ارزی پژوهشکده پولی و بانکی اعلام گردید.

اهداف بانکی‌پدیا

اهداف این دانشنامه عبارتند از:

• فراهم‌سازی بستری برای مدیریت دانش پولی و مالی با تمرکز بر بانکداری،
• ایجاد فضایی امن و تخصصی برای بحث و بررسی ‌مسائل پولی و بانکی،
• ایجاد پایگاهی برای کسب، ثبت، تسهیم و به‌کارگیری دانش بانکی
• استانداردسازی و یکپارچه‌سازی مفاهیم و تعاریف پولی و بانکی

بهره‌برداران بانکی‌پدیا

بهره‌برداران یا مخاطبان بانکی‌پدیا افراد حقیقی و حقوقی می‌باشند که امکان بهره‌برداری و همچنین مشارکت در دانشنامه بانکی‌پدیا برای آن ها فراهم می‌باشد. این افراد عبارتند از:

1. موسسات مالی به ویژه بانک‌ها و موسسات اعتباری
2. دست‌اندرکاران نظام بانکی
3. دانش‌پژوهان و اساتید دانشگاهی
4. نهادهای نظارتی
5. علاقه‌مندان حوزه پولی و بانکی

محدوده تعریف شده

بانکی‌پدیا یک دانشنامه تخصصی پولی و بانکی است که به جمع آوری، غربالگری، خلق و به اشتراک گذاری دانش پولی و مالی می‌پردازد. دانش پولی و مالی مورد نظر در این دانشنامه شامل مدل‌های بانکداری، محصولات بانکی، بورس، بیمه، موسسات اعتباری، قوانین و مقررات پولی و مالی، متخصصین پولی و مالی، چارچوب‌های اطلاعاتی مالی، رخدادهای پولی و مالی و غیره است.

دانشنامه تخصصی بانکی‌پدیا

به مجموعه‌ای از صفحات اعم از نوشتار‌های تعریف و نوشتارهای محتوا اطلاق می‌گردد که با هدف افزایش آگاهی و دانش دست‌اندرکاران نظام پولی و بانکی کشور و فراهم آوردن امکان تعامل آن‌ها و درک مشترک از کسب و کار بانکی، به روش‌ها و استانداردهای بین‌المللی موجود در این حوزه توسط کاربران تأیید شده تهیه و مورد ویرایش قرار می‌گیرد تا نهایتاً برای استفاده عموم در اینترنت انتشار ‌یابد.

چشم انداز

آقای سیاوش نقشینه سیاوش نقشینه صاحبنظر در امور پولی و بانکی است و به عنوان مدیرعامل بانک تجاری ایران و اروپا از سال ۱۳۸۰ تا به امروز و عضویت در سمت‌های مدیریتی در بانک ملی ۱۳۴۳ تا ۱۳۷۹ را در کارنامه کاری خود دارد.
دکتر احمد عزیزی دکترای حسابداری و علوم مالی از دانشگاه علامه طباطبائی است. از سوابق پیشین وی می‌توان به معاون ارزی بانک مرکزی، مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی، و معاون اقتصادی وزارت برنامه و بودجه اشاره نمود. وی در حال حاضر مشاور سرمایه گذاری و بانکداری بین المللی بانک مرکزی است.
اطلاعات بیشتر

ماموریت

کتاب «بانکداری مرکزی، ثبات پولی و مالی، نظریه و عمل» برای مدیریت اقتصاد با هدف نیل به رشد و توسعه باثبات و پایدار در سطح جهانی و بررسی تجربه بانکداری مرکزی در ایران در چهار بخش با عناوین مقدمه ای بر بانک مرکزی، ثبات پولی، ثبات مالی و حفظ ثبات پولی و مالی توسط آقای دکتر احمد عزیزی و خانم فاطمه نوربخش ترجمه شده است
این کتاب تالیف دکتر سید احمد جلالی نایینی است و در پنج بخش تنظیم شده است که عبارتند از: «نظریه‌های سیاست پولی»، «چهارچوب و سازوکار سیاست‌گذاری پولی در چند کشور منتخب»، «آزمون تابع واکنش سیاست پولی در ایران»، «ارزیابـی ظرفیت سیاست‌گذاری و عملکرد سیاست پولی در ایران» و «آسیب‌شناسی عملکرد سیاست پولی و یک چهارچوب پیشنهادی برای سیاست‌گذاری». هدف اصلی این کتاب، ارزیابی عملکرد سیاست‌گذار پولی در اقتصاد ایران از ابعاد و جنبه‌های مختلف در دوره زمانی ۱۳۶۹-۱۳۹۰ است
اطلاعات بیشتر

اهداف

• فراهم سازی بستری برای مدیریت دانش پولی و مالی با تمرکز بر بانکداری در بانکی‌پدیا
• استانداردسازی و یکپارچه‌سازی مفاهیم و تعاریف پولی و مالی
• فراهم سازی بستری برای جمع‌آوری نقطه نظرات تخصصی خبرگان بانکداری و ارائه آن به سیستم بانکی کشور

مخاطبین

بانکی‌پدیا با هدف مدیریت دانش بانکی، پایگاهی برای کسب، ثبت، تسهیم و به‌کارگیری دانش بانکی در اختیار اساتید و متخصصین این حوزه قرار می‌دهد و در پی ارتقای سطح دانش فعالان و علاقمندان حوزه بانکی، محققین و دانشجویان این حوزه و در نهایت عموم افراد می‌باشد.

معرفی بانکی‌پدیا و اهداف آن

برای دست‌اندرکاران و متخصصینی که در حوزه پولی و بانکی به فعالیت‌های حرفه‌ای و پژوهشی اشتغال دارند بسیار اهمیت دارد که درک مشترک و برداشت یکسانی از عبارات، واژگان و مفاهیم خاص این حوزه فراهم بوده و مرجع قابل اتکایی به این منظور  وجود داشته باشد. اما برای حصول به درک مشترک، لازم است  تا محیطی برای هم‌اندیشی و هم‌افزایی دانش تخصصی و به اشتراک‌گذاری یافته‌ها ایجاد گردد. همچنین، فضایی امن و تخصصی برای بحث و بررسی سیاست‌ها، مقررات و دستورالعمل‌های نظارتی توسط صاحبنظران و خبرگان برگزیده در این حوزه مورد نیاز می‌باشد. در پاسخ به این نیاز دانشنامه تخصصی پولی و بانکی با همکاری پژوهشکده پولی و بانکی و شرکت خدمات انفورماتیک شکل گرفته است.

‌مأموریت بانکی‌پدیا ایجاد دانشنامه‌ای است باکیفیت و قابل اتکا جهت بهره‌برداری در حوزه‌های پژوهشی و حرفه‌ای و همچنین ارتقای سطح آگاهی و دانش پولی و مالی از طریق ایجاد یک فضای آزاد، همگانی، و قابل اطمینانِ برخط که در آن اطلاعات جمع‌آوری، نگهداری، و به اشتراک ‌گذاشته می‌شود.

اهداف این دانشنامه ‌عبارت‌اند از:

• فراهم‌سازی بستری برای مدیریت دانش پولی و مالی با تمرکز بر بانکداری،

• ایجاد فضایی امن و تخصصی برای بحث و بررسی ‌مسائل پولی و بانکی،

• استانداردسازی و یکپارچه‌سازی مفاهیم و تعاریف پولی و بانکی

توسعه و گسترش این دانشنامه مرهون مشارکت فعال کاربران خصوصاً کاربران صاحب‌نظر و باتجربه در حوزه‌های مالی و بانکی می‌باشد. کاربرانی که در صفحات بحث و بررسی مشارکت فعالی داشته باشند، به عنوان کاربر تأیید شده در این دانشنامه توسط سیستم شناسایی شده و می‌توانند به تولید و ویرایش محتوا بپردازند.

ویژگی های بانکی‌پدیا

از آنجا که هدف  بانکی‌پدیا تهیهٔ یک دانشنامهٔ تخصصی است، وجود تعاریف دقیق و رعایت حدود و ثغور مفاهیم بسیار اهمیت دارد. بر این اساس برای درک درست ساختار سلسله‌مراتبی مفاهیم، در پروژهٔ بانکی‌پدیا ارتباط مفاهیم به کمک خوشه‌های مفهو‌می تعریف می‌شود. براین‌اساس در بانکی‌پدیا هر مفهوم نه به‌عنوان مفهومی جداگانه، بلکه به‌صورت یک بلوک مفهو‌می مشتمل بر والد - که بیانگر مفهو‌می است که واژهٔ موردنظر از آن نشأت گرفته و عام‌تر است - و فرزندان که بر حالت‌های مختلف و صورت‌های متنوع در ذیل مفهوم موردنظر دلالت دارد، تعریف می‌شود.

با نگاهی به مباحثی که اخیرا در عرصه وب معنایی  Semantic Web  مطرح می شود می توان ادعا کرد که برای ارتباط بین مفاهیم دو رویکرد وجود دارد. نخست رویکرد متمایل به تاکسونومی Taxonomy است که در آن تا کید بر روابط سلسه مراتبی است . دوم رویکرد تیساروس Thesaurus  است که در آن  فارغ از روابط سلسله مراتبی هدف برشمردن همه گونه ارتباطات ممکن به صورت جامع و فراگیر می باشد.

واقعیت آن است که هر دو این رویکردها در حوزه مالی و بانکی قابل استفاده می باشند. به عنوان مثال در زمینه تبادل اطلاعات مالی بر بستر وب از زبان توسعه پذیر کسب و کار استفاده می شود که مبتنی بر تاکسونومی مفاهیم مالی است حال آن که برای تعریف خصوصا ایزارها و محصولات مالی چارچوبی که اخیرا تعریف شده و در حال گسترش می باشد آنتولوژی صنعت بانکداری یا FIBO می باشد که  عمدتا مبتنی بر رویکرد تیساروس است. 

این دو رویکرد را می توان در ارای فیلسوف شهیر ایرانی  ملا صدرا در قالب تعریف  به حد و تعریف به رسم مشاهده کرد. تعریف به حد بر تمایز یک مفهوم در قبال سایر مفاهیم  متمرکز بوده و متمایل به رویکرد تاکسونومی است. حال آن که در تعریف به رسم تاکید بر ویژگی های هر مفهوم بوده و لدا به نگاه مبتنی بر ربطه سلسله مراتبی نزدیک تر است. بنا براین می توان ادعا کرد  بین این دو رویکرد تقابلی نبوده و آنها را می توان مکمل در نظر گرفت. در این دانشنامه رویکرد ما تمرکز به رابطه سلسله مراتبی بین مفاهیم است که در خوشه‌های مفهومی متبلور شده است.

حامیان