اعتبارات اسنادی (Letter of Credit)
مفهوم:
والد:
بعد:
فرزند:
لید
اعتبار اسنادی ابزاری اعتباری است که بانک برای تضمین پرداخت‌ها به نفع مشتری خود صادر می‌کند تا برای ایفاء تعهدات وی به ذینفع (فروشنده) که به طور طبیعی در مقام شخص ثالث یا در برخی مواقع به نفع مشتری دیگر مطرح می‌شود، در یک بازه زمانی مشخص و تحت شرایط ویژه مورد استفاده قرار گیرد. اعتبار اسنادی، جایگزین اعتبار طرف دیگر می‌شود که مجاز به تکمیل سند اعتباری در وجهی مشخص است و این وجه توسط بانک گشایش‌کننده قابل پرداخت می‌باشد. اعتبار اسنادی به طور گسترده در بانکداری مورد استفاده قرار می‌گیرد و منشأ آن مقارن با بوجود آمدن اعتبار اسنادی تجاری در حوزه تأمین مالی تجاری بوده است. اعتبار اسنادی از لحاظ ویژگی‌هایی همچون زمان پرداخت، دسترسی به نقدینگی، فسخ و غیره به انواع اعتبار اسنادی دیداری، یوزانس (نسیه)، مدت‌دار، فاینانس، ریفایناس، برگشت‌پذیر و برگشت‌ناپذیر تقسیم‌بندی می‌شود.
تعریف به حد
اعتبار اسنادی یکی از انواع شیوه‌های پرداخت بین‌المللی است که به منظور حل مسأله عدم انطباق زمانی تمایلات خریدار و فروشنده در پرداخت وجه و مبادله اسناد حمل کالا عملاً بانک‌های طرفین به عنوان متعهدین نیابتی، فرایند تجارت را تسهیل می‌کنند به طوری که بانک صادرکننده اعتبار (بانک گشایش کننده) تعهدات خریدار را نزد بانک فروشنده برعهده می‌گیرد، تا در شرایط مبادله و انتقال اسناد حمل و مالکیت کالا که مورد درخواست متقاضی اعتبار است، مطالبات ذینفع یا فروشنده را بپردازد.
وجوه افتراق یا شقوق مختلف
اعتبار اسنادی در کنار پرداخت نقدی، تعهد پرداخت بانکی، حساب باز و وصولی اسنادی از انواع شیوه‌های پرداخت بین‌الملل تلقی می‌گردد که از لحاظ مفاهیم، شرایط و ابزارهای مورد استفاده با یکدیگر متفاوت می‌باشد. اعتبار اسنادی ابزاری اعتباری است که بانک برای تضمین پرداخت‌ها به نفع مشتری خود صادر می‌کند تا برای ایفاء تعهدات وی به ذینفع (فروشنده) که به طور طبیعی در مقام شخص ثالث یا در برخی مواقع به نفع مشتری دیگر مطرح می‌شود، در یک بازه زمانی مشخص و تحت شرایط ویژه مورد استفاده قرار گیرد. اعتبار اسنادی سندی از یک بانک به بانک دیگر که پرداخت مبلغ مشخصی به شخص نامبرده در سند را بر اساس شرایط مشخص شده‌ای مجاز می‌سازد و با سایر شیوه‌های پرداخت متفاوت است.
فهرست مطالب
محتویات
- ۱ مقدمه
- ۲ ۲.تعریف
- ۳ ۳.ضرورت و هدف
- ۴ ۴. عملیات اعتبار اسنادی
- ۵ ۵. انواع اعتبار اسنادی
- ۵.۱ ۱-۵. اعتبار دیداری
- ۵.۲ ۲-۵. اعتبار اسنادی با پرداخت تأخیری
- ۵.۳ ۳-۵. اعتبار اسنادی یوزانس (نسیه)
- ۵.۴ ۴-۵. اعتبار اسنادی قابل انتقال
- ۵.۵ ۵-۵. اعتبار اسنادی غیر قابل انتقال
- ۵.۶ ۵-۵. اعتبار اسنادی اتکایی
- ۵.۷ ۶-۵. اعتبار اسنادی ماده قرمز
- ۵.۸ ۶-۵. اعتبار اسنادی ماده سبز
- ۵.۹ ۷-۵. اعتبار اسنادی گردشی
- ۵.۱۰ ۸-۵. اعتبار اسنادی تأییدشده
- ۵.۱۱ ۹-۵. اعتبار اسنادی تأییدنشده
- ۵.۱۲ ۱۰-۵. اعتبار اسنادی برگشت‌پذیر
- ۵.۱۳ ۱۰-۵. اعتبار اسنادی برگشت‌ناپذیر
- ۵.۱۴ ۱۱-۵. اعتبار اسنادی فاینانس
- ۵.۱۵ ۱۱-۵. اعتبار اسنادی ریفاینانس
مقدمه
برخلاف معاملات داخلی، در فروش کالاها به صورت فرامرزی، فروشنده و خریدار خارجی ممکن است هیچ‌گونه معامله کسب وکار اولیه‌ای با یکدیگر نداشته یا فروشنده و خریدار خارجی ممکن است هیچ اطلاعی درباره طرف تجاری مقابل نداشته باشد. لذا در اینگونه موارد ریسک معامله بسیار بالا می‌باشد و از آنجائیکه فروشنده و خریدار به دلیل فاصله جغرافیایی توان مبادله کالاها و پرداخت را بدون کمک اشخاص ثالث انجام ندارند، لذا اعتبار اسنادی به عنوان یکی از رایج‌ترین روش‌های پرداخت در تجارت بین‌الملل مطرح شده و به عنوان رگ حیات بازرگانی بین‌الملل تلقی می‌شود. اعتبار اسنادی در قالب مقررات متحدالشکل برای اولین بار در سال ۱۹۳۳ میلادی پایه‌گذاری شد. سپس در سال‌های ۱۹۵۱ (کد:UCP No.151,1951) ،۱۹۶۲ (کد: UCP No.222, 1962)، ۱۹۷۴(کد: UCP No.290,1974)، ۱۹۸۳ (کد:UCP No.400, 1983)، ۱۹۹۳ (کد:UCP No.500, 1993)، ۲۰۰۷ (کدUCP No.600, 2007) ) مورد تجدید نظر قرار گرفت. این مقررات با عنوان (UCP-500) و (UCP-600) از اول ژانویه ۱۹۹۴ برای پیاده‌سازی در اختیار بانک‌ها قرار گرفت.
۲.تعریف
اعتبار اسنادی، تعهدی است که بانک خریدار یا بانک گشایش‌کننده اعتبار بر عهده می‌گیرد، تا در قبال اخذ اسناد حمل و مالکیت کالا که مورد درخواست متقاضی اعتبار است، مطالبات ذینفع یا فروشنده را پرداخته و یا پس از قبولی برات (اعتبار اسنادی غیردیداری) و مبادله اسناد حمل و مالکیت بانک دیگری را مأمور این عملیات نماید. به طور کلی می‌توان گفت که در مقایسه با روش‌های دیگر، سیستم پرداخت در اعتبار اسنادی به گونه‌ای است که علی‌رغم وجود نقاط ضعف، تقریباً موازنه منافع را برقرار نموده و می‌تواند منافع هر دو طرف معامله را حفظ نماید.
۳.ضرورت و هدف
در عرصه تجارت بین‌الملل (بعض تجارت داخلی)، واردکننده کالا عموماً تمایل دارد پس از دریافت کالا، وجه را به فروشنده پرداخت کند یا این که ترجیح می‌دهد تا قبل از انتقال مالکیت کالا، از پرداخت وجه آن خودداری کند. از طرف دیگر، فروشنده نیز مایل است وجه کالایی را که می‌فروشد، پیش از آن که اختیار کالا از دست وی خارج شود، دریافت کند. ضرورت پیدایش اعتبار اسنادی در واقع در همین نقطه مستتر است. به عبارت دیگر، شکاف زمانی میان زمان پرداخت و زمان مبادله اسناد حمل و ملکیت نوعی ریسک را به یکی از طرفین تجارت تحمیل نموده که به منظور حداقل‌سازی ریسک مذکور اعتبار اسنادی بانکی در فرآیند داد و ستدهای بین‌المللی بین خریدار و فروشنده مورد استفاده قرار گرفت تا خریدار و فروشنده از طریق بانک‌های عامل خود نسبت به ریسک‌های دوگانه عدم تسویه ثمن معامله و نیز عدم انتقال اسناد حمل و مالکیت متعهد شوند. در همین راستا، اتاق بازرگانی بین‌المللی اقدامات لازم برای تدوین مقررات اعتبار اسنادی را آغاز نمود و هر چند سال یک بار نیز به بازنگری در آن پرداخت.
نظر به این که روش پرداخت از طریق شیوه اعتبار اسنادی، در حال حاضر متداول‌ترین و مهم‌ترین شیوه پرداخت در معاملات بین‌المللی است، اطلاع از نحوه اجرا و انواع و شرایط آن برای اشخاصی که مبادرت به واردات و صادرات یا داد و ستد می‌کنند، ضروری است. به همین خاطر نکات اساسی آن با توجه به آخرین ویرایش مقررات متحدالشکل اعتبار اسنادی (UCP-500) و (UCP-600) بررسی می‌گردد. هدف از بکارگیری اعتبار اسنادی آن است که به عنوان یکی از روش‌های مهم پرداخت کمک می‌کند تا ریسک‌های ناشی از عدم پرداخت وجه اعتبار یا عدم تحویل کالا در ازاء پرداخت وجه اعتبار کاهش یابد.
معاملات اعتبار اسنادی در سراسر دنیا بر اساس مقررات بین‌المللی متحدالشکل اعتبار اسنادی که توسـط اتـاق بازرگـانی بین‌المللی تدوین شده و هم چنین بر اساس ضوابط بین‌المللی مبتنی براین مقررات انجام می‌گیـرد، چرا که معاملات بازرگانی بین‌المللی به دلایل تفاوت‌هـای فرآینـدهای تجـاری و قـوانین و مقررات بازرگانی در مقایسه با معاملات بازرگانی داخلی اساساً ریسک بیشتری دارند. بنابراین برای بازرگانان اجتناب از ریسک‌های مذکور بسیار مهم است، چرا که وجه اعتبار در تجارت بین‌الملل عموماً پس از حمل کالا دریافت می‌شود و دیگر این که کالاهای دریافـت شـده (مقدار، کیفیت، نوع، شیوه بسته‌بندی، شیوه حمل، مکان تولید، زمان تولید،...) و شرایط اعتبار (پرداخت با پیش پرداخت، پرداخت دیداری، اقساطی، مدت دار،...) باید مطابق با توافق طرفین و قرارداد فروش باشند.
۴. عملیات اعتبار اسنادی
به طور کلی در روش پرداخت از طریق اعتبار اسنادی، عناصر مختلفی به طور فعال حضور پیدا می‌کنند و فرآیند مبادله و نقل و انتقال اسناد حمل و کالا در قالب فرآیند مذکور انجام می‌پذیرد. ۱. بانک خریدار (بانک گشایش‌کننده اعتبار) ۲. بانک فروشنده (بانک کارگزار) ۳. خریدار ۴. فروشنده ۵. شرکت حمل و نقل ۶- شرکت بیمه ۷- شرکت بازرسی ۸- اتاق بازرگانی (جهت تأیید گواهی‌های تولید، مبداء، بهداشت) ۹- بانک‌های واسط ۱۰- مرجع حل اختلاف در ابتدای امر، خریدار درخواست پروفرما را برای فروشنده ارسال می‌کند و فروشنده پس از دریافت آن پروفرما را برای خریدار ارسال می‌نماید. سپس، خریدار با دریافت پروفرما اقدام به درخواست برای گشایش اعتبار در بانک خریدار به عنوان بانک گشایش‌کننده اعتبار می‌کند و در ادامه بانک خریدار به بانک فروشنده یا بانک کارگزار اعلام گشایش اعتبار اسنادی می‌کند و سپس بانک فروشنده، ابلاغیه اعتبار را برای فروشنده ارسال می‌نماید. فروشنده پس از دریافت ابلاغیه اعتبار، طی یک بازه زمانی مورد توافق کالا را تحویل شرکت حمل و نقل می‌دهد و کالا از سوی شرکت حمل و نقل حمل می‌گردد و همزمان با آن، بارنامه به عنوان یکی از اسناد مهم حمل، از سوی شرکت حمل و نقل در اختیار فروشنده قرار می‌گیرد. اسناد حمل از طرف فروشنده تحویل بانک فروشنده یا بانک کارگزار شده[۱۳] و پرداخت وجه (در شرایطی که اختیار مبادله و انطباق اسناد با بانک فروشنده باشد) کالا از سوی این بانک به فروشنده انجام می‌پذیرد. بانک فروشنده یا کارگزار که اسناد حمل را پیش از این دریافت کرده بود، آن را برای بانک خریدار یا گشایش‌کننده اعتبار ارسال می‌کند و بانک خریدار یا گشایش‌کننده اعتبار، اسناد حمل را تحویل خریدار داده و پس از دریافت وجه اعتبار (در صورت گشایش اعتبار دیداری) مبلغ تعهدی به بانک فروشنده را می پردازد. در خاتمه کار، خریدار پس از دریافت اسناد حمل، به گمرک مراجعه می‌کند و کالا را ترخیص می‌کند. لذا، جریان پولی برای پرداخت و جریان کالایی و اسناد حمل برای تحویل کالا در یک مسیر منظم به پرداخت وجه معامله و ترخیص کالا منتهی می‌گردند.
اولین گام در این راستا، توافق بر روی شرایط پرداخت به عنوان اعتبار اسنادی در انتقال تجارت بین‌الملل بوده و سپس صادرکننده و واردکننده قرارداد را منعقد می‌کنند. هنگامی که قرارداد منعقد می‌شود، واردکننده از بانک خود درخواست می‌کند تا اعتبار اسنادی را به نفع صادرکننده گشایش کند. نمودار 1 جریان مبادله در قالب اعتبار اسنادی را نشان می‌دهد.
1.فروشنده (صادرکننده) و خریدار (واردکننده) وارد قرارداد فروش می‌شوند که شرایط پرداخت برای آن، اعتبار اسنادی است.
2.واردکننده (متقاضی) به بانک گشایش‌کننده (بانک واردکننده) درخواست می‌دهد تا اعتبار اسنادی را به نفع صادرکننده از طریق ارسال فرم درخواست گشایش اعتبار اسنادی صادر نماید.
3.بانک گشایش کننده تاییدیه اعتبار رسمی درخواست را پردازش کرده و حد اعتباری برای واردکننده را ایجاد می‌کند. (اگر حد اعتباری برای واردکننده از قبل ایجاد شده باشد، این فرآیند حذف خواهد شد.) بانک گشایش کننده، اعتبار اسنادی را به نفع صادرکننده (ذینفع) در حد اعتباری باقی‌مانده واردکننده گشایش می‌کند. اعتبار اسنادی به طور طبیعی به بانک ابلاغ‌کننده از طریق سیستم سوئیفت ارسال می‌شود.
4.هنگامی که بانک ابلاغ کننده، اعتبار اسنادی دریافت می‌کند، صحت اعتبار اسنادی را بررسی کرده و آن را برای ارائه به صادرکننده پرینت می‌گیرد. بانک ابلاغ کننده معمولا درکشور صادر کننده مستقر بوده و نقش آن، این است که صحت اعتبار اسنادی را بررسی کرده و آن را به صادرکننده طبق راهنمای آن توصیه می‌کند. اما، بانک ابلاغ‌کننده، هیچ الزامی را برای پرداخت برعهده نمی‌گیرد مگر آن که به عنوان بانک تاییدکننده ایفاء نقش کند.
5.هنگامی که صادرکننده اعتبار اسنادی را دریافت می‌کند، آن را بررسی کرده و در برابر قرارداد برای فروش مقایسه می‌کند. اگر نکته‌ای وجود داشته باشد که با قرارداد فروش تطبیق نداشته باشد، صادرکننده باید فورا با واردکننده در خصوص اصلاحات ضروری ارتباط برقرار کند. اگر همه جزئیات منطبق با قرارداد فروش باشد، آن گاه صادرکننده کالا را آماده کرده و برای حمل ارسال می‌کند و اسناد حمل را از شرکت حمل (متصدی حمل یا تحویل کالا) دریافت می‌کند.
6.ذینفع (صادرکننده) تمامی اسناد (معمولا بارنامه، فاکتور بازرگانی، گواهی بازرسی) مورد نیاز برای اعتبار اسنادی را مهیا کرده و آن ها را به بانک تعیین شده (معمولا بانک ابلاغ کننده) ارسال می‌کند. بانک تعیین‌شده در بسیاری از موارد اسناد را مورد مذاکره (خرید با تخفیف) قرار داده و به صادرکننده پرداخت می‌کند و لذا بانک تعیین شده در اینجا تبدیل به بانک مذاکره کننده می‌شود.
7.بانک تعیین‌شده، اسناد را به بانک گشایش‌کننده ارسال می‌کند.
8.بانک گشایش‌کننده اعتبار در دریافت اسناد، آن ها را بررسی خواهد کرد. (بانک گشایش‌کننده در عمل از واردکننده می‌خواهد تا اسناد را بررسی کرده و تصمیم می‌گیرد که آیا اسناد را پذیرش کند یا خیر). اگر اسناد با اعتبار اسنادی تطبیق داشته باشد، بانک گشایش کننده، اعلام قبولی[۱] را به بانک تعیین شده ارسال کرده و پرداخت را در سررسید انجام خواهد داد.
9.بانک گشایش‌کننده اسناد را به واردکننده زمانی تحویل می‌دهد که واردکننده تصمیم به پذیرش اسناد نماید. هنگامی که بانک گشایش‌کننده در ازاء دریافت و تطبیق اسناد، اقدام به پرداخت می‌کند، در ادامه واردکننده باید به بانک گشایش کننده وجه مذکور را بازپرداخت می‌نماید.
۵. انواع اعتبار اسنادی
تقسیماتی برای انواع مختلف اعتبار اسنادی وجود دارند که هریک بیان‌کننده ویژگی‌های خاصی از تعهدات پرداختی از سوی خریدار به فروشنده است.
۱-۵. اعتبار دیداری
اعتبار نقدی یا دیداری[۲] ، اعتباری است که پرداخت وجه معامله بلافاصله بعد از رویت اسناد و در صورت عدم مغایرت آن، به فروشنده (ذینفع اعتبار) تحقق می‌یابد. پرداخت دیداری به این معناست که پرداخت باید در ازای ارائه اسناد یا به شکل فوری انجام شود. در اعتباری دیداری، بانک گشایش‌کننده یا بانک تعیین‌شده به صورت دیداری پرداخت می‌کند. برات در اعتبار دیداری، ممکن است مورد استفاده قرار گیرد یا مورد استفاده قرار نگیرد.
۲-۵. اعتبار اسنادی با پرداخت تأخیری
در اعتبار اسنادی با پرداخت تأخیری یا مدت‌دار[۳]،ذینفع اعتبار پس از ارائه اسناد به بانک تعیین شده در صورت عدم مغایرت، در موعد تعیین شده، در آینده وجه معامله را دریافت خواهد کرد. به عنوان مثال اگر توافق شده باشد مبلغ اعتبار با پرداخت مدت‌دار ۱۲۹ روزه پرداخت شود، در موعد تعیین شده، بانک وجه اعتبار را به ذینفع اعتبار پرداخت می‌کند. نکته مهم این است که در این نوع از اعتبارات، برای پرداخت مدت‌دار، براتی صادر نمی‌گردد تا ذینفع اعتبار این امکان را داشته باشد تا در صورت احتیاج، با تنزیل برات، وجه معامله را دریافت نماید، به همین خاطر از نظر فروشنده یا ذینفع، این اعتبار یکی از نامناسب‌ترین روش‌های دریافت وجه کالاست، در حالی که برای متقاضی اعتبار یا خریدار چون هزینه ابطال تمبر و تهیه برات را ندارد، مناسب‌ترین روش به شمار می‌آید.
۳-۵. اعتبار اسنادی یوزانس (نسیه)
در اعتبار اسنادی یوزانس[۴] (نسیه)، یوزانس طبق تعریف به معنای معامله نسیه تضمین شده است. در این گونه معاملات نیز فروشنده برای دریافت وجه معامله مهلتی را به خریدار می‌دهد. هزینه یوزانس همان بهره‌ای است که متقاضی اعتبار یا خریدار کالا باید علاوه بر قیمت کالا به واسطه مهلت پرداخت وجه به فروشنده بپرازد. معمولاً فروشندگان کالا با اخذ تضمین لازم به معاملات یوزانس مبادرت می‌ورزند. به همین خاطر درخواست افتتاح اعتبار برگشت‌ناپذیر و تأیید شده می‌نمایند. فرق اعتبار اسنادی نسیه با اعتبار اسنادی مدت‌دار آن است که در معاملات یوزانس یا نسیه، کشیدن برات از طرف ذینفع اعتبار به عهده متقاضی اعتبار الزامی است.
۴-۵. اعتبار اسنادی قابل انتقال
اعتبار اسنادی قابل انتقال[۵] ، اعتباری است که در آن ذینفع حق انتقال کلی یا بخشی از منافع اعتبار را به شخص یا اشخاص ثالث در درگاه بانک ابلاغ کننده یا بانک ثالث دارد. دستورالعمل اجرایی ماده 38 از مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی (UCP 600) تعریف می‌کند که اعتبار قابل انتقال، اعتباری است که به طور مشخص بیان می‌کند این اعتبار قابل انتقال است. اعتبار قابل انتقال ممکن است به طور کلی یا به طوری بخشی به ذینفع دیگر (ذینفع دوم) بنا به درخواست ذینفع (ذینفع اولیه) منتقل شده و در دسترس وی قرار گیرد. فروشنده و خریدار بر مساله اعتبار اسنادی قابل انتقال توافق کرده و سپس خریدار (متقاضی) به بانک گشایش کننده آموزش می‌دهد تا اعتبار را در شکل و قالب قابل انتقال گشایش نماید.
۵-۵. اعتبار اسنادی غیر قابل انتقال
در اعتبارات اسنادی غیرقابل انتقال منافع اعتبار از جانب ذینفع قابل انتقال به شخص یا اشخاص ثالث نیست. اگر در شرایط اعتباری عبارت غیر قابل انتقال قید نگردد، آن اعتبار غیر قابل انتقال تلقی شده و ذینفع اعتبار نیز حق واگذاری کل یا بخشی از منافع اعتبار را به نفع اشخاص ثالث ندارد.
۵-۵. اعتبار اسنادی اتکایی
اعتبار پشت به پشت[۶] (اتکایی)، اعتباری است که به عنوان وثیقه برای اعتبار دیگر عمل می‌کند و اعتبار اسنادی ثانویه‌ای است که توسط ذینفع اعتبار اسنادی اولیه گشایش یافته و ذینفع آن نیز تأمین‌کننده اولیه و اصلی کالا یا خدمات می‌باشد. در شرایطی که ذینفع اعتبار اسنادی اولیه شخصاً قادر به تأمین کل یا بخشی از موضوع قرارداد نبوده عملاً می‌تواند با اتکاء به اعتبار اولیه گشایش یافته به نفع خود، یک اعتبار اسنادی دوم به نفع تأمین و عرضه کننده اولیه کالا یا خدمت (شخص ثالث) گشایش نماید. اعتبارات اسنادی ثانویه مذکور که توسط واسطه تأمین کالا یا خدمت (ذینفع اعتبار اولیه) در وجه عرضه‌کننده اصلی گشایش یافته از نوع اعتبار اسنادی اتکایی تلقی می‌شوند.
۶-۵. اعتبار اسنادی ماده قرمز
اعتبار اسنادی ماده قرمز[۷] یا اعتبار اسنادی با شرط قرمز به اعتباری گفته می‌شود که ذینفع اعتبار می‌تواند قبل از ارسال کالا، وجوهی را تحت شرایطی به صورت پیش‌پرداخت (حداکثر تا تمام وجه اعتبار)، از بانک ابلاغ‌کننده یا تأیید کننده دریافت نماید. علت این نام‌گذاری آن است که نخستین بار که این اعتبار گشایش یافت، بانک گشایش‌کننده اعتبار جهت جلب توجه بانک ابلاغ کننده، آن قسمت از متن قرارداد را در شرایط اعتبار که پرداخت مقداری از وجه اعتبار به عنوان پیش‌پرداخت به ذینفع مجاز داشته بود، با جوهر قرمز نوشته بود.
۶-۵. اعتبار اسنادی ماده سبز
اعتبار اسنادی ماده سبز مانند اعتبار اسنادی ماده قرمز است، با این تفاوت که پیش‌پرداخت به ذینفع برای کالاهایی صورت می گیرد که به نام بانک به انبار سپرده و رسید انبار آن به نفع بانک صادرشده باشد. مالکیت چنین کالاهایی با بانک خواهد بود. هنگامی که کالا برای حمل آماده می‌شود، بانک برگه ترخیص انبار را صادر نموده و آن را به نام خود در اختیار حمل‌کننده قرار می‌دهد و از طریق بارنامه، مالکیت آن را به نام خود در‌می‌آورد. دقت بانک گشایش‌کننده «اعتبار اسنادی سبز» در پیگیری تمام مراتب کار مهم است تا نهایتاً اطمینان حاصل شود که در هیچ یک از مراحل، کالا از تملک بانک خارج نمی‌گردد.
۷-۵. اعتبار اسنادی گردشی
اعتبار گردشی [۸] می‌تواند برای ممانعت از نیاز به تکرار گشایش و ابلاغ اعتبارات مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین برای حمل منظم و مرتب به کار می رود. این نوع اعتبار تصریح می‌کند که چه به صورت خودکار یا تحت شرایط معین گردشی می‌باشد. اعتبار اسنادی گردشی، اعتباری است که پس از هر بار استفاده ذینفع و مبادله اسناد، اعتبار مجدداً در وجه ذینفع و در همان موضوع و شرایط قبلی اعتبارات اسنادی بین بانک‌های عامل احیاء و برقرار می‌شود، بدون آن که نیاز به دستور مجددی باشد. به موجب این اعتبار به محض این‌که فروشنده اسناد حمل را ارائه داد و اعتبار فعال گردید، عین آن اعتبار مجدداً برای ذینفع مفتوح می‌گردد.
۸-۵. اعتبار اسنادی تأییدشده
اعتبار اسنادی تأیید شده[۹] اعتباری است که پرداخت وجه معامله از طرف بانک ابلاغ‌کننده یا یک بانک ثالث مورد قبول فروشنده مورد تعهد قرار می‌گیرد.
۹-۵. اعتبار اسنادی تأییدنشده
اعتبار اسنادی تأیید نشده [۱۰] نیز صرفاً با تأیید بانک گشایش‌کننده اعتبار و بدون نیاز به تأیید بانک ثالث گشایش و ابلاغ می‌شود. در اعتبارات اسنادی تأیید شده بانک تایید کننده حق رجوع را ندارد.
۱۰-۵. اعتبار اسنادی برگشت‌پذیر
در اﻋﺘﺒﺎر اﺳﻨﺎدی ﺑﺮﮔﺸﺖﭘﺬﯾﺮ[۱۱] ، ﺧﺮﯾﺪار ﺣﻖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﺮاﯾﻂ اﻋﺘﺒﺎر ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﻓﺴﺦ اﻋﺘﺒﺎر را دارد، ﺑﺪون آن ﮐﻪ ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ ﺟﻠﺐ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻓﺮوﺷﻨﺪه (ﺻﺎدر ﮐﻨﻨﺪه) داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. اعتبار اسنادی برگشت‌پذیر خریدار از اختیارات بیشتری برخوردار است و عملاً خریدار حق تغییر شرایط اعتبار یا حتی فسخ اعتبار را دارد، بدون آن‌که لزومی به جلب موافقت فروشنده (صادرکننده) داشته باشد.
۱۰-۵. اعتبار اسنادی برگشت‌ناپذیر
در اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺮﮔﺸﺖﻧﺎﭘﺬﯾﺮ خریدار مجاز به فسخ یا تغییر شرایط اعتبار اسنادی نبوده و ﻓﺮوﺷـﻨﺪه نیز از ﺗﻌﻬﺪ ﭘﺮداﺧﺖ ﺑﺎﻧﮏ خریدار ﮐﻪ ﺟﺪای از ﻗﺮارداد ﻣﺒﻨﺎی اﻋﺘﺒﺎر اﺳﺖ، ﻣﻨﺘﻔﻊ ﻣﯽﺷﻮد. در اعتبار اسنادی برگشت‌ناپذیر هرگونه تغییر شرایط در اعتبار یا فسخ آن از جانب خریدار یا بانک گشایش‌کننده اعتبار موکول به موافقت و رضایت فروشنده (ذینفع) و یا بانک ابلاغ‌کننده بوده و بانک گشایش‌کننده اعتبار قطعاً متعهد به پرداخت وجه یا معامله اسناد ارائه شده توسط ذینفع در صورت احراز کلیه شرایط (اعتبار) می‌باشد.
۱۱-۵. اعتبار اسنادی فاینانس
اعتبار اسنادی فاینانس[۱۲] در مواقعی مورد استفاده بوده که فروشنده کالا حاضر به قبول اعتبار اسنادی مدت‌دار نمی‌گردد و خریدار به خاطر فقدان نقدینگی یا به دلیل شرایط ارزی قادر به افتتاح اعتبار اسنادی دیداری نمی‌باشد، معمولاً خریدار از یکی از بانک‌های عامل موضوع اعتبار اسنادی درخواست می‌کند که وارد معامله شده و وجه معامله را نقداً به فروشنده پرداخت کنند و در سررسید اعتبار، اصل و بهره آن را دریافت یا اعتبار گشایش شده را به نفع خود تنزیل و بهره و کارمزد آن را دریافت نمایند. در چنین شرایطی بانک مذکور به عنوان تأمین‌کننده مالی یا سرمایه‌گذار تلقی می‌شود.
۱۱-۵. اعتبار اسنادی ریفاینانس
اعتبار اسنادی ریفاینانس [۱۳]در مواقعی مورد استفاده بوده که فروشندگان از فروش کالا به صورت مدت‌دار خودداری می‌نمایند یا بهره بالایی را مطالبه می‌کنند. در چنین شرایطی بانک‌های عامل از خدمات اعتباری بانک‌های ثالث از طریق خطوط اعتباری به منظور تأمین مالی مدت‌دار یک اعتبار اسنادی خاص و یا مجموعه مبادلات اعتباری میان دو بانک گشایش‌کننده و ابلاغ‌کننده استفاده می‌نماید. اعتبار اولیه مذکور توسط بانک ثالث و جهت تأمین مالی اعتبارات اسنادی مدت‌دار بانک گشایش‌کننده ارائه شده و بانک‌های ابلاغ‌کننده نیز وجوه اعتبارات اسنادی را پس از مبادله اسناد حمل از بانک ثالث (بانک تأمین مالی‌کننده اولیه) دریافت می‌نمایند. بانک گشایش‌کننده نیز نقش تأمین مالی‌کننده ثانویه (ریفاینانسور) را برای واردکننده و یا متقاضی اعتبار اسنادی به عهده دارد. البته در سررسید اعتبارات مذکور بانک گشایش‌کننده مسئولیت دریافت اصل، کارمزد، هزینه بیمه اعتبار و بهره آن را از متقاضی و تسویه آن را با بانک ثالث (تأمین مالی کننده اولیه) به عهده دارد.
جستارهای وابسته
- پرداخت بین‌الملل
- پرداخت نقدی
- تعهد پرداخت بانکی
- حساب باز
- وصولی اسنادی
پانویس/ پاورقی
منابع
- Collyer, G.(2007), The guide to documentary credits (3rd ed., p. 2). ifs School of Finance, Cantebury, UK.
- Kim, S. M. (2020). Payment Methods and Finance for International Trade, Springer, ISBN: 9789811570384,9789811570391.
- Seyoum, B. (2009). Export-import theory, practices, and procedures (2nd ed., p. 254). USA: Routledge, New York.
پیوند به بیرون
الگوهای ناوبری
رده