عاریه (Ariya)
عاریه عبارت است از اینکه شخصی عین مال خود را در اختیار شخص دیگر تا مدت معلوم برای رفع حاجت وی قرار میدهد و منفعت آن نصیب شخص عاریهگیرنده میشود. اساس و بنای قرارداد عاریه در گرفتن سود و منفعت توسط عاریهدهنده نیست. از اینرو در دستهبندی عقود، عاریه در کنار عقودی همچون قرضالحسنه، هبه، صدقه و وقف از جمله عقود غیرانتفاعی به حساب میآید.
English Definition1: bai‘ al-‘ariyah A sale deal of fruit-on-the trees (usually dates) in which some trees in the garden are not part of the sale deal but are donated by the owner to the poor who can exchange fresh fruit of these trees for dry fruit (dates) for their household consumption and not for further sale. This type of deal is an exception to the general law of sale whichprohibits exchange of fresh fruit for dry fruit. It is also known as bai‘ al- ‘arayah.
English Definition2: Al-‘Aariyah means loan of a particular piece of property, the substance of which is not consumed by its use, without anything taken in exchange, In other words, it is the gift of usufruct of a property or commodity that is notconsumed on use. It is different from Qard that is the loan of fungible objects which are consumed on use and in which the similar and not the same commodity has to be returned. It is also a virtuous act like Qard. The borrowed commodity is treated as liability of the borrower who is bound to return it to its owner.
English Definition3: Ariya , Loan, which means to give any non-fungible commodity to another for use, without taking any return for its use.
- منبع اول: عاریه یک معامله فروش میوه بالای درختان (معمولاً محصول خرما) است که در آن برخی از درختان در باغ، بخشی از معامله نیستند اما توسط مالک به فقرایی اهدا میشوند که میتوانند میوههای تازه این درختان را با میوههای خشک (خرما) برای مصرف خانگی خود و نه برای فروش بیشتر مبادله کنند. این نوع از مبادلات به عنوان یک استثناء برای قانون عمومی فروش به حساب میآید که مبادله میوه تازه را با میوه خشک ممنوع میکند. این نوع معامله با عنوان بیعالعاریه شناخته میشود.
- منبع دوم: عاریه به معنای اعطاء تسهیلات نوع خاصی از اموال است که به واسطه کاربرد آن مصرف نمیشود و در ازاء آن چیزی دریافت نمیشود. به عبارت دیگر، هدیه استعمال اموال یا کالایی است که بر حسب نوع کاربرد مصرف نمیشوند. عاریه متفاوت از قرض است و مختص تسهیلات اعطایی بابت اشیاء قابل تعویض بوده است که بر حسب نوع کاربرد مورد مصرف قرار میگیرند و در آن کالای مشابه باید عودت داده شود. این موضوع نیز یک کار فداکارنه مانند قرض به حساب میآید. کالای قرض گرفته شده به عنوان بدهی قرضگیرنده است که باید آن را به مالک خود برگرداند.
- منبع سوم: عاریه، به عنوان تسهیلات به معنای ارائه هر کالای قابل تعویض به فرد دیگر برای استفاده است که به واسطه استفاده از آن هیچ عایدی از گیرنده کالا دریافت نمیشود.
Reference Address1: Akram Khan , Muhammad.(2003). Islamic economics and finance: A Glossary. London: Routledge , Taylor & Francis Group.
Reference Address2: Ayub, Muhammad.(2018).Islamic Banking and Finance: Theory and Practice. The State Bank of Pakistan, Knowledge Centre\Glossary ,from Link: http://www.sbp.org.pk/IB/Gloss.asp
Reference Address3: Institute of Islamic Banking and Insurance(IIBI).(2018). Glossary of Financial Terms.UK, Middlesex ,from link : http://www.islamic-banking.com/explore/glossary/glossary-financial-terms-A.
- تعریف فارسی اول: عاریه عبارت است از مسلط کردن بر عین تا به طور تبرع از آن انتفاع برده شود و یا عقدی است که نتیجهاش این است و یا نتیجه اش تبرع به منفعت است. و عاریه از عقود است، که احتیاج به ایجاب دارد با هر لفظی که عرفاً در این معنی ظهور داشته باشد ـ مانند قول شخص: «به تو عاریه دادم» یا «به تو اذن دادم که از آن انتفاع ببری» یا «انتفاع ببر از آن» یا «بگیر آن را تا از آن انتفاع ببری» و مانند اینها. و به قبول احتیاج دارد، که عبارت از هر چیزی است که مفید رضایت به آن باشد. و جایز است که قبول، با فعل باشد؛ به این ترتیب که بعد از آن که عاریهدهنده به این عنوان ایجاب را گفت، عاریهگیرنده آن را بگیرد.
- تعریف فارسی اول: عاریه عقدی است که به موجب آن احد طرفین به طرف دیگر اجازه میدهد که از عین مال او مجاناً منتفع شود.عاریهدهنده را معیر و عاریهگیرنده را مستعیر گویند.
- آدرس منبع فارسی اول: امام خمینی(س). (۱۳۹۲). ترجمۀ تحریرالوسیله حضرت امام خمینی رهبر کبیر انقلاب اسلامی (ره)، ج ۱. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س).
- آدرس منبع فارسی دوم: معاونت پژوهش، تدوین و تنقیح قوانین و مقررات، ریاست جمهوری. (۱۳۸۸). مجموعه قانون مدنی. تهران: ریاست جمهوری، معاونت پژوهش، تدوین و تنقیح قوانین و مقررات.
این متن یک نوشتار تعریف است.