توصیه‌های گروه ویژه اقدام مالی (FATF Recommendations)

مفهوم:

والد:

بعد:

فرزند:

---

لید

توصیه‌های کارگروه ویژه اقدام مالی یکی از ارکان کارگروه ویژه اقدام مالی محسوب می‌شود و چارچوبی است جامع و سازگار که به موجب آن سنجه‌هایی ارائه می‌شود تا کشورهای مختلف به کمک آن بتوانند با پولشویی و تأمین مالی تروریسم مبارزه کنند.

تعریف به حد

چهل توصیه کارگروه ویژه اقدام مالی یکی از ارکان کارگروه اقدام مالی است که با سایر ارکان از جمله سازمان‌های گروه ویژه اقدام مالی، فرآیندهای سازمانی و ارزیابی کشورها تفاوت دارد.

وجوه افتراق یا شقوق مختلف

توصیه‌های کارگروه ویژه اقدام مالی یکی از ارکان کارگروه اقدام ویژه مالی است که در کنار سایر ارکان از جمله سازمان‌های گروه ویژه اقدام مالی، فرآیندهای سازمانی در گروه ویژه اقدام مالی و ارزیابی کشورها در گروه ویژ‌ه اقدام مالی طبقه‌بندی می‌شود. این توصیه‌ها تفاوت زیادی با سایر ارکان دارد بدین صورت که این توصیه‌ها سنجه‌هایی را ارائه می‌کند که به کمک آن‌ها سایر ارکان از جمله ارزیابی سایر کشورها راحت‌تر انجام شود.

فهرست مطالب

پیشینه:

کارگروه ویژه اقدام مالی (FATF) در واقع یک سازمان فراملی است که در سال ۱۹۸۹ با نگرش مبارزه با پولشویی تاسیس شد. به کارگروه ویژه اقدام مالی مسئولیت داده شد تا تکنیک‌ها و روندهای پولشویی را در کنار بررسی اقداماتی در دستور کار قرار دهد که پیش از این در سطح ملی و بین‌المللی انجام می‌شد و سنجه‌هایی را که برای مبارزه با پولشویی مورد نیاز بوده را تدوین کند. درآوریل سال ۱۹۹۰، کمتر از یک سال پس از ایجاد کارگروه ویژه اقدام مالی، گزارشی شامل چهل توصیه منتشر شد که باهدف ارائه برنامه جامع مورد نیاز برای مبارزه با پولشویی تهیه گردید.

این توصیه‌ها در حال حاضر مبنای تمامی مقررات پولشویی در سطح جهانی را تحت‌الشعاع قرار داده و این توصیه‌ها به عنوان توصیه‌های اصلی به طور عمده به عنوان الزامات کلیدی در این زمینه در نظر گرفته شده‌اند. در سال ۲۰۰۱، توسعه استانداردها در زمینه مبارزه با تامین مالی تروریسم به ماموریت‌های کارگروه ویژه اقدام مالی اضافه شد تا نقش آن را فراتر از ممانعت از پولشویی توسعه دهد. در اکتبر ۲۰۰۴، کارگروه ویژه اقدام مالی توصیه نهم ویژه را نیز منتشر نمود که بیشتر بر تقویت استانداردهای بین‌المللی توافق شده برای مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم تاکید داشته و منتج به ایجاد توصیه‌های ۴۰ به علاوه ۹ گانه گردید. در فوریه ۲۰۱۲، کارگروه بازبینی کامل بر روی استانداردها را انجام داد و توصیه‌های بازبینی شده ۴۰ گانه را تکمیل و منتشر کرد. در ۱۵ فوریه ۲۰۱۲، اعضاء کارگروه مجموعه‌ای از توصیه‌های چهل‌گانه بازبینی شده و بروزشده را پذیرفتند و منع تامین مالی سلاح‌های کشتارجمعی را به توصیه‌های مذکور افزودند.

تغییرات در نسخه بروزشده توصیه‌ها:

در ۱۵ فوریه ۲۰۱۲، اعضاء کارگروه مجموعه‌ای از توصیه‌های چهل‌گانه بازبینی شده و بروز شده را پذیرفتند و منع تامین مالی سلاح‌های کشتارجمعی را به توصیه‌های مذکور افزودند. الزامات جدید با این اهداف ارائه شدند: نظارت جهانی بر تکامل تهدیدهای مجرمانه و تروریستی را تعمیق نمایند، مشارکت قوی‌تر، تجربی و مستمر را همراه با بخش خصوصی دنبال نمایند و در نهایت،از تلاش‌های جهانی برای افزایش استانداردها به ویژه در کشورهای با ظرفیت پایین حمایت نمایند.

علاوه بر این، توصیه‌های بازبینی شده تهدیداتی جدید و نوظهور را نشان می‌دهند و بسیاری از الزامات جاری را شفاف کرده و تقویت می‌نمایند. استانداردهای جدید، الزامات مورد نیاز برای موقعیت‌های پرریسک را تقویت نموده و به کشورها امکان می‌دهند تا رویکردی متمرکز برای نواحی پرریسک و نیازمند به پیاده‌سازی توصیه‌ها و استانداردها اتخاذ نمایند. استانداردها نیز به طور عمده الزامات مربوط به شفافیت را در ارتباط با اطلاعات کافی، صحیح و به هنگام در خصوص مالکیت ذینفع و کنترل اشخاص قانونی تقویت نموده و ترتیبی اتخاذ می‌کنند که موارد مربوط به شفافیت، حاکمیت شرکتی و انواع متنوع فعالیت‌های مجرمانه را نشان دهد.

رویکرد مبتنی بر ریسک مورد پذیرش کارگروه، کشورها را تشویق به شناسایی، ارزیابی و درک ریسک‌هایی می‌کند که بر پولشویی و تامین مالی تروریسم و نیز پذیرش سنجه‌های مناسب برای نمایش آن ریسک‌ها و ارائه مجموعه سنجه‌های انعطاف‌پذیرتر برای کشورها جهت هدف قراردادن منابع به شکلی کارا طراحی شده‌اند. علاوه بر این، استانداردهای جدید، چالش تامین مالی تروریسم را از طریق یکپارچه‌سازی استانداردها برای مبارزه با تامین مالی تروریسم در کل توصیه‌ها نشان می‌دهد و بنابراین، نیاز برای ۹ توصیه خاص مکمل توصیه‌های چهل‌گانه را حذف می‌کند. به طور خاص، استانداردهای جدید توصیه می‌کند که: تامین مالی تروریسم باید جزء جرائم مالی به حساب آید (توصیه شماره ۵)، کشورها باید تحریم‌های مالی هدفمند و مرتبط با تروریسم و تامین مالی تروریسم را پیاده‌سازی نمایند (توصیه شماره ۶)، کشورها باید تحریم‌های مالی هدفمند مرتبط با ممنوعیت و توقیف گسترش استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی و تامین مالی آن را پیاده‌سازی نمایند (توصیه ۷) و در نهایت کشورها باید قوانین و مقررات خود را بازبینی نموده تا اطمینان حاصل کنند که سازمان‌های غیرانتفاعی برای تامین مالی تروریسم مورد استفاده قرار نمی‌گیرند (توصیه شماره ۸).

کارگروه ویژه اقدام مالی همچنین پولشویی مبتنی بر معامله را برای اعضاء خود شناسایی نموده است. طبق اظهارات کارگروه، پولشویی مبتنی بر معامله مربوط به استثمار سیستم تجارت بین‌الملل برای اهدافی نظیر انتقال ارزش و مبهم و تیره کردن مبادی واقعی و حقیقی ثروت غیرقانونی در نظر گرفته می‌شود. این فرآیند به عنوان پنهان نمودن جرائم و جابجایی ارزش از طریق تراکنش‌های تجاری صورت گرفته و مبدا غیرقانونی آن را مجاز می‌شمارد و در پیچیدگی آن تنوع ایجاد می‌نماید و معمولا به سوء تفسیر از قیمت، مقدار، یا کیفیت واردات و صادرات مربوط می‌گردد.

علاوه بر پولشویی مبتنی بر معامله، سازمان‌های مجرم و نهادهای تامین کننده تروریسم از سیستم مالی بین‌المللی و جابجایی فیزیکی وجه نقد (از طریق رابط‌های مختلف) جهت پنهان‌سازی فعالیت‌های آنان استفاده می‌کنند. به طور خاص، سازمان‌های مجرم و نهادهای تامین‌کننده تروریسم از اندازه و پیچیدگی سیستم تامین مالی و تجارت بین‌المللی استفاده می‌کنند تا مبادلات انفرادی را از طریق این ویژگی‌ها تیره و تاریک نشان دهند

۱. پیچیدگی‌هایی که مربوط به تراکنش‌های ارزی متعدد و ایجاد تنوع در ترتیبات تامین مالی تجاری می‌شوند. ۲. ترکیب تامین وجوه قانونی و غیرقانونی، ۳. منابع محدودی که بسیاری از گمرکات برای شناسایی تراکنش‌های تجاری مشکوک شناسایی می‌کنند.

همچنین، افراد درگیر در امر پولشویی، آسیب‌پذیری‌ها در استفاده از اعتبارت اسنادی و سایر ترتیبات مالی که برای تجهیز تجارت برون‌مرزی لازم است را با هدف پولشویی مورد استفاده قرار می‌دهند. مطابق توصیه‌های کارگروه ویژه اقدام مالی، تکنیک‌های پولشویی مبتنی بر معامله از نظر پیچیدگی متنوع بوده و به طور متناوب در ترکیب با اجزاء دیگر پولشویی جهت مبهم و تیره نشان دادن بیشتر مسیر جابجایی پول مورد استفاده قرار می‌گیرند.

توصیه‌های چهل‌گانه:

الف-سیاست‌ها و هماهنگی‌ها در زمینه مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم

۱.ارزیابی ریسک‌های بکارگیری رویکرد مبتنی بر ریسک

۲.همکاری و هماهنگی‌ها در سطح ملی

ب-پولشویی و موارد ضبط اموال

۳.جرم منشأ پولشویی

۴.موارد ضبط اموال و اقدامات مشروط یا موقت

ج-تامین مالی تروریسم و تامین مالی گسترش سلاح‌های کشتارجمعی

۵.جرم تامین مالی تروریسم

۶.تحریم‌های مالی هدفمند

۷.تحریم‌های مالی هدفمند مرتبط با گسترش سلاح‌های کشتارجمعی

۸.سازمان‌های غیرانتفاعی

د-اقدامات پیشگیرانه

۹.قانون محرمانگی مؤسسات  مالی

-شناسایی مشتریان و و ثبت رکوردها

۱۰.شناسایی مشتریان

۱۱.ثبت رکوردها

-اقدامات اضافی برای مشتریان و فعالیت‌های معیّن

۱۲.افراد در معرض امور سیاسی

۱۳.بانک‌های کارگزار

۱۴.خدمات انتقال ارزش یا پول

۱۵.تکنولوژی‌های جدید

۱۶. انتقالات الکترونیک

-اعتماد، کنترل‌ها و گروه‌های مالی

۱۷.تکیه بر شخص ثالث

۱۸.کنترل‌های داخلی، زیرمجموعه‌ها و شعب خارجی

۱۹.کشورهای با ریسک بالاتر

-گزارشگری تراکنش‌های مشکوک

۲۰.گزارشگری تراکنش‌های مشکوک

۲۱.اطلاعات پنهان و محرمانگی

-مشاغل و حرف غیرمالی

۲۲.شناسایی مشتریان در زمینه حرف و مشاغل غیرمالی

۲۳.سایر اقدامات و سنجه‌های مرتبط با حرف و مشاغل غیرمالی

ن-شفافیت و مالکیت ذینفع ترتیبات و اشخاص حقوقی

۲۴. شفافیت و مالکیت ذینفع در خصوص اشخاص حقوقی

۲۵. شفافیت و مالکیت ذینفع در خصوص ترتیبات حقوقی

و-نیروها و مسئولیت‌های مقامات ذیصلاح و سایر سنجه‌های نهادی

-مقررات و نظارت

۲۶.مقررات و نظارت مؤسسات مالی

۲۷.قدرت ناظران

۲۸.مقررات و نظارت بر مشاغل و حرفه‌های غیرمالی

-الزامات قانونی و عملیاتی

۲۹.واحدهای اطلاعات مالی

۳۰.مسئولیت‌های مرجع قانونی و مقامات تحقیق و بازجویی

۳۱.قدرت کشورها و مراجع قضایی و مقامات تحقیق و بازجویی

۳۲. رابط‌های وجه نقد

-الزامات عمومی

۳۳.آمار

۳۴.دستورالعمل و بازخورد

۳۵.تحریم‌ها

ه-همکاری بین‌المللی

۳۶.ابزارهای بین‌المللی

۳۷.پشتیبانی قانونی متقابل

۳۸.پشتیبانی قانونی متقابل: انجماد و موارد ضبط اموال

۴۰. سایر حالت‌های همکاری‌های بین‌المللی

توصیه‌های وییژه ۹ گانه:

کارگروه با شناسایی اهمیت اقدامات مبارزه با تامین مالی تروریسم این توصیه‌ها را ارائه نمود و همراه با توصیه‌های چهل‌گانه مبارزه با پولشویی چارچوبی پایه برای شناسای، جلوگیری و ممانعت از تامین مالی تروریسم و اقدامات تروریستی ارائه کرد. . توصیههای ۴۰‌گانه به علاوه 9‌گانه همراه با یادداشت‌های توضیحی، استانداردهایی را برای مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم فراهم می‌کنند. توصیه‌های ویژه 9‌گانه به شرح فهرست زیر ارائه می‌شوند:

-تصویب و پیاده‌سازی ابزارهای سازمان ملل

-مجرم در نظر گرفتن تامین مالی تروریسم و پولشویی مرتبط با آن

-انجماد و موارد ضبط اموال و دارایی‌های ناشی از اقدامات تروریستی

-گزارشگری تراکنش‌های مشکوک مرتبط با تروریسم

-همکاری بین‌المللی

-تراکنش‌های الکترونیک

-سازمان‌های غیرانتفاعی

-رابطان وجه نقد

جستارهای وابسته

• جرم بخش مالی

• توصیه‌های کارگروه ویژه اقدام مالی

• گروه اگمونت واحدهای اطلاعات مالی

• کنوانسیون‌های ملل متحد در زمینه پولشویی

• گروه ولفسبورگ

پانویس/ پاورقی

منابع

• Cox, D. (2014). Handbook of anti-money laundering. John Wiley & Sons. http://www.fatf-gafi.org/publications/

پیوند به بیرون

الگوهای ناوبری

رده