سهم اقلیت (بازل ۳) (Minority interest (Basel 3))
مفهوم:
والد:
بعد:
فرزند:
طبق مجموعه توصیههای اصلی بازل 3، کل سرمایه مقرراتی شامل سرمایه لایه اول (سرمایه تداوم حساب) (حاوی الف-سرمایه عادی لایه اول و ب-سرمایه اضافی لایه اول) و سرمایه لایه دوم (سرمایه حمایتی) است. یکی از اجزاء مهم سرمایه عادی لایه اول همان «سهم اقلیت» واجد شرایط برای سرمایه عادی لایه اول است. در چارچوب مقرراتی بازل 3 عبارت «سهم اقلیت» به جای معادل حسابداری «حق مالی سهامداران اقلیت» (NCI) مورد استفاده قرار میگیرند. سهم اقلیت ممکن است شهرت و شناختی شبیه به سرمایه عادی لایه اول داشته باشد به این شرط که اولا ابزار مربوطه منجر به سهم اقلیت شود و درصورت انتشار توسط بانک، تمامی معیارهای طبقهبندی به عنوان سهام عادی را برای اهداف سرمایه مقرراتی تامین کند و ثانیا زیرمجموعه یا شرکت وابسته که ابزار را منتشر میکند، خودش یک بانک باشد.
براساس توصیههای اصلی بازل 3، یکی از اجزاء مهم سرمایه عادی لایه اول همان «سهم اقلیت» واجد شرایط برای سرمایه عادی لایه اول است. در چارچوب مقرراتی بازل 3 عبارت «سهم اقلیت» به جای معادل حسابداری «حق مالی سهامداران اقلیت»(NCI) مورد استفاده قرار میگیرند. قابل توجه است که «سهم اقلیت» تنها مربوط به ابزارهای سرمایه عادی لایه اول میشود.
از دیدگاه حسابداری، سهم اقلیت بیانگر سرمایه در زیرمجموعه یا شرکت وابسته به عنوان عنصری منتسب به آن شناخته نمیشود و مستقیما و یا به طور غیرمستقیم به شرکت مادر منتسب نمیگردد. به عبارت دیگر، سهم اقلیت شامل منفعت اشخاص ثالث در ابزارهای سرمایه ای منتشر شده (به معنای ابزارهایی که به عنوان ابزارهای سرمایه ای از دیدگاه حسابداری مشهور بوده است)، سود انباشته و سایر ذخایر زیرمجموعه یا شرکت وابستههای تلفیقی است. بنابراین، سرمایه اضافی لایه اول، و ابزارهای سرمایه اضافی لایه اول به طور عادی زمانی در نظر گرفته میشوند که سهم اقلیت حسابداری را محاسبه کنند. ابزارهای لایه دوم در محاسبه سهم اقلیتها در نظر گرفته نمیشوند اگر چنانچه به عنوان بدهی تشخیص داده شوند.
محتویات
مقدمه
مجموعه توصیههای اصلی بازل 3 توسط کمیته نظارت بانکی بال (BCBS) در ماه دسامبر سال 2010 (تجدیدنظر شده در ژوئن 2011) منتشر گردید و تحت عنوان «بازل 3: به عنوان یک چارچوب مقرراتی جهانی برای بانکها و سیستمهای بانکی مقاومتر» شناخته شد. طبق این توصیهها، کل سرمایه مقرراتی شامل مجموعه عناصر زیر میباشد:
1.سرمایه لایه اول (سرمایه تداوم حساب)
الف-سرمایه عادی لایه اول
ب-سرمایه اضافی لایه اول
2.سرمایه لایه دوم (سرمایه حمایتی)
برای هریک از سه مقوله فوق، (بند 1-الف ، بند 1 ب و بند 2) یک مجموعه واحدی از معیارها وجود دارند که ابزارهای ملزم به تامین آنها قبل از شمول در مقوله مربوطه میباشند. سرمایه عادی لایه اول همیشه باید حداقل 4.5 درصد داراییهای موزون شده به ریسک باشد. یکی از اجزاء مهم سرمایه عادی لایه اول همان سهم اقلیت واجد شرایط برای سرمایه عادی لایه اول است.
سهم اقلیت که از سهام عادی توسط زیرمجموعه یا شرکت وابسته کاملا تلفیق شده بانک ایجاد شده باشد ممکن است شهرت و شناختی شبیه به سرمایه عادی لایه اول را دریافت کند تنها با این شرط که : (1) ابزار مربوطه منجر به سهم اقلیت شود و درصورت انتشار توسط بانک، تمامی معیارهای طبقهبندی به عنوان سهام عادی را برای اهداف سرمایه مقرراتی تامین کند و (2) زیرمجموعه یا شرکت وابسته که ابزار را منتشر میکند خودش یک بانک باشد. همچنین در محاسبه الزامات سرمایه اضافی لایه اول و سطح 2، سهم اقلیت نیز لحاظ میگردد.
سهم اقلیت لحاظ شده در سرمایه عادی لایه اول
از دیدگاه حسابداری، سهم اقلیت بیانگر سرمایه در زیرمجموعه یا شرکت وابسته به عنوان عنصری منتسب به آن شناخته نمیشود و مستقیما و یا به طور غیرمستقیم به شرکت مادر منتسب نمیگردد. به عبارت دیگر، سهم اقلیت شامل منفعت اشخاص ثالث در ابزارهای سرمایه ای منتشر شده (به معنای ابزارهایی که به عنوان ابزارهای سرمایه ای از دیدگاه حسابداری مشهور بوده است)، سود انباشته و سایر ذخایر زیرمجموعه یا شرکت وابستههای تلفیقی است. بنابراین، سرمایه اضافی لایه اول، و ابزارهای سرمایه اضافی لایه اول به طور عادی زمانی در نظر گرفته میشوند که سهم اقلیت حسابداری را محاسبه کنند. ابزارهای لایه دوم در محاسبه سهم اقلیتها در نظر گرفته نمیشوند اگر چنانچه به عنوان بدهی تشخیص داده شوند.
از دیدگاه سرمایه مقرراتی، سرمایه عادی و سرمایه اضافی لایه اول و ابزارهای لایه دوم زمانی در نظر گرفته میشوند که اثر سرمایه مقرراتی سهم اقلیتها را محاسبه کنند. در چارچوب مقرراتی بازل 3 عبارت «سهم اقلیت» به جای معادل حسابداری «حق مالی سهامداران اقلیت» (NCI) مورد استفاده قرار میگیرند.
سهم اقلیتهایی که برای شمول در سرمایه عادی لایه اول دارای کیفیت بودهاند پوشش داده شده و به سهم اقلیتهایی اطلاق میشوند که دربردارنده موارد ذیل است:
- ابزارهای سرمایه عادی لایه اول یک زیرمجموعه یا شرکت وابسته؛ به عبارت دیگر، ابزاری که به سهم اقلیت منجر شده و اگر توسط بانک منتشر شود تمامی معیارهای لازم برای طبقهبندی به عنوان ابزار سرمایه عادی لایه اول را تامین میکند؛
- حسابهای صرف سهام مربوط به ابزارهای سرمایه عادی لایه اول؛
- سود انباشته و سایر ذخایر زیرمجموعه یا شرکت وابسته؛
- مازاد سرمایه عادی لایه اول تحت مالکیت افراد علاوه بر تعهداتی که در تلفیق مقرراتی وجود داشته است.
سهم اقلیتهایی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق SPE یعنی (نهادهای با اهداف ویژه) تامین وجه میشوند یا در غیر اینصورت توسط الزامات شرکت مادر یا زیرمجموعه یا شرکت وابستهها و شرکتهای وابسته به آن تامین وجه میشوند به عنوان سرمایه عادی لایه اول تلفیق شده دارای کیفیت لازم نیستند.
رفتار عمومی سهم اقلیت در بازل 3
سهم اقلیتها از نقطهنظر ابزارهای سرمایه اضافی لایه اول توسط زیرمجموعه یا شرکتهای وابسته بانک ممکن است شهرت یا شناخت محدود و اندکی پیدا کنند. به طور خاص، بازل 3 نیاز به سرمایه اضافی بالاتر از حداقل الزامات سرمایه زیرمجموعه یا شرکت وابسته (یعنی مازاد سرمایه عادی لایه اول زیرمجموعه یا شرکت وابسته) دارد و به عنوان بانک به نسبت درصد از سهم اقلیت از سرمایه اضافی کسر میشود.
برای محاسبه سهم اقلیت زیرمجموعه یا شرکت وابسته که واجد شرایط کیفی شمول در سرمایه عادی لایه اول تلفیقی است، روشی وجود دارد. این محاسبه بر مبنای تلفیق برای هر زیرمجموعه یا شرکت وابسته در چارچوب محیط تلفیقی مقرراتی در نظر گرفته میشود. با این وجود، بانک شاید انتخاب کند که این محاسبه را برای زیرمجموعه یا شرکت وابسته عهدهدار نشود. در جایی که بانک چنین تصمیمی را اتخاذ میکند، سهم اقلیت آن زیرمجموعه یا شرکت وابسته ممکن است در سرمایه عادی لایه اول لحاظ نگردد. میزان سرمایه عادی لایه اول زیرمجموعه یا شرکت وابسته در رابطه با سهم اقلیت که توسط سرمایه عادی لایه اول تلفیق شده تشخیص داده میشود به عنوان مابه التفاوت بین دو جزء میباشد: (1) مجموع سهم اقلیتی که واجد شرایط کیفی به عنوان سرمایه عادی لایه اول است و (2) مقدار مازاد سرمایه عادی لایه اول زیرمجموعه یا شرکت وابسته متناسب با سهم اقلیت:
سرمایه عادی لایه اول در تلفیق متناسب با سهم اقلیت = سرمایه عادی لایه اول زیرمجموعه یا شرکت وابسته متناسب با سهم اقلیت منهای مازاد سرمایه عادی لایه اول متناسب با سهم اقلیت
میزان مازاد سرمایه عادی لایه اول متناسب با سهم اقلیت از حاصل ضرب دو جزء به دست میآید: (1) درصد سرمایه عادی لایه اول زیرمجموعه یا شرکت وابستهای که توسط سهم اقلیت حفظ میشود (یعنی درصدی که سهم اقلیت تمامی ابزارهای سرمایه عادی لایه اول زیرمجموعه یا شرکت وابسته را به علاوه حساب صرف سهام مربوطه، سود انباشته و سایر ذخایر اما پیش از تعدیلات مقرراتی بیان میکند) (2) مازاد سرمایه عادی لایه اول زیرمجموعه یا شرکت وابسته.
میزان مازاد سرمایه عادی لایه اول زیرمجموعه یا شرکت وابسته برابر است با: سرمایه عادی لایه اول زیرمجموعه یا شرکت وابسته منهای (1) حداقل الزامات سرمایه عادی لایه اول زیرمجموعه و (2) سهم حداقل الزامات سرمایه عادی لایه اول تلفیق شده که به زیرمجموعه یا شرکت وابسته مربوط میشود.
سهم اقلیتها مشمول در سرمایه اضافی لایه اول و لایه دوم
برخلاف ابزارهای سرمایه عادی لایه اول، اکثر سرمایه گذاریها در ابزارهای سرمایه اضافی لایه اول و لایه دوم که توسط زیرمجموعه یا شرکت وابسته منتشر میشود به طور عادی توسط سرمایهگذاران شخص ثالث تحت مالکیت قرار میگیرند. آگاه باشید که عبارت «سهم اقلیت» تنها مربوط به ابزارهای سرمایه عادی لایه اول میشود.
سرمایه اضافی لایه اول، سرمایه لایه اول و سرمایه لایه دوم واجد شرایط کیفی و کل سرمایه واجد شرایط کیفی (که «تملک تامین وجه» خوانده میشود) از سهم اقلیت، سرمایه اضافی لایه اول یا ابزارهای لایه دوم تشکیل میشود به علاوه سود انباشته مربوطه و حسابهای صرف سهام زیرمجموعه یا شرکت وابسته که شرایط ذیل را تامین نمایند:
- زیرمجموعه یا شرکت وابسته به عنوان موسسه اعتباری یا بنگاه سرمایهگذاری مطرح است که (به عنوان الزامی با توجه به توسط نکات مثبت قانون ملی جهت الزامات نسخه چهارمCRD مورد استفاده خواهد بود)؛
- زیرمجموعه یا شرکت وابسته به طور کامل در محیط تلفیق مقرراتی در نظر گرفته میشود؛ و
- ابزارهای مربوطه تحت مالکیت افراد و در کنار مسئولیتهای موجود آنان قرار میگیرند و در محیط تلفیق مقرراتی بکار گرفته میشوند.
برگشت شناسایی نسبی سرمایه منتشر شده برای سرمایهگذاران شخص ثالث توسط زیرمجموعه یا شرکت وابسته، سرمایه عادی لایه اول را به همان ترتیبی متاثر میکند که سرمایه اضافی لایه اول و لایه دوم توسط تمامی زیرمجموعه یا شرکت وابستهها به شخص ثالث ارائه میشود. روششناسی محاسبه میزان سهم اقلیتها برای لحاظ شدن در سطح تلفیق شده توسط یک قیاس برای محاسبه میزان ابزارهای سرمایه اضافی لایه اول و لایه دوم واجد شرایط کیفی بکار گرفته میشود. این محاسبه برمبنای تلفیق برای هر زیرمجموعه یا شرکت وابسته در قالب محیط تلفیق مقرراتی انجام میشود. اما، زمانی که بانک انتخاب میکند تا محاسبه سهم اقلیت را در محاسبه سهم اقلیتهای یک زیرمجموعه یا شرکت وابسته برای لحاظ آن در سرمایه عادی لایه اول تلفیق شده برعهده نگیرد، سرمایه لایه اول واجد شرایط کیفی آن زیرمجموعه یا شرکت وابسته نیزممکن است در سرمایه لایه اول تلفیق شده لحاظ نگردد.
همچنین میزان سرمایه لایه اول واجد شرایط کیفی زیرمجموعه یا شرکت وابسته که در سرمایه لایه اول تلفیق شده لحاظ میشود، به شرح ذیل محاسبه میشود:
سرمایه لایه اول تشخیص داده شده زیرمجموعه یا شرکت وابسته در تلفیق = سرمایه لایه اول واجد شرایط کیفی منهای مازاد سرمایه لایه اول زیرمجموعه یا شرکت وابسته
همچنین بدون تعصب و چشمپوشی از بکارگیری الزامات احتیاطی برای زیرمجموعه یا شرکت وابسته فوق (که توسط مقامات ناظر ابلاغ میگردد) میزان سرمایه لایه اول واجد شرایط کیفی یک زیرمجموعه یا شرکت وابسته که در سرمایه اضافی لایه اول تلفیق شده لحاظ میگردد از کم کردن از سرمایه لایه اول واجد شرایط کیفی موجود در سرمایه لایه اول تلفیقی و سهم اقلیتهای آن که در سرمایه عادی لایه اول تلفیق شده، لحاظ میگردد، به دست میآید:
سرمایه اضافی لایه اول واجد شرایط کیفی زیرمجموعه یا شرکت وابسته = سرمایه لایه اول واجد شرایط کیفی منهای سرمایه عادی لایه اول تشخیص داده شده به سهم اقلیت
- بازل 3
- سرمایه اضافی لایه اول
- سرمایه مقرراتی
- سهم اقلیتها
- سهم عادی
- Basel Committee (2010). Basel III: A global regulatory framework for more resilient banks and banking systems. Basel Committee on Banking Supervision, Basel.
- BCBS, B. (2011). Consultative Document-The Internal Ratings-Based Approach. Retrieved March, 27, 2011.
- Ramirez, J. (2017). Handbook of Basel III Capital: Enhancing Bank Capital in Practice. John Wiley & Sons.