مشتقه اختیارات در بانک (Options in Banking)
مفهوم:
والد:
بعد:
فرزند:
لید
هر اختیار یک قرارداد است که به خریدار (مالک یا دارنده اختیار) حقِ (نه تعهد) خریدن یا فروختن یک دارایی زیربنایی یا ابزاری را در یک قیمت هدف تصریح شده، پیش از تاریخ معین یا در همان تاریخ (بسته به شکل اختیار) می‌دهد. به عبارتی یک قرارداد اختیارات به خریدار آن، فرصت و حق خریدن یا فروختن یک دارایی را پیشنهاد می‌دهد. اختیار به دو دسته اختیار معامله خرید و اختیار معامله فروش تقسیم می‌شود. اختیار خرید به دارنده اجازه می‌دهد دارایی را با قیمت ابراز شده در یک چارچوب زمانی معین خریداری کند؛ از سوی دیگر، اختیار فروش به دارنده اجازه می‌دهد تا دارایی را با قیمت ابرازشده در یک چارچوب زمانی معین بفروشد. هر قرارداد اختیار یک تاریخ انقضای تصریح شده دارد که طبق آن دارنده باید اختیار خود را اعمال کند. قیمت ابرازشده در یک اختیار به عنوان قیمت هدف شناخته می‌شود. اختیارات نوعا از طریق آنلاین یا دلالان خرده‌فروشی خرید و فروش می‌شوند. یک اختیار معامله خرید معمولا فقط هنگامی اعمال می‌شود که قیمت هدف زیر ارزش بازاری دارایی زیربنایی باشد درحالیکه یک اختیار فروش معمولا فقط وقتی اعمال می‌شود که قیمت هدف بالای ارزش بازار باشد. وقتی تاریخ انقضای اختیار می‌گذرد بدون اینکه اختیار اعمال شود، اختیار منقضی می‌شود و خریدار اضافه قیمت را به فروشنده واگذار می‌کند. در هر صورت، اضافه قیمت درآمد برای فروشنده اختیار است و معمولا یک زیان سرمایه برای خریدار اختیار به حساب می‌آید. لازم به ذکر است، اختیارات معامله شده در بورس، قراردادهای استاندارد شده‌ای دارند و از طریق یک اتاق تهاتر با اجرای تضمین شده توسط شرکت تسویه اختیارات، تسویه می‌شوند. از آنجا که قراردادها استاندارد شده‌اند، مدل‌های قیمتگذاری درست، اغلب دردسترس هستند.
تعریف به حد
اختیار یکی از ابزارهای مشتقه مالی است. هر اختیار یک قرارداد است که به خریدار (مالک یا دارنده اختیار) حقِ (نه تعهد) خریدن یا فروختن یک دارایی زیربنایی یا ابزار در یک قیمت هدف تصریح شده، پیش از تاریخ معین یا در همان تاریخ، (بسته به شکل اختیار) را می‌دهد. اختیاری که به مالک حق خریدن در قیمت معین را انتقال می‌دهد اختیار خرید (call) و اختیاری که به مالک حق فروختن در قیمت تصریح شده را انتقال می‌دهد اختیار فروش (put) می‌گویند.
وجوه افتراق یا شقوق مختلف
در قرارداد اختیارات، برخلاف آتی‌ها، دارنده ملزم به خریدن یا فروختن دارایی نیست و بنا به اختیار و صلاحدید خود اقدام به استفاده یا عدم استفاده از حق و فرصت خود در خرید یا فروش دارایی موضوع قرارداد می‌کند؛ در حالیکه در قرارداد آتی‌ها افراد ملزم و متعهد به انجام خرید و فروش دارایی موضوع قرارداد هستند. همچنین اختیار به دو دسته اختیار معامله خرید و اختیار معامله فروش تقسیم می‌شود. یک اختیار معامله خرید معمولا فقط هنگامی اعمال می‌شود که قیمت هدف زیر ارزش بازاری دارایی زیربنایی باشد؛ درحالیکه یک اختیار فروش معمولا فقط وقتی اعمال می‌شود که قیمت هدف بالای ارزش بازار باشد.
فهرست مطالب
محتویات
مقدمه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در تامین مالی، هر اختیار یک قرارداد است که به خریدار (مالک یا دارنده اختیار) حق، اما نه تعهد، خریدن یا فروختن یک دارایی زیربنایی یا ابزار در یک قیمت هدف تصریح شده پیش از تاریخ معین یا در همان تاریخ، بستگی به شکل اختیار را می‌دهد. قیمت هدف شاید با ارجاع به قیمت نقدی (قیمت بازار) از اوراق بهادار زیربنایی یا کالا در روزی که یک اختیار به دست می‌آید با تخفیف یا پرمیوم ثابت شده، تعیین می‌شود. فروشنده تعهد، متناظر به اجرای مبادله (فروختن یا خریدن) را دارد. اختیاری که به مالک حق خریدن در قیمت معین را انتقال می‌دهد اختیار خرید (call) و اختیاری که به مالک حق فروختن در قیمت تصریح شده را انتقال می‌دهد اختیار فروش (put) می‌گویند. هر دو تا مشترکا خرید و فروش می‌شود اما اختیار معامله خرید بیشتر مورد بحث قرار می‌گیرد.
فروشنده شاید یک اختیار به یک خریدار اعطا کند که بخشی از معامله دیگر ازقبیل انتشار سهم یا به عنوان بخشی از طرح انگیزشی کارمند باشد، در غیر این صورت یک خریدار یک اضافه قیمت به فروشنده بابت اختیار می‌پردازد. یک اختیار معامله خرید معمولا فقط هنگامی اعمال می‌شود که قیمت هدف زیر ارزش بازاری دارایی زیربنایی باشد درحالیکه یک اختیار فروش معمولا فقط وقتی اعمال می‌شود که قیمت هدف بالای ارزش بازار باشد. وقتی اختیار اعمال می‌شود هزینه خریدار از آن دارایی تصاحب شده قیمت هدف به علاوه پرمیوم (اگر باشد) است. وقتی تاریخ انقضای اختیار می‌گذرد بدون اینکه اختیار اعمال شود، اختیار منقضی می‌شود و خریدار اضافه قیمت را به فروشنده واگذار می‌کند. در هر صورت، اضافه قیمت درآمد برای فروشنده است و معمولا یک زیان سرمایه برای خریدار است.
تاریخ استفاده از اختیارات[ویرایش | ویرایش مبدأ]
قراردادهایی که مشابه اختیارات هستند از زمان‌های باستان استفاده می‌شدند. نخستین خریدار مشهور اختیار، ریاضیدان و فیلسوف یونان باستان «تالس» اهل مایلتیس بود. در زمانی خاص، پیش‌بینی شده بود برداشت فصلی زیتون بیشتر از حد معمول خواهد بود و طی فصل غیربرداشت، او حق استفاده از تعدادی دستگاه پرس زیتون در بهار بعد را کسب کرد. وقتی بهار آمد و برداشت زیتون بسیار بیشتر از حد انتظار بود او اختیارش را به کار گرفت و سپس دستگاه‌های پرس را با قیمتی بسیار بالاتر از آنچه او برای «اختیار» خویش پرداخته بود اجاره داد.
کتاب منتشره 1688 «آشفتگی آشفتگی‌ها» که خرید و فروشی را در بورس آمستردام توصیف می‌کند، به خوبی توضیح می‌دهد که «ریسک‌هایی که با آن مواجه هستید، در کل محدود هستند، درحالی که منافع دریافتی شما چه بسا از تمام تصورات و امیدهایتان فراتر خواهد بود». اختیارهای معامله خرید و «امتناع‌ها» (فروش) نخستین بار در لندن، در دهه 1690 هنگام سلطنت ویلیام و مری، به ابزارهای تجاری مشهوری تبدیل شدند. امتیازها حق اختیارهایی بودند که در امریکای قرن نوزدهم در فرابورس فروخته شده بودند، به این ترتیب که هر دو اختیارهای معامله خرید و فروش برای سهام توسط معامله‌گران تخصصی عرضه شدند. قیمت اجرایی آنها در روز یا هفته‌ای که آن حق اختیار خریداری گردیده بود در یک قیمت بازار گردشده ثابت شده بود و تاریخ انقضا معمولا سه ماه پس از خرید آن تعیین شده بود.
در بازار املاک و مستغلات، اختیارات خرید مدت‌های طولانی برای سرجمع کردن قطعه‌های بزرگ زمین از مالکان، جداگانه استفاده می‌شد یعنی آبادگر درحالیکه حق خریدن چندین پارچه زمین همجوار را می‌خرید اما متعهد به خریدن این قطعه‌ها نبود درحالیکه می‌توانست همه قطعه‌ها در کل زمین را بخرد. تولیدکنندگان فیلم یا تئاتر اغلب حق – اما نه تعهد- به صورت درام و نمایش درآوردن یک کتاب یا نوشته خاص را می‌خریدند. خطوط اعتباری به مالک بالقوه حق ( و نه تعهد) وام گرفتن در یک دوره معین زمانی را می‌دهد. بیشتر انتخاب‌ها، یا اختیارات جاسازی شده، به طور سنتی در قراردادهای اوراق قرضه شامل می‌شده است. برای مثال بسیاری از اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام عادی با حق اختیار خریدار هستند یا شاید در قیمت‌های تصریح شده در اختیار صادرکننده اختیار خرید قرار می‌گرفتند (خریداری می‌شدند). وام‌گیرندگان وام رهنی از مدت‌ها پیش اختیار بازپرداخت زودتر وام را داشتند که متناظر با اختیار اوراق قرضه قابل بازخرید بوده است.
تعریف اختیارات[ویرایش | ویرایش مبدأ]
اختیارات ابزارهای مالی از نوع مشتقات براساس ارزش اوراق بهادار زیربنایی از قبیل سهام هستند. یک قرارداد اختیارات به خریدار فرصت خریدن یا فروختن یک دارایی زیربنایی را پیشنهاد می‌دهد (بسته به نوع قراردادی که آنها نگه می‌دارند). برخلاف آتی‌ها، دارنده قرارداد اختیار ملزم به خریدن یا فروختن دارایی نیست و اختیار استفاده یا عدم استفاده از حق خود برای آنان محفوظ است.
اختیار خرید به دارنده اجازه می‌دهد دارایی را با قیمت ابراز شده در یک چارچوب زمانی معین خریداری کند؛ از سوی دیگر، اختیار فروش به دارنده اجازه می‌دهد تا دارایی را با قیمت ابرازشده در یک چارچوب زمانی معین بفروشد. هر قرارداد اختیار یک تاریخ انقضای تصریح شده دارد که طبق آن دارنده باید اختیار خود را اعمال کند. قیمت ابرازشده در یک اختیار به عنوان قیمت هدف شناخته می‌شود. اختیارات نوعا از طریق آنلاین یا دلالان خرده فروشی خرید و فروش می‌شوند.
مشخصات قرارداد اختیار[ویرایش | ویرایش مبدأ]
قرارداد اختیار یک قرارداد بین دو طرف با شرایطی است که در متن قرارداد تصریح شده است. قراردادهای اختیار ممکن است کاملا پیچیده باشند: اما در تمامی آنها، معمولا مشخصات ذیل وجود دارد:
- اینکه دارنده اختیار حق خریدن (یک اختیار خرید) یا حق فروختن (اختیار فروش) دارد؛
- مقدار و طبقه دارایی(های) زیربنایی (مثلا 100 سهم از سهام نوع بی شرکت ای‌بی‌سی)؛
- قیمت هدف، همچنین مشهور به قیمت اجرایی، قیمتی است که معامله زیربنایی به محض اجرا رخ خواهد داد؛
- تاریخ انقضا، آخرین تاریخی که اختیار را می‌توان اعمال کرد؛
- شرایط تسویه، برای نمونه اینکه طرف قرارداد باید دارایی واقعی خود را در زمان اجرا تحویل دهد، یا خیلی ساده مبلغ نقد معادل آن را رسما عرضه کند؛
- شرایط اختیاری که در بازار اعلان می‌شود تا با تبدیل قیمت اعلانی به اضافه قیمت واقعی، دارنده کل مبلغ را به طرف قرارداد بپردازد.
خریدوفروش اختیار[ویرایش | ویرایش مبدأ]
الف) اختیارات معامله شده در بورس
اختیارات معامله شده در بورس (که همچنین «اختیارات فهرست شده» نیز نامیده می‌شود) یک طبقه از مشتقات معامله شده در بورس هستند. اختیارات معامله شده در بورس، قراردادهای استاندارد شده‌ای دارند و از طریق یک اتاق تهاتر با اجرای تضمین شده توسط شرکت تسویه اختیارات، تسویه می‌شوند. از آنجا که قراردادها استاندارد شده‌اند، مدل‌های قیمتگذاری درست، اغلب دردسترس هستند. اختیارات معامله‌شده در بورس شامل موارد ذیل است:
- اختیارات سهام؛
- اختیارات اوراق قرضه و سایر اختیارات نرخ بهره؛
- اختیارات شاخص بازار سهام یا خیلی ساده اختیارات شاخص؛
- اختیارات درباره قراردادهای آتی
- قرارداد خرسی/گاوی قابل بازخرید
ب) اختیارات فرابورس
اختیارات فرابورس (که «اختیارات معامله‌گر» نیز نامیده می‌شود) بین دو طرف خصوصی معامله می‌شوند و در یک بورس فهرست نمی‌شود. این اصطلاحات یک اختیار فرابورس بدون محدودیت هستند و شاید به شکل فردی سفارشی شوند تا هر نیاز کسب و کار را برآورده کنند. به طور کلی، خریدار اختیار یک نهاد کاملا سرمایه‌دار به منظور جلوگیری از ریسک اعتباری است. انواع اختیار که معمولا فرابورس معامله می‌شوند شامل موارد ذیل است:
- اختیارات نرخ بهره؛
- اختیارات نرخ متقاطع ارز؛
- اختیارات درباره سواپ ها یا سواپ‌سازی
استفاده‌کنندگان اختیارات فرابورس، با خودداری از تبادل، می‌توانند شرایط قرارداد اختیار را چنان محدود اصلاح کنند که با الزامات کسب و کار فردی مناسب شود. به علاوه، معاملات اختیار فرابورس معمولا نیازی به تبلیغات در بازار ندارند و با الزامات تنظیمی اندکی مواجه هستند. اما، همتایان فرابورس باید خطوط اعتباری را با هم دیگر برقرار سازند و با رویه‌های تسویه و تصفیه همدیگر کنار بیایند. با معدود استثنائاتی، هیچ بازار ثانویه‌ای برای اختیارات سهم کارمند وجود ندارد. اینها باید توسط تضمین‌کننده اصلی اجرایی شوند یا اجازه انقضا پیدا نمایند.
راهبردهای اختیارات[ویرایش | ویرایش مبدأ]
از ترکیب هر کدام از چهار نوع اساسی مبادلات اختیار (احتمالا با قیمت‌های اجرایی و سررسیدهای متفاوت) و دو نوع اساسی از مبادلات سهام (مازاددار و کسری‌دار) امکان انواع راهبردهای اختیارات به وجود می‌آید. راهبردهای ساده معمولا فقط تعداد اندکی معامله را ترکیب می‌کنند، درحالیکه راهبردهای پیچیده‌تر می‌تواند چندین مورد را با هم ترکیب کند.
از راهبردها اغلب برای مهندسی جزئیات یک ریسک خاص به حرکات در وثیقه زیربنایی استفاده می‌شود. برای مثال، خریدن یک تفاوت پروانه‌ای (مازاد یک خرید X1، کسری دو خرید X2 و مازاد یک خرید X3) به معامله‌گر اجازه می‌دهد تا سود ببرد؛ اگر قیمت سهام در تاریخ انقضا نزدیک قیمت اجرایی وسط یعنی X2 باشد، معامله‌گر در معرض زیان بزرگ قرار نمی‌گیرد. همچنین «شاهین آهنی» یک راهبرد است که تشابهاتی با تفاوت پروانه‌ای دارد اما با اهدافی متفاوت برای اختیارات خرید، احتمال بالاتری از سود را با اعتبار خالص پایین‌تر در مقایسه با تفاوت پروانه‌ای پیشنهاد می‌دهد.
اگر قیمت سهام نهایی نزدیک قیمت اعمالی باشد، فروختن یک اختیار (یا فروش) سهام با بهای معین (یعنی فروش هر دو اختیار فروش و خرید در همان قیمت اجرایی) به یک تاجر سود بزرگتری نسبت به یک پروانه می‌دهد، اما شاید به یک زیان بزرگ نیز منجر شود. یک راهبرد کاملا شناخته شده اختیار خرید این است که یک تاجر سهمی را می‌خرد و اختیار خرید آن را می‌فروشد. اگر قیمت سهام به بالای قیمت اجرایی افزایش یابد، اختیار خرید اعمال خواهد شد و تاجر سود ثابت به دست خواهد آورد. اگر قیمت سهام سقوط کند، اختیار خرید اعمال نخواهد شد و هر زیان تحمیلی بر تاجر به شکل جزئی به وسیله اضافه قیمت دریافتی از فروش اختیار خرید خنثی خواهد شد.
جستارهای وابسته
- محصولات و خدمات بانکداری
- حساب خرید و فروش
- تضامین
- نرخ بهره کوتاه مدت آتی
- توافق نرخ آتی
- سواپ
پانویس/ پاورقی
منابع
- Abraham, Stephan (2010). "History of Financial Options - Investopedia". Investopedia. Retrieved June 2, 2014.
- Brealey, Richard A.; Myers, Stewart (2003). Principles of Corporate Finance (7th ed.), McGraw-Hill, Chapter 20.
- Josef de la Vega. (1688). Confusion de Confusiones, Portions Descriptive of the Amsterdam Stock Exchange Selected and Translated by Professor Hermann Kellenbenz. Baker Library, Harvard Graduate School of Business Administration, Boston, Massachusetts.
- Mattias Sander (2008). Bondesson's Representation of the Variance Gamma Model and Monte Carlo Option Pricing. Lunds Tekniska Högskola.
- Smith, B. Mark (2003). History of the Global Stock Market from Ancient Rome to Silicon Valley, University of Chicago Press, p. 20, ISBN 0-226-76404-4.
پیوند به بیرون
الگوهای ناوبری
رده